Dakikada 7 çocuk çevre kurbanı
Güncelleme Tarihi:
Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) verilerine göre, çevre kaynaklı hastalıklar her 45 dakikada 300 dolayında çocuğun ölümüne neden oluyor.
WHO 2003 yılı için ana temasını ''Çocuklar İçin SaÄŸlıklı Çevreler'' olarak belirlerken, Çevre Mühendisleri Odası WHO'nun bu konudaki yayınını Türkçe'ye çevirerek 22 Nisan Dünya Günü'nde bir kitapçık haline getirdi.Â
WHO'nun verilerine göre, her gün ölen 13 bin çocuktan önemli bir kısmının ölüm nedeni yaşadıkları, eğitim aldıkları, oynadıkları ve büyüdükleri ortamlardaki çevresel tehlikeler. Çevre kaynaklı hastalıklar ise her 45 dakikada 300 dolayında çocuğun ölümüne neden oluyor.
2000 yılında; saÄŸlıksız yiyecek ve su ile hijyenik koÅŸulların yetersizliÄŸinden kaynaklanan ishale baÄŸlı 1.3 milyon, ev içi hava kirliliÄŸinden kaynaklanan ve çevreyle ilgili bulaşıcı ve taşıyıcı kaynaklı hastalıklara baÄŸlı 1 milyon ve trafik kazaları, boÄŸulma, yanma ve zehirlenmeler nedeniyle 400 bin çocuk öldü.Â
Çocuk saÄŸlığını; hava, su, yiyeceklerde, toprakta, güvensiz mekanlarda ve saÄŸlıksız davranışlarda bulunan mikroplar, hava kirletici maddeler, zehirli kimyasallar, sigara dumanı ve böcek ilaçları, hastalık taşıyıcı böcekler gibi riskler tehdit ediyor.Â
Dünya üzerindeki hastalıkların üçte birinin nedeni ''çevresel tehlikeler.'' Bu hastalıkların yüzde 40'ından fazlası dünya nüfusunun sadece yüzde 10'unu oluÅŸturan beÅŸ yaşın altındaki çocukların payına düşüyor. 2000 yılında beÅŸ yaşın altında 4.7 milyonun üzerindeki çocuk saÄŸlıksız çevreden kaynaklanan hastalıklar nedeniyle öldü.Â
Dünya üzerindeki çocuk ölümlerinin bir çoÄŸunun en önemli ikinci nedeni ishal. Halen 2.4 milyardan fazla insanın evinde tuvalet yok. Her yıl yarım milyon çocuk sıtma, ÅŸistozomiyaz, dang humması, leyÅŸmaniyaz, trahom, onkoÅŸeriyaz, lenfatik filariyaz, kolera, ishal, hepatit A, hepatit E, Tifüs, Güney Amerika tripanozomiazı gibi hastalıklardan dolayı zayıf düşüyor.Â
ÇEVRESEL HASTALIKLARIN YAYILMASININ NEDENLERİ
Çevresel hastalıkların yayılmasına neden olan etkenlerden bazılarıda ÅŸunlar:Â
 GeliÅŸmekte olan ülkelerde en az 600 milyon insan saÄŸlıksız evlerde ya da atık alanlarının çok yakınında yaşıyor. Yaklaşık 3 milyar insan yemek piÅŸirmek ve ısınmak için odun ve benzeri biyo-yakıtları kullanıyor. Ev içindeki sigara dumanı çocuklarda astıma yol açarken açık havada ve kapalı mekanlarda artan karbonmonoksit miktarı çocuklarda büyümeyi etkilerken, organ ve kas geliÅŸimini de baskılıyor.Â
MODERN ÇEVRESEL TEHLİKELER
Modern çevresel tehlikelerden dolayı 100 milyonlarca çocuk sakat kalıyor. Bu tehlikeler ve sakatlıklar şöyle: Hava ve sudaki yüksel kurÅŸun seviyesi kansızlığa, büyümede gecikmelere, algılamada yavaÅŸlığa, hipertaktiviteye ve iÅŸitme kaybına neden oluyor. Böcek ilaçlarında maruz kalınması sınır sistemi zehirlenmelerine,bağışıklık sisteminde ve hormonal yapıda bozulmalara ve kansere neden olurken, büyüme ve geliÅŸmeyi düzenleyen doÄŸal mekanizmaları da etkiliyor. İçme suyunda aşırı miktarda bulunan flüorür, kalıcı sakatlıkla sonuçlanan iskelet sistemi florozisine yol açabilir. Çok az miktarda arsenik bile deri sertleÅŸmesini, organ tahribatını ve kanseri tetikleyebilir. Kontrolsüz gübre kullanımından kaynaklanan sudaki nitrat kirliliÄŸi zehirli ''mavi bebek sendromuna'' neden olur. Sigara dumanı gibi hava kirleticilerine maruz kalınması solunum yolu hastalıklarına, astım ve kansere yolaçabilir, organlara zarar verebilir. Dünyanın bazı bölgelerinde akut solunum yolu rahatsızlıkları ve astım salgın haline geldi. Endokrinlerde bozulmalara yol açan çevre kirletici kimyasallar üreme ve bağışıklık sistemlerini etkilediÄŸi düşünülerken, bu kimyasallar sinir sistemi zehirlenmelerine ve sinirsel davranış bozukluklarına yol açıyor.Â
22 Nisan 1970'de ABD'de 2 milyon kiÅŸi çevre sorunlarına dönük kaygılarını dile getirdiÄŸi büyük bir miting düzenlemiÅŸ, daha sonra bu tarih ''Dünya Günü'' olarak ilan edilmiÅŸti.Â