Darbeyi Türkeş’e ben haber verdim

Genelkurmay Özel Harp Dairesi'nde çalıştığı yıllarda Kıbrıs'ta Türk Mukavemet TeÅŸkilatı'nın kurulmasında görev alan ve anılarını Aslında Hiç Kimse Uyumuyordu adıyla kitaplaÅŸtıran emekli Yarbay Ä°smail Tansu teÅŸkilatla ilgili sorularımızı yanıtladı: - Kitabınızda ‘‘Yeraltında gizli bir örgüt, hem de devlet eliyle’’ diyorsunuz. Bugünden bakınca, devlet eliyle örgüt kurmak doÄŸru mu?- Biz bu iÅŸe baÅŸladığımız zaman, EOKA 1955'de kurulmuÅŸ ve kuvvetli bir hareket haline gelmiÅŸti. Terör hareketlerinde bulunuyor, Ä°ngilizler'e ve Türkler'e saldırıyordu. Biz de EOKA'ya karşı yeraltı teÅŸkilatı kurmak için emir aldık. Türk Mukavemet TeÅŸkilatı yeraltında kurulmasaydı EOKA da, Ä°ngiliz polisi de engellerdi. Nitekim 1963'e kadar gizli kaldı. 1963'de Makarios katliama geçene kadar 10 kiÅŸilik bu teÅŸkilatın farkında deÄŸildi. Bu göreve baÅŸlamadan önce illegal faaliyet tecrübeniz var mıydı?- Kore savaşından döndükten sonra ÅŸimdiki adı Özel Kuvvetler Komutanlığı olan Özel Harp Dairesi'nin kuruluÅŸunda 1954'ten itibaren çalıştım. Bu birim daha sonra Gladio, kontrgerilla diye de adlandırıldı...- Bunlar tamamen siyasilerin uydurduÄŸu tabirler. Gladio'nun bizim dairemizle ilgisi yok, benzer dairelere baÅŸka memleketlerde verilen addır. ABD'lilerin teklifi ve projesi üzerine kurulmuÅŸ bir daire olduÄŸu için sanki gladio gibi görülüyor. Kıbrıs'ta yaptığınız gibi Türkiye'de de toprak altındaki gizli depolara silah sakladınız mı? - Ruslar iÅŸgal ettiÄŸi takdirde kullanılmak üzere telsiz de, silah da Türkiye'nin birçok yerine kondu. Åžimdi ne durumda bilmiyorum. Hatta bunu ABD'lilerle müşterek çalışarak yapardık. Kıbrıs'ta lazım olan telsizi de ABD'lilerden habersiz Åžile civarındaki bir depodan çıkartıp gönderdim. Kontrole gelen Amerikalı bir subayı, ‘‘Müsait deÄŸilim’’ deyip atlattım. BÄ°ZE GÖRE LEGALDÄ°Kitabınızda BaÅŸbakan Menderes'in talimatıyla Kıbrıs'ta teÅŸkilat kurduÄŸunuzu yazıyorsunuz.- Resmi deÄŸil ama.Ecevit, 1970'lerdeki baÅŸbakanlığı sırasında bu dairenin faaliyetlerini bilmediÄŸini söylüyordu. BaÅŸbakanın bilgisi dışında operasyon yapılır mı?- Hayır. Özel Harp Dairesi'nin vazifesi bizim zamanımızda da hükümet tarafından belirlenmiÅŸtir. 1950'de avcı birliklerinin kurulmasıyla ilgili hükümet kararnamesi çıkarılmıştır. Türkiye için savaÅŸ hazırlığı yaptık. Düşman iÅŸgal ettiÄŸi zaman göreve hazır gizli bir örgüt. Bu Türkiye'de halen var. Kıbrıs'ta yaptığımız ise Ä°ngiliz ve Rumlar'a karşı illegal, bize göre legal ve meÅŸru. Bu örgütlenmenin ülkücü örgütlenmeyle iliÅŸkisi olabilir mi?- Bu örgütlenmenin ülkücülerle uzaktan yakından ilgisi yok. Bu kitapta TürkeÅŸ adı geçiyor ama o baÅŸka. 27 Mayıs'tan sonra TürkeÅŸ'e gittim. ‘‘Bizim dairemizi toptan tevkif edecekmiÅŸsiniz. Ne yaptığımızı biliyor musunuz’’ dedim. Kıbrıs'ta gizli bir teÅŸkilat kurduÄŸumuzu anlattım. O zaman kalktı boynuma sarıldı, ‘‘Emret ne istiyorsun benden'' dedi. ‘‘10 subay daha göndermemiz gerekiyor, paramız bitti’’ dedim. Para verilmesi üç gün gecikince DışiÅŸleri Bakanı Selim Sarper'i çağırdı. Adamın yüzü sapsarı oldu. TürkeÅŸ, ‘‘Derhal verin’’ dedi. Ä°ki saatte halloldu.Ama buna raÄŸmen 27 Mayıs sonrasında Tümgeneral DaniÅŸ Karabelen, Yarbay VuruÅŸkan ve siz neden görevden alındınız...- Milli Birlikçiler'in arasına siyaset girdi. TürkeÅŸ'i, ‘‘kendi başına Türkiye'de dikta rejimi kurmak istiyor’’ deyip, Hindistan'a sürdüler. DaniÅŸ PaÅŸa, sevilen bir adamdı ama kardeÅŸi DP milletvekili olduÄŸu için emekli ettiler. Fatin Rüşdü Zorlu da Kıbrıs'ta Türk Mukavemet TeÅŸkilatı kurulmasını asıl öneren, destekleyen kiÅŸi. O da idam edildi...