Cumhurbaşkanı Sezer Macaristan'da

Sezer, Macaristan Cumhurbaşkanı Laszlo Solyom'un onuruna Sandor Sarayında verdiği akşam yemeğine katıldı.

Cumhurbaşkanı Sezer, yemekte yaptığı konuşmada, iki ülke ve ulus arasında derin dostluk, ortak kültür ve dil bağları bulunduğunu belirterek, bu bağların ne denli köklü, içten ve sağlam olduğunu bu ziyaret sırasında bir kez daha mutlulukla gözlemlediğini kaydetti. Sezer, Türk ve Macar ulusları tarafından içtenlikle özümsenmiş bulunan bu bağların, tarih boyunca süren siyasal, ekonomik, kültürel ve toplumsal etkileşimin sonucu olduğunu vurguladı.

Türkler ve Macarların ortak tarihinin, kıvançla anabilecek birçok zengin örnekle süslendiğini ifade eden Cumhurbaşkanı Sezer, aralarında Orban Usta gibi mühendisler, İbrahim Müteferrika gibi yayıncılar, İbrahim Peçevi gibi tarihçiler ile değerli asker ve komutanlar bulunan Macarların, Türk Ulusuna önemli katkılarda bulunduklarına işaret etti.

Türkler ve Macarların ulusal savaşımlarında ve devletlerini kurma çabalarında birbirine destek olduklarını, dayanışma gösterdiklerini belirten Sezer, iki ulusu birbirine bağlayan birçok olay ve ortak tarihi kişilikler bulunduğunu kaydetti.
Macar Parlamentosunun 1922'de Türk Ulusunun bağımsızlık zaferini ilk kutlayanlar arasında olmasını her zaman şükranla anımsadıklarını belirten Sezer, tarımdan havacılığa, etnografyadan meteorolojiye, birçok alanda çağdaş Türkiye'nin kalkınmasında, Macaristan'da eğitim gören Türk bilim adamlarının ve Macar mühendislerinin değerli katkıları olduğunu ifade etti. Sezer, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün, ulusu aydınlatan alfabe ve dil devrimini gerçekleştirirken, ortak dil bağları nedeniyle Macar uzmanlardan yararlandığına da dikkati çekti.

Sezer, Türk Ulusunun da Macar bağımsızlık kahramanları İmre Tököli, Ferenc Rakoczi, Lajos Kossuth'un anılarını bugün ülkesinin çeşitli köşelerinde yaşatmakta olduğunu belirtti.

“ULUSAL BAĞIMSIZLIK”

Cumhurbaşkanı Sezer, dünya tarihinin önemli olayları arasında yer alan 1956 Devrimi'nin 50. yıldönümünde Macaristan'da bulunmanın kendileri için özel bir anlam taşıdığını kaydederek, şöyle konuştu:

“Türk Ulusu, Macarların 1956'da özveri ve yüreklilikle gerçekleştirdiği özgürlük ve demokrasi savaşımını desteklemiş, ulusal bağımsızlıklarını her şeyin üzerinde tutan Macar Ulusunun uğradığı baskıların acısını yürekten paylaşmıştır. 1956 Devrimi, Doğu Avrupa uluslarının bağımsızlık ve demokrasi savaşımına ışık tutmuş ve esin kaynağı olmuştur.

Türkiye, Macaristan'ın çoğulcu demokrasi ve pazar ekonomisi yönündeki dönüşüm sürecini beğeniyle izlemiş, NATO, Avrupa Birliği (AB) ve diğer Avrupa-Atlantik yapılarıyla bütünleşmesini desteklemiştir. Türk Ulusu 1956'dan bu yana özgürlük ve demokrasi yönündeki savaşımını sürdüren kardeş Macar Ulusunun, bugün uluslararası toplumda hak ettiği seçkin yeri almış olmasından kıvanç duymaktadır.”

Sezer, bugün yaptıkları görüşmelerde, kusursuz düzeydeki ilişkilerin, tarihsel dostluktan güç alarak, her alanda daha da geliştirilmesi yönünde güçlü bir istenci paylaştıklarını mutlulukla gözlemlediklerini de belirterek, “Bu içten ve verimli dostluğun tüm dünyaya örnek oluşturmasını diliyorum” dedi.

