Değer biçilemeyen fotoğraflar

DEĞER BİÇİLEMEYEN FOTOĞRAFLAR - FOTO GALERİ

   �

Bu sorunun önemi, ucunda bir servet yatıyor olmasında. Çünkü uzmanlar çalışmaların Adams’a ait olması halinde 200 milyon dolar değerinde olabileceğini belirtti. Ancak ortaya çıkan bir başka iddia, Norsigian’ın ümitlerini suya düşürebilir.

Earl Brooks, California’da yaşayan akrabalarının iddiasına göre keşfedilen fotoğrafların asıl sahibi.�Doğa fotoğrafçısı Ian Shive, Adams ve Brooks’un döneminde kendileri gibi doğa resimleri çeken çok az kişi bulunduğunu belirtti. Adams’ın torunu ve fotoğraflarının varisi de, Norgisian’ın ortaya attığı iddianın tartışılabilir olduğunu söyledi.

Ancak tartışmanın en ilginç noktaya geldiği olay, Oakland kentinde yaşayan 87 yaşındaki bir kadının televizyona çıkarak Norgisian’ın iddiasını yalanması oldu. Miriam Walton adlı kadın, Norgisian’ın Adams’a ait olduğunu öne sürerek sunduğu fotoğraflardan birinin, amcası Earl Brooks tarafından çekildiğini ve odasının duvarında asılı olduğunu söyledi.

Walton’ı harekete geçiren fotoğraf, 1920’li yıllarda Fresno kentinde amatör fotoğrafçılık yapan amcasının Yosemite Ulusal Parkı'nda bulunan Sentinal Dome’a ait fotoğrafı. Hemen telefona sarılan Walton, San Francisco güzel sanatlar fotoğraf galerisinin sahibi Scot Nichols ile temas kurdu. Walton’ın duvarındaki resmi inceleyen Nichols, resmin Norgisian’ın Adams’a ait olduğunu ileri sürdüğü negatiflerle aynı zamanda çekilmiş olabileceğini belirtti. Nichols, özelllikle gölgelerin mükemmel uyum içinde olduğuna dikkat çekti.

Norgisian'ın negatifinden elde edilen fotoğraf (solda) ve Walton'ın duvarında asılı olan fotoğraf (sağda).

 Fotoğrafların Adams’a değil ancak Walton’a ait olduğunu savunan Nichols, bu durumda Norgisian’ın elindeki negatiflerin sanıldığının tersine çok düşük bir değeri olacağını söyledi. Nichols, “Birçok kişi Yosemite’de fotoğraf çekti. Ama Ansel Adams’ın çalışması hepsinden ayrılır” dedi. Norgisian’ın elinde bulunan 17 resmi inceleyen Shive, resimlerin Adams’ın fotoğraflarına özgü “doğallığı ve sanatsal yorumu” yansıtmadığını belirtti.

Öte yandan, Norgisian’ın elindeki çalışmaların orijinalliğini kontrol eden sürecin başında bulunan avukat Arnold Peter, Walton’ın sahip olduğu resmin hiçbir şey kanıtlamadığını savundu. Peter, akrabalarının Yosemite’deki bir hediyelik eşya dükkânından fotoğrafı almış olabileceğini söyledi.

KANITLAMAK ÇOK ZOR

Bazı uzmanlar ise, Walton’ın elindeki resmin aslında Earl Amca’ya mı yoksa Adams’a mı ait olduğunu kanıtlamanın çok zor olduğunu öne sürüyor. Nedeni ise, Adams’ın binlerce negatifinin 1937’de stüdyosunda çıkan bir yangında yok olmuş olması.�

Walton, en son 70 yıl önce gördüğü amcasının fotoğrafını 1981’de sahiplenmiş. Fotoğrafın ona ait olduğunu düşünmesinin nedeni ise üzerinde amcasının imzasının bulunması. Walton, “Bana asla başka birine ait olacak bu fotoğrafı amcamın imzasıyla kabul etmezdi” dedi.

Adams’ın döneminde doğa fotoğrafları çeken bir başka isim Claude “Pop” Laval. Laval, Fresno kentinde 1910 ile 1965 yılları arasında fotoğrafçılık yapmış biri. Kariyeri boyunca 100 binden fazla negatif üreten Adams, bunların arasında Yosemite’de çekilenler dâhil birçok dağlık alanın resimlerini bulunduruyor. Laval aynı zamanda Norgisian’ın sunduğu ve Adams’a ait olduğunu öne süren yerlerde de çekimler yapmış.

Bugün Pop Laval Derneği’nin başında bulunan Laval’ın torunu Elizabeth, Norgisian’ın elindeki fotoğrafların bulunduğu zarfları ilk gördüğünde onların büyükbabasına ait olduğunu düşünmüş. Tıpkı Adams gibi negatiflerini saklarken çok titiz olan Laval, zarflarını işaretlerken aynı numaralandırma yöntemini kullanmış.

Bunun başlıca sebebi ise, bilgisayar sisteminin bulunmadığı dönemde fotoğrafçıların genellikle zarfların üzerine fotoğrafın çekildiği yer ve zamanı yazarak kategorize etmeleri. Ancak Laval, zarfların üzerindeki tarihlere bakarak, aynı gün içinde büyükbabasının çok daha başka yerleri çekmiş olabileceğini söyledi.

BÜYÜK TARTIŞMA

Adams 1984 yılında öldüğünde, 40 bin negatifini William Turnage tarafından yönetilen bir vâkıfa bıraktı. Turner, Norgisian ve avukatını tepki gösterirken, onları “büyük bir iş koparmaya çalışan sahtekârlar” olarak tanımladı.

Peter, Turnage’nin tepkisini “profesyonelliğe yakışmayan bir davranış olarak” belirtti ve uzmanların çalışması sonucu ellerinde deliller olduğunu, Norgisian’ın sahip olduğu negatiflerin Adams’ın uzun zaman önce kaybolan negatifleri olduğunu savundu. Adams, binlerce zarfın üzerindeki numaralandırmanın incelenmesinin yanı sıra karbon testi yapılması gerektiğini belirtti.

Tartışmaya Adams’ın torunu Matthew’da katıldı. Matthew Adams, fotoğrafların orijinalliğinin kanıtlanmış olduğunu düşünmediğini ve hiçbir zaman da bunun yapılabileceğini sanmadığını söyledi.

Adams’a mı, “Earl Amca’ya” mı, Laval’a mı, yoksa bir başka fotoğrafçıya mı ait olduğu bilinmeyen negatiflere 200 milyondan fazla değer biçen sanat simsarı David W. Streets, yaşanan tartışmalardan oldukça memnun. Streets, “Tartışmalar negatiflerin değerini artırıyor. Dünyanın dört bir yanından insanlar bu fotoğraflara sahip olmak istiyor” dedi.