- O zaman çok kötü propaganda vardı. ‘Yüzde 5’ti adı. Zorlu, ABD'ye mali yardım temasları için gidiyor. DemiÅŸ ki, ‘‘200 milyona yüzde 5'de benim hatırım için ilave et.’’ Bu da basına intikal etmiÅŸ, basın o sözleri ‘‘Her ÅŸeyden yüzde 5 komisyon alır’’a çevirmiÅŸti.Dikkat ettim, TMT'deki kod isimler bozkurt, eÄŸitim kurdu vb. Bunlar ülkücülerin sembolleri. - Biz bu isimleri tespit ettiÄŸimiz sırada Türkiye'de ne MHP vardı, ne ülkücülük. Ama bizim öteden beri hafızamızda Ergenekon'dan kalma bir intiba var. Oradan ilham aldık. 6-7 EYLÃœL OLAYLARITMT'nin kurulmasının mali bilançosunu söyleyebilir misiniz?- BaÅŸlangıçta gözümüz para filan görmedi. Evvela ordunun imkanlarını kullandık. Mesela Yarbay Rıza VuruÅŸkan ve subay arkadaÅŸları, Ä°ÅŸ Bankası müfettiÅŸi olarak gönderilirken, Genel Müdür Yardımcısı Bülent Osma beyden rica ettim, oradaki maaÅŸlarını bankadan verdiler. Fakat Kıbrıs'tan gelen çocuklar için para lazım olmaya baÅŸladı. Sonra DışiÅŸleri Bakanlığı ile Kıbrıs Kültür DerneÄŸi arasında Kıbrıs'a erzak yardımı için kurulan para trafiÄŸinden yararlandık. Menderes, size ‘‘Bu millet 6-7 Eylül hadiseleri ile Kıbrıs'a olan alakasını gayet ÅŸuurlu bir ÅŸekilde göstermiÅŸtir’’ demiÅŸ. 6-7 Eylül ile Özel Harp Dairesinin iliÅŸkisi var mıydı?- Hayır yok. Kıbrıs meselesi var ortada. O hadise bizim dairenin bu vazifeyi aldığı zamana rastlamıyor. Menderes'in sözleri, ‘‘Bu daha kötü olabilirdi, ’’ anlamına geliyor. KKTC’DEN VAÇGEÇİLMEZTMT'nin, 1974 harekatının baÅŸarıya ulaÅŸmasında yararı oldu mu?- Çok oldu. BeÅŸ bini silahlı 10 bin kiÅŸilik bir kuvvet oldu. Baf, Girne, Magosa, Lefke, Limasol, Larnaka'da birer askeri tabur gibi teÅŸkilatlar kurduk. TMT, 1963'te silaha sarıldı, 1974'e kadar direndi, statükoyu muhafaza etti. Gelinen noktada Kıbrıs'ta sizce nasıl bir çözüm saÄŸlanabilir?- Türkiye buradan vazgeçemez. KKTC varlığını sürdürecek. Ya Türkiye'nin bir parçası olacak ya da konfererasyon konusunda anlaÅŸacaklar.Kaçakçıları da kullandıkKıbrıs'a silah göndermek için kaçakçılık yapanlarla da temas kurmuÅŸsunuz. Yasadışı iÅŸ yapan insanlarla iÅŸbirliÄŸi doÄŸru mu sizce?- Devlete karşı bir suç iÅŸlemiÅŸ olsa mahkemede hesap verecek zaten. Milli Emniyet isimleri verdi bize. Onlar da kabul etti. O kaçakçının gemisiyle biz, yalandan bir seyahat yaptırdık Kıbrıs'a, limanlarını dolaÅŸtık acaba nasıl yaparız diye.Kaçakçıları da kullandınız yani..- Gemisini kullandık ama, silah taşımadık. Gerekirse onlarla da taşıyacaktık. Fatin Rüştü Zorlu, Gümrük Bakanı'na ‘‘Bu arkadaÅŸlar altın kaçıracaklar devlet olarak gözyumacağız’’ demiÅŸti.Aynı mantık Susurluk olayında da geçerli deÄŸil mi? Orada da devletin yasadışı faaliyet gösteren insanlarla iliÅŸkide olduÄŸu ortaya çıktı.- Çok fazla bilgim yok ama, fikrim var. Åžimdi Asala mütemadiyen DışiÅŸleri mensuplarını öldürüyordu. Buna karşı böyle bir örgüt düşünülmüş, kullanılmışsa, kullanılması lazımdır. - Bu insanlarn sonra baÅŸka yasadışı olaylara karışmışlar ama...- Siz bu insanları kullanıp sonra da buruÅŸturup atarsanız o yola girer. Onlar bu iÅŸe alışmışlar herhalde. Halbuki bunlar korunması, himaye edilmesi ve yine lazım olur diye tutulması gereken insanlar.AYDEMÄ°R’İN DARBE GÄ°RİŞİMÄ°Bir yüzbaşı arkadaşım bana geldi, ‘‘Bu gece darbe olacak’’ dedi. TürkeÅŸ icabına bakar, dedim. Gittim evine söyledim. ‘‘Ben de böyle haberler aldım, sen ÅŸimdi teyid ettin. Gerekeni yaparım merak etme’’ dedi. Harekete geçti ve Ä°nönü'ye ihbar etti. O gece bu hareket bastırıldı. Â