Dayakçı eşe hapis

Eşine dayak atanlardan, işkence yapanlardansanız ya da işkenceye maruz kalanlardansınız bu haberi iyi okuyun. Eşine dayak atan zorbalar, artık uyku uyumasın çünkü yeni tasarı, zorba eşlere hapis cezası getiriyor.

HÜKÜMET, zorba eşlere hapis cezası getiren bir yasa tasarısı hazırladı. Aileden Sorumlu Devlet Bakanlığı'nın hazırladığı tasarıya göre, karısını döven koca da, kocasını döven kadın da hapis yatacak.

Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Hasan Gemici, eşleri dayaktan kurtarmak için yürürlükte olan ve eleştirilen 4320 sayılı ‘‘Ailenin Korunmasına Dair Kanun’’u değiştiriyor. Hazırlanan 12 maddelik yasa tasarısına göre, hákimin, ‘‘Eve girememe, eşine bir metreden fazla yaklaşmama, telefonla taciz etmeme’’ gibi cezalarına rağmen gelip karısını ya da kocasını dövmekten çekinmeyen zorbalarartık hapis yatacak.

Zorbalıklarına karşı verilen hapis cezası da paraya çevrilemeyeceği gibi ertelenmeyecek.

AİLE İÇİ ŞİDDETTEN KURTULUŞ UMUDU

Aile içi şiddeti önlemek için mahkemelerin tedbir almaları uygulamasını ilk kez getiren 4320 sayılı ‘‘Ailenin Korunmasına Dair Kanun’’, Işılay Saygın'ın Devlet Bakanlığı döneminde ‘‘Acil’’ kaydıyla apar-topar çıkarılmıştı. Halen yürürlükte olan dört maddelik bu yasa, koca dayağı canlarına tak eden kadınlar için bir kurtuluş umuduydu.

17 Ocak 1998'de yürürlüğe giren yasaya göre, aile içinde şiddete maruz kalan kadın, koca veya çocuğun şahsen başvuruları ya da Cumhuriyet Başsavcısı'nın bildirmesi üzerine, dayakçı eşlere en fazla altı ay süreyle, ‘‘Evden sürgün’’ cezası verilebiliyor.

İZMİRLİ MELİHAT ÖDER’İN DRAMI

Yasadaki boşluk ve eksikliklerin bedelini en son Melihat Öder adlı kadın ödedi. İzmir 7. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin ‘‘altı ay eve yaklaşmama’’ cezasına çarptırdığı dayakçı kocası Önder Öder, zorla evine girdi. ‘‘Kararı biliyorsun. Evime giremezsin’’ diyen karısını, Önder Öder, ‘‘Hangi karardan bahsediyorsun. Bu evin kirasını ben ödüyorum. Ben olmazsam sürünürsün. Çocuklara dua et’’ diye tehdit etmekten de kaçınmadı.

Boşanma davası da açan Melihat Öder, şimdi de zorba kocasını kapısına dayanmaktan caydıracak yeni yasayı bekliyor. Devlet Bakanı Gemici'nin hazırladığı, ‘‘Ailenin Korunmasına Dair Kanun’’u değiştiren tasarı ise Başbakanlık'ta sıra bekliyor. Dayak yiyen eşler ve çocuklar ise sıranın gelmesini. Tabi eğer sıra gelirse.

Arşivden, erkek fotoğrafı çıkmadı

‘‘Aile içi şiddet’’ deyince ilk akla gelen, dayak yiyen kadınlar sonra da çocuklar oluyor. ‘‘Dayak yiyen koca’’ çok nadir olduğu için arşivler, her tarafı morluk içinde kadın fotoğrafıyla dolu. Bu gerçeğe karşın, yeni tasarıyla cins ayrımcılığı yapılmadan, erkekler de aile içi şiddete karşı korumaya alınıyor.

İlk ‘eve girmeme’ cezası

Mevcut yasa ilk kez Şubat 1998'de Ankara 6. Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından uygulandı. On yıllık evliliği boyunca, astsubay kocası tarafından ‘‘öldüresiye’’ dövülen D.Y. mahkemeye başvurarak, kendisi ve çocukları için koruma istedi.

Mahkemede dayakçı kocayı 6 ay boyunca ‘‘Eve girmeme’’ cezasına mahkûm etti. 1998/29 Değişik İş esas sayılı karara göre, dayakçı koca, eşinin ve çocuklarının oturduğu ev ve işyerine yaklaştırılmayacaktı. Ailesini telefon, mektup gibi iletişim araçları ile rahatsız edemeyecekti. D.Y.'den sonra birçok dayak mağduru kadının zorba kocası için benzer ‘‘koruma’’ kararları verildi. Ancak, özellikle dayak yiyen kadınların ‘‘can simidi’’ haline gelen yasadaki boşluklar ve eksiklikler bu iki yıllık süreç içinde tek tek ortaya çıkmaya başladı.

