Dağıstan'da sular durulmuyor

Uzmanlara göre Rusya'nın sosyal, ekonomik ve askeri alandaki çalışmalarına rağmen, Kuzey Kafkasya'da istikrar sağlanamıyor.

Rusya Federasyonu on yılı aşkın süredir Kuzey Kafkasya'daki bağımsızlık hareketlerine karşı mücadele veriyor. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra 1994-1996 yıllarında meydana gelen Birinci Çeçen Savaşı ve ardından 1999'da patlak veren İkinci Çeçen Savaşı, Rusya'yı uzun süre meşgul etti. 1999 yılında Boris Yeltsin'in yerine devlet başkanlığı koltuğuna oturan Vladimir Putin, ilk yıllarında tüm dikkatini Çeçenistan'a yöneltti. 10 yıl süren savaş sonrasında 2009 yılında Rusya, İkinci Çeçen-Rus Savaşı'nın resmen bittiğini açıkladı.

Ancak uzmanlara göre, teoride bittiği açıklanan savaş, pratikte devam ediyor.

Bu noktada, ilk olarak 2007 yılına dikkat çekiliyor. Çeçen liderlerden Doku Umarov'un "Kafkasya Emirliği"ni kurduğunu ilan ederek, sadece Çeçenistan'da değil tüm Kuzey Kafkasya bölgesinde "İslami Birleşik Kafkasya" devleti hedefi için mücadele edileceğini açıklamasıyla, bölgedeki diğer cumhuriyetlerde de saldırıların attığı görülüyor. Son yıllarda bu saldırılan yoğunlaştığı nokta olarak ise Dağıstan ön plana çıkıyor.

Rusya resmi verilerine göre, 2011 yılında Rusya'da meydana gelen saldırıların yarısı Dağıstan'da gerçekleştirildi. Bu dönemde Rus güvenlik güçlerine karşı düzenlenen 193 saldırının 96'sı Dağıstan'da meydana geldi. Tablo, 2012 yılında da çok fazla değişmedi.

2012'nin ilk çeyreğinde meydana gelen çatışmalarda, 87 direnişçi öldürülürken, 57 Rus güvenlik görevlisi hayatını kaybetti. Güvenlik güçleri tarafından üç aylık sürede Kuzey Kafkasya'da 645 operasyon düzenlendiği açıklandı. Operasyonlarda direnişçilere ait 24 sığınak imha edilirken, 541 küçük namlulu silah, iki lav silahı, 19 el bombası, 62 el yapımı patlayıcı, 20 kilo ağır patlayıcının ele geçirildiği belirtildi.

Rusya Ulusal Antiterör Komitesi tarafından yapılan açıklamalarda, 2012'deki çatışmaların merkez üssü olarak da Dağıstan gösteriliyor. Çatışmaların en fazla yaşandığı bölgelerse Kızılyar, Derbent, Sergokala, Untsukul ve Tsumada.

Uzmanlara göre, yaklaşık 2 ay önce Çeçenistan'da konuşlanmış olan 20 bin Rus güvenlik görevlisinin Dağıstan'a sevk edilmesi, "Kuzey Kafkasya'da yeni cephenin Dağıstan" olduğunun bir göstergesi.

NEDEN DAĞISTAN?

Uzmanlara göre operasyonların ve saldırıların Dağıstan'da yoğunlaşmasının ardında birden çok sebep var. İlk olarak Dağıstan'ın coğrafi konumuna dikkat çekiliyor. Gürcistan, Azerbaycan ve Çeçenistan'la sınırı olması ve Hazar Denizi kıyısında yer alması Dağıstan'ın jeopolitik önemini artırıyor. Orta Asya'dan Rusya'ya uzanan petrol ve doğalgaz boru hatları ile Bakü-Novorossiysk petrol boru hattı Dağıstan'da birleşiyor. Bu yüzden bölgedeki istikrarın, güvenli enerji sevkıyatı için önemli olduğu vurgulanıyor.

Bir diğer neden olarak ise, Çeçenistan'daki yoğun güvenlik önlemlerinin "Kafkasya Emirliği"nin hareket kabiliyetini sınırlandırması gösteriliyor. Bu nedenle de saldırıların Dağıstan'da yoğunlaştığı ifade ediliyor.

Diğer taraftan, Dağıstan'ın en önemli özelliği olarak halkın etnik yapısı ve İslam dinine olan bağlılığı ön plana çıkartılıyor.

Dağıstan'da Avar, Dargin, Kumuk, Lezgi, Lak, Tabasaran, Nogay, Rutul, Agul, Yahudi, Tat, Azeri, Çeçen ve Rus gibi çok sayıda etnik grup bir arada yaşıyor.