Cumhurbaşkanı Sezer'den iki kanuna onay

Cumhurbaşkanı Sezer'in daha önce bir kez daha görüşülmek üzere 3 maddesini iade ettiği, ancak TBMM Genel Kurulu'nda aynen kabul edilen 5584 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu'na ilişkin 5625 sayılı “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”u onaylayarak, Resmi Gazete'de yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderdi. Kanun, enerjinin üretim, iletim, dağıtım ve tüketim aşamalarında endüstriyel işletmelerde, binalarda, elektrik enerjisi üretim tesislerinde, iletim ve dağıtım şebekelerinde ve ulaşımda enerji verimliliğinin artırılmasının desteklenmesine; toplum genelinde enerji bilincinin geliştirilmesine; yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanılmasına yönelik usul ve esasları kapsıyor.

Enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik önlemlerin uygulanmasında, özellik veya görünümleri kabul edilemez derecede değişecek olan binalar, koruma altındaki bina veya anıtlar, ibadet yeri olarak kullanılan binalar, planlanan kullanım süresi 2 yıldan az olan geçici binalar, sanayi alanlarında işletme ve üretim faaliyetlerinin yürütüldüğü binalar, atölyeler, tarımsal binalar, yılın 4 ayından daha az kullanılan binalar ile toplam kullanım alanı 50 metrekarenin altında olan binalar, kanunun kapsamı dışında tutuluyor.

ENERJİ VERİMLİLİĞİ KOORDİNASYON KURULU

Kanuna göre, enerji verimliliği çalışmalarının ülke genelinde ilgili kuruluşlarca etkin olarak yürütülmesi, sonuçlarının izlenmesi ve koordinasyonu amacıyla Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu oluşturulacak. Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİE) Genel Müdürlüğü, meslek odalarına ve üniversitelere, uygulamalı eğitim yapabilmeleri ve şirketleri yetkilendirebilmeleri için kurul onayıyla yetki belgesi verecek. Şirketlere de genel müdürlük ve yetkilendirilmiş kurumlarca eğitim, etüt, danışmanlık ve uygulama faaliyetlerini yürütmek üzere yetki belgesi verilecek.
Enerji verimliliği hizmetlerindeki etkinliği ve enerji bilincini artırmak amacıyla eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri yapılacak. Enerjinin verimli kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik olarak, ulusal ve bölgesel yayın yapan televizyon ve radyolar, bilinçlendirme ve bilgilendirme amaçlı hazırlanan ve hazırlattırılan yarışma, kısa süreli film veya çizgi filmler, toplam yayın süresi ayda asgari 30 dakikadan az olmamak üzere yayınlayacak.

ENERJİ YÖNETİCİSİ

Endüstriyel işletmeler, çalışanları arasından enerji yöneticisi görevlendirecek. Toplam inşaat alanı en az 20 bin metrekare veya yıllık tüketimi 500 tona eşdeğer petrol (TEP) ve üzerinde olan binaların yönetimleri, yönetimlerin olmadığı yerlerde binaların sahipleri, enerji yöneticisi görevlendirecek. Merkezi ısıtma sistemine sahip binalarda, merkezi veya lokal ısı ve sıcaklık kontrol cihazları ve ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına bağlı olarak paylaşımını sağlayan sistemler kullanılacak. Buna aykırı hazırlanan projeler onaylanmayacak. Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca yürürlüğe konulacak yönetmelik kapsamında, yapı projeleri kapsamında enerji kimlik belgesi düzenlenecek.

Belgede, binanın enerji ihtiyacı, yalıtım özellikleri, ısıtma ve soğutma sistemlerinin verimi ve binanın enerji tüketim sınıflandırmasıyla ilgili bilgiler bulunacak. Mücavir alan dışında kalan ve toplam inşaat alanı bin metrekareden az olan binalar için enerji kimlik belgesi düzenlenmesi zorunlu olmayacak. Endüstriyel işletmeler tarafından sunulan ve onaylanan, geri ödeme süresi en fazla 5 yıl ve projede belirlenen bedelleri en fazla 500 bin YTL olan uygulama projeleri, bedellerinin en fazla yüzde 20'si oranında desteklenecek. Verimlilik artırıcı projeleri desteklenen tüzel kişiler, bu projelerini işletmelerinde 2 yıl içinde uygulayacak. Bu süreyi aşan veya projesinden farklı yapılan uygulamalar desteklenmeyecek. Yetkilendirmelerle ilgili yürürlüğe konulacak yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edilmesi halinde, kurumların yetki belgesi Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulunun onayıyla, EİE Genel Müdürlüğü tarafından; şirketlerin yetki belgesi ise anlaşma yaptıkları kurum tarafından iptal edilecek. Bu kurum ve şirketlere en az 5 yıl süreyle yetki belgesi verilmeyecek.

BAKANLIĞIN YETKİLERİ

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, kurul vasıtasıyla kanun kapsamındaki yükümlülüklerin uygulanması, yönlendirilmesi, değerlendirilmesi, alınacak tedbirlerin planlanması ve uygulanmasında koordinasyonu sağlayacak. Ayrıca, Bakanlık, kanun kapsamında, enerji yöneticisi görevlendirilmesine ve enerji yönetimi birimi kurulmasına ilişkin olarak tanımlanan rakamsal sınır değerlerini yarısına kadar azaltmaya veya iki katına kadar artırmaya yetkili olacak.