Mağdur eşe otomatik nafaka

DEVLET Bakanı Gemici'nin hazırladığı ‘Ailenin Korunmasına Dair Kanun’un Bazı Maddelerinin Değiştirilmesina Dair Kanun Tasarısı' özetle şöyle:

Tasarının birinci fıkrasında, mevcut yasada ‘Aynı çatı altında yaşayan’ aile bireyleri ibaresi değiştirildi. Bunun yerine, ‘Boşanmış veya ayrılmış olsa bile eşlerden birinin veya çocuklarının veya aynı çatı altında yaşayan veya daha önce birlikte yaşamış olmalarına rağmen halen ayrı yaşıyor olan aile bireylerinden birinin aile içi şiddete maruz kaldığı’ ifadesi kullanıldı.

KORUMA KARARI

Böylece, boşanmış, boşanma davası açan veya ayrı yaşayan eşlerin de mahkemeden koruma kararı aldırma ve tedbir isteme yolu açıldı. Aynı nedenle ‘Kusurlu eş’ ifadesi de yeni kanun metinden yeralmadı.

EKONOMİK GÜVENCE

,

Mevcut yasadaki, hákimin talep halinde ‘Mağdurun yaşam düzeyini gözönünde tutarak, tedbir nafakasına hükmedeceği’ yolundaki madde ise ‘Talep edilmese dahi’ şeklinde düzenlendi. Mağdur eşe böylece yargı kararı ile ekonomik güvence getirildi.

Tasarıya mali durumu zayıf eşlerin mahkemeye daha kolay başvurmalarını sağlamak için, ‘Bu kanun kapsamındaki başvurular ve infazı için yapılan icrai işlemler harca tabi değildir’ hükmü eklendi.

CEZA ERTELEME YOK

Tasarının en önemli değişikliği ise tedbir kararlarını delen dayakçı ve tacizci eşlere verilen cezaların para cezasına, başka bir tedbire çevrilip ertelenememesi oldu.

Tasarıda, Cumhuriyet Başsavcılığı'nın koruma kararına uymayan birey hakkında Sulh Ceza Mahkemesi'ne üç aydan altı aya kadar hapis cezasıyla dava açması öngörüldü. ‘Cumhuriyet Başsavcılığı koruma kararına uymayan birey hakkında sulh ceza mahkemesinde kamu davası açar’ denildi.

Gemici: Caydırıcı düzenleme yaptık

Geniş takdir yetkisine sahip hákimlerin, ‘‘Eve girmeme’’ yasağını çiğneyen zorba kocaya karşı 3 aydan 6 aya kadar hapis cezası verme yetkileri var. Ancak, bu ceza ertelenebiliyor ve paraya çevrilebiliyor. Zorba kocaları kurtaran boşluk sadece bununla da kalmıyor.

Yasanın birinci maddesinde, ‘‘aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri’’ ifadesi yeralırken, ikinci maddede ‘‘kusurlu eş’’ ibaresi dikkat çekiyor. Bu hükümler nedeniyle de, ‘‘boşanma davası açmış’’ ve ‘‘ayrılık kararı almış ancak evliliğini bitirmemiş kadınlar’’, yasanın getirdiği korumadan yararlanamıyor. Yasadan yararlanmak için ‘‘evlilik ve aynı çatı altında yaşama’’ şartı yürürlükte. Bu da dayak mağduru kadınları bir de yasa önünde zorda bırakıyor.

GEMİCİ: YASA ÇIKACAK

Bakan Gemici, Hürriyet'e, 4320 sayılı yasanın, ailenin birliği ve bütünlüğünü sağlama açısından çok önemli bir gelişme olduğunu vurgulayarak, ‘‘İki yıllık uygulamada bazı sorunlar çıktı. Caydırıcı düzenleme yapıldı. Hazırladığımız tasarı Başbakanlık'ta, önümüzdeki dönemde yasalaşacak’’ diye konuştu.

Gemici, yasada, ‘‘Kusurlu eş’’ ifadesinin yeraldığını, tasarıda, bu konunun, ‘‘Aile bireylerinin diğerlerine şiddet uygulaması’’ şeklinde değiştirildiğini ve eksikliğin doldurulduğunu açıkladı.

Gemici, yeni tasarının uygulamadaki aksaklıkları gözönüne alarak, Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü yetkilileri ile sivil toplum kuruluşlarının oluşturduğu Hukuk Komisyonu'nun çalışması ile hazırladığını da söyledi.