Demirel: Enerji sıkıntısı kapıda

Uluslararası Su Enerji Birliği (IHA) Sürdürülebilir Hidroelektrik Enerji Geliştirilmesi Üzerine Dünya Kongresi, Antalya Talya Otel Convension Center'da başladı. 31 Mayıs'a kadar devam edecek kongreye, 9'uncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel de katıldı. IHA Başkanı Prof. Dr. Doğan Altınbilek, Süleyman Demirel'e su enerjisinin geliştirilmesine dair katkılarından dolayı ‘Büyük Başarı Ödülü’nü verdi. Demirel, ödülünü alırken, “Benim için büyük şereftir” dedi. Demirel, daha sonra 42 ülkeden gelen katılımcılara seslendi. Demirel, İngilizce olarak yaptığı konuşmasına, “Aslında size bir öykü anlatacağım, bu benim öyküm. Benim öyküm ülkemin gelişmesine de benzerlik arzediyor” diyerek başladı. Mühendis olarak işe başladığını, daha sonra siyasetçi olduğunu anlatan Demirel, “Şu anda bir mühendis siyasetçiyim. Mühendislik ve siyaset nasıl bağdaşlatırılabilir, bunu ben yaptım. Siyasette mühendis olmaktan çok istifade ettim. Şu anda emekli bir siyasetçiyim, ama ne kadar emekliyim diye soracaksınız, bir siyasetçi ne kadar emekli olabilirse o kadar emekliyim. Diyorlar ki siyasetin bir kapısı vardır, o da içeri doğru açılan bir kapı, kapının üzerinde giriş yazar, ama çıkışı yoktur” diye konuştu.

BAŞKENT'TE ELEKTRİK YOKTU

Türkiye'de yapılanların hepsinin Cumhuriyetin kuruluşuyla başladığını kaydeden Demirel, “Atatürk o kadar şey yaptı ki ülkesi için kimse bu kadar yapamazdı. 20'nci Yüzyıl'da Osmanlı İmparatorluğu'nun küllerinden yaratılan bir ülkeyiz. O dönem yüzde 90'ı okuma yazma bilmiyordu. 12 milyon nüfus vardı, 77 milyon kilovat saat elektrik vardı, ülkenin başkenti Ankara'da elektrik yoktu. Hiçbir santral yoktu” diye konuştu.

1949'da mühendis olarak kamuda çalışmaya başladığını anlatan Demirel, “O dönem kapasitemiz ne kadar bilmiyorduk, ırmaklardan ne kadar enerji üreteceğimizi bilmiyorduk. Elimizde enerji kaynaklarımızla ilgili veri yoktu.

Sonra ırmakların gücünü ölçmeye, veri toplamaya başladık. Tasarladığımız en büyük elektrik santrali 10 bin kilovatlıktı. 1950-60 yılları arasında barajlardan sorumlu idim. Baraj inşa etmeye başladık” diye konuştu.

O dönem en büyük proje olarak ifade ettiği Seyhan Baraj Projesi'ni başlattıklarını anlatan Süleyman Demirel, “Bu güzel bir projeydi. 1 milyon dekardan büyük bir gölet. Sele karşı koruma sağlıyor, sulama açısından önemli. O tarihlerde sanayileşme küçük ölçekteydi. 18 bin kilovatlık bir enerji santrali inşa edebiliriz dedik. 3 şehir 18 bin kilovat saat yeter dedik. Şimdi o bölge 4 milyon kilovat elektrik kullanıyor” dedi.

Demirel, elektrik üretiminin 18 bin kilovattan 54 bin kilovatlık kapasiteye çıktığını, sonra 300 milyon kilovata çıkıldığını şimdi ise elektrik üretiminin milyarlarca kilovata çıktığına dikkat çekti. Demirel, “1950 yılında 1 milyar kilovat saatten düşüktü elektrik üretimi, 2006'da 175 milyar kilovat saate çıktı. 200 kattan fazla elektrik üretiminde artış oldu. Kişi başı 2500 kilovat saatlik enerji kullanılıyor. 1950’lerde 3 küçük baraj vardı, hidroelektrik santral yoktu. 1950- 60 arası 10 baraj inşa ettik. 2000 yılının başında, 209 baraj, 50'si inşaat halinde 12 milyon kilovat saatlik kapasiteye ulaştık. Şimdi 45 milyar kilovat saatlik kapasiteye ulaştık” diye konuştu.