EİE'NİN GÖREVLERİ

EİE, ülkenin tüm enerji kaynaklarının değerlendirilmesine yönelik ölçümler yapacak, projeler hazırlayacak; diğer kurumlarla işbirliğiyle pilot sistemler geliştirecek. EİE, sanayide ve binalarda enerjinin rasyonel kullanımıyla ilgili eğitim hizmetleri verecek; üniversite, meslek odası ve tüzel kişileri aynı hizmetleri verebilmeleri için yetkilendirecek. Enerjinin etkin ve verimli kullanımı yönünde yürütülen çalışmaları izleyecek, enerji tüketim noktalarında çevreyi ilgilendiren zararlı atık ve emisyonların gelişimini izleyip değerlendirecek, önlem önerileri hazırlayacak.

EİE, HER TÜRLÜ BİLGİYİ İSTEYEBİLECEK

EİE İdaresi, görevleri kapsamında gerekli gördüğü her türlü bilgiyi, gerçek ve tüzel kişilerden istemeye yetkili; bilgi istenenler ise gerekli bilgileri vermekle yükümlü olacak. İdare, sağladığı bilgilerden ülkenin emniyetine, güvenliğine ve ekonomik çıkarlarına, gerçek ve tüzel kişilerin ticari ilişkilerine zarar verecek bilgi ve belgelerin gizliliğine uyacak. İdare, rüzgar enerjisine dayalı lisans almak için yapılan başvurulara ilişkin görüş oluşturacak.

DİĞER KURUMLARDAN UZMAN ALIMI

İdarede uzmanlık isteyen projelerde, bakanlık ile ilgili ve bağlı kuruluşlardan, üniversitelerden ve diğer kamu kuruluşlarından personel, bakan onayıyla görevlendirilebilecek. Projelerin 2 yılı aşması halinde, çalışma süresi bir katına kadar artırılabilecek. EİE İdaresi, bu görevlerini yerine getirirken, hidrometrik ölçüm istasyonları kuracak; işletip sondajlar yapacak.

KOJENERASYON TESİSİ KURULMASI

Yalnızca kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Bakanlık tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikte tanımlanan değerin üzerinde verimi olan kojenerasyon tesisi (ısı, elektrik ve mekanik enerjinin aynı tesiste eş zamanlı olarak üretimi) kuran gerçek ve tüzel kişilerin lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf tutulması, yönetmelikle düzenlenecek. Yalnızca kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı, kurulu gücü azami 200 kilowatlık üretim tesisi ile mikro kojenerasyon tesisi kuran gerçek ve tüzel kişiler, lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf olacak. Kurum, mevcut üretim lisanslarından ve lisans başvurularında teminat isteyecek.

ISITMA SİSTEMİNDE DÖNÜŞÜM

Kat maliklerinden birinin isteğiyle ısı yalıtımı, ısıtma sisteminin yakıt dönüşümü ve ısıtma sisteminin merkezi sistemden ferdi sisteme veya ferdi sistemden merkezi sisteme dönüştürülmesi, kat maliklerinin sayı ve arsa payı çoğunluğuyla verecekleri karar üzerine yapılacak. Ancak toplam inşaat alanı 2 bin metrekare ve üzerinde olan binalarda merkezi ısıtma sisteminin ferdi sisteme dönüştürülmesi, kat maliklerinin sayı ve arsa payı olarak oy birliğiyle verecekleri karar üzerine yapılacak.

FİYAT, 5 CENTTEN AZ OLAMAYACAK

Perakende satış lisansı sahibi tüzel kişiler, yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten YEK belgeli tesislerin 10 yılını tamamlamamış olanlarından da elektrik enerjisi satın alacak. Satın alınacak elektrik enerjisi için uygulanacak fiyat, her yıl için, EPDK'nın belirlediği bir önceki yıla ait Türkiye ortalama elektrik toptan satış fiyatı olacak. Ancak, bu fiyat, 5 centten az, 5.5 centten fazla olamayacak. Bu kapsamda, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisans sahibi tüzel kişilere, serbest piyasada 5.5 cent sınırının üzerinde satış imkanı tanınıyor. Bu konudaki uygulamalar, 31 Aralık 2011 tarihinden önce işletmeye giren tesisleri kapsayacak. Bakanlar Kurulu, uygulamanın sona ereceği tarihi, 31 Aralık 2009'a kadar Resmi Gazetede yayınlamak şartıyla en fazla 2 yıl uzatabilecek.

YÜZDE 85 İNDİRİM

Orman veya Hazinenin özel mülkiyetinde ya da devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan her türlü taşınmazın, yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimi yapmak amacıyla kullanılması halinde, tesis, ulaşım yolları ve şebekeye bağlantı noktasına kadarki nakil hattı için kullanılacak arazilere ilişkin olarak Çevre ve Orman ya da Maliye bakanlıkları tarafından izin verilecek, kiralama yapılacak, irtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecek. 2011 sonuna kadar devreye alınacak bu tesislerden ulaşım yollarından ve şebeke bağlantı yollarına kadarki enerji nakil hatlarından, yatırım ve işletme dönemlerinin ilk 10 yılında izin, kira, irtifak hakkı ve kullanma izni bedellerine yüzde 85 indirim uygulanacak. Orman arazilerinde ORKÖY ve ağaçlandırma özel ödenek gelirleri alınmayacak.

KAMU BANKALARINA PERSONEL ALIMI

Sezer'in onayladığı 5626 sayılı “Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunu”, Ziraat, Halk ve Emlak bankalarının yönetim kurullarına, personel alımı konusunda yetki veriyor. Kanun, özel hukuk hükümlerine göre çalıştırılacak personelin sayısı, unvanı, ücret ve mali haklarının, söz konusu bankaların genel kurullarınca tespit edilmesini düzenliyor. Ayrıca, banka genel kurulları, bu yetkilerini yönetim kurullarına devredebilecek. Personel istihdamına ilişkin konularda da bankaların yönetim kurulları yetkili olacak.