ENERJİ SIKINTISI KAPIDA

Türkiye'nin su kaynaklarının 129 milyar kilovat saat elektrik sağlayacak durumda olduğuna dikkat çeken Demirel, şöyle devam etti:

“45 milyar kilovat saatini geliştirdik, 10 milyar kilovat saatini geliştiriyoruz. Geriye 74 milyar kilovat saat kalıyor. Buna da şiddetle ihtiyacımız var, onu da sudan karşılamalıyız. Bugünkü enerjinin yüzde 74'ü termal santral, yüzde 40'ı doğalgazdan üretim yapmakta. Termal kaynaktan ürettiğimiz enerji 8 cent, su kaynaklarından enerji 3 cent'e mal oluyor. Enerji sıkıntısı kapıda. Daha fazla, daha güvenli ve ucuz enerjiye ihtiyacımız var. Dünya şartları değişiyor, iklim konusunda herkes çok dikkatli olmalı. Türkiye hidroelektrik konusuna yoğun yatırım yapmalı. 74 milyon saat sudan üretilecek enerji 15 milyon ton petrole tekabül ediyor. Biz petrol zengini değiliz. Ama su var. Su konusunda çok zengin olmasak da 642 kilometre uzunluğunda ırmaklar var, 500 milyon metreküp su kapasitesi var.”

ELEKTRİK OLMADAN MEDENİYET OLMAZ

Gelinen noktada Türkiye'nin diğer ülkelerden elektrik alan ve diğer ülkelere elektrik satan ülke haline geldiğini kaydeden Demirel, “1960'ta nüfusun 70'i kırsal kesimde idi. Köylerin sadece 300'ünde elektrik vardı. Artık her hanede elektrik var. 18 milyon hane var, 17 milyon 500 bininde televizyon var. Elektrik bence medeniyettir. Elektrik sanayiyi geliştirir. Eskiden herşeyi alırdık, şimdi herşeyi satıyoruz. Benim 60 yıllık deneyimime göre elektrik olmadan medeniyet olmaz. Belki benim bu öyküm örnek teşkil edebilir. Ben suyu izleyen bir insan oldum hayatım boyunca, suyun peşinden gittim. Su hayattır, su medeniyettir, herşeydir. Bugün insanların suyun değerini bilmesi lazım. Bugün herkes suyun peşinde” diye konuştu.

SİZE TEESSÜF EDERİM

Süleyman Demirel, Sürdürülebilir Hidroelektrik Enerji Geliştirilmesi Üzerine Dünya Kongresi'nde yaptığı konuşmanın ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı. Yerel ART Televizyonu Haber Müdürü Sibel Atasoy'un “Deniz Baykal'ın size milletvekilliği teklif ettiği yönünde haberler var, doğru mu?” sorusu üzerine Demirel, “Böyle birşey olur mu?. Böyle bir suali sorduğunuz için teessüf ederim. 7 sene evvel cumhurbaşkanlığından döndüğüm zaman söyledim; Benim günlük siyasetle işim yok. Ben sadece ülke sorunları, dünya sorunlarıyla ilgiliyim. Parti siyasetiyle alakam yok. Bu tür şeyleri ölçün biçin, neye inanılır, neye inanılmaz. Böyle birşey sorduğunuz zaman neyi sorduğunuzun farkında olun olur mu? Ben 21 sene milletvekilliği yaptım, olur mu?” diye yanıt verdi. Sabah saatlerinde de aynı soruyu başka gazeteci sormuş ve “Her duyduğunuza inanmayın” cevabını almıştı.

Süleyman Demirel, daha sonra ‘Su Liderleri Yuvarlak Masası’ başlıklı oturuma başkanlık etti. Demirel, oturuma katılanlara kitabını hediye etti.