SOLYOM'UN SÖZLERİ

Macaristan Cumhurbaşkanı Solyom da Türk ve Macar halkları arasındaki dostluğun yüzyıllar öncesine dayandığını, bin yıldan fazla yıl önce Türk ve Macar kabilelerinin birbirleriyle sürekli ilişkiler içerisinde olduklarını ve aynı kültür ortamında yaşadıklarını vurguladı.

Türkçe'den Macarca'ya yüzlerce sözcük geçtiğini, mısır ve patlıcan gibi ürünlerin Türkler aracılığıyla Macarlara ulaştığını kaydeden Solyom, şöyle devam etti:

“15 ve 16. yüzyıllarda birbirimize karşı düşman olarak cephe almıştık ve tarihimizin bir çok karanlık sayfası Türk mürekkebiyle yazıldı. Atalarımızın verdiği savaş bugün artık anılarımızda yer alıyor. Son yüzyıllarda ise dostça, barış içinde yaşamayı başardık. Dünyamızda, bugün, Macarların böylesine dostça ve kardeş gibi karşılandığı Türkiye gibi pek az yer bulunabilir.

Özgürlük savaşlarımızın bastırılmasından sonra yurtdışında destek arayan büyük Macar devlet adamlarını Türkiye'nin kabul ettiğini de unutmuyoruz. Ferenc Rakoczi ve taraftarları 1711'den sonra Tekirdağ'da, Lajos Kossuth ise 1850-1851 yıllarında Kütahya'da sığınak buldu.”

İki ülke arasındaki kültürel ilişkilere değinen Solyom, Türkiye ve Macaristan arasındaki anlayış ve dostluk ruhunun pekiştirilmesinde kültürel ilişkilerin bundan sonra da özel yerinin olması gerektiğine inandıklarını söyledi. Solyom, “Buna uygun olarak ortak tarihsel ve kültürel mirasımızın beraberce aydınlığa kavuşturulmasını, üniversitelerimizin, arşivlerimizin, araştırma enstitülerimizin doğrudan işbirliği yapmalarını destekliyoruz” dedi.

Ülkesinin 1998'de NATO'ya girdiğini, o zamandan beri iki ülkenin ortak çıkarlar temelinde müttefik olduklarını kaydeden Solyom, ”Birbiriyle uyumlu, güvenlik ve savunma ilkeleri temelinde bölgemizde barışı ve istikrarı korumamız, terörizme karşı dünya ölçüsünde katkıda bulunmamız bizlerin ortak çıkarıdır. Mustafa Kemal Atatürk'ün 'Yurtta Sulh Cihanda Sulh' şiarını biz de paylaşıyoruz” diye konuştu.

REFORM SÜRECİ

Macaristan'ın demokratik dönüşüm yoluna girmesinden bu yana 16 yıl geçtiğini, sistem değişikliğini izleyen yıllarda Anayasa Mahkemesinin ilk başkanı olarak, yeni Macaristan'ın doğuşuyla sonuçlanan olaylara katılanlardan biri olduğunu belirten Solyom, “Sayın Cumhurbaşkanı, hayatımda bu dönemin ne kadar zor, fakat ne kadar yüceltici olduğunu Türkiye Anayasa Mahkemesi'nin önceki başkanı olarak çok iyi anlayacağınıza eminim” dedi.

Macaristan'ın ve Macar halkının Türkiye'nin AB'ye üyeliğine desteğini yineleyen Solyom, AB'nin 2005 yılı Ekim ayında Türkiye ile üyelik görüşmelerine başlamasını da desteklediklerini ifade etti.

Solyom, “Görüşme sürecinin başlamasının reform süreçlerine daha da özendirici etkisi olacağını ümit ediyoruz. Türkiye'nin üyeliğinin desteklenmesinin diğer AB ülkelerinde de artacağına güven besliyoruz. Bu amaçla, Türkiye'yi reform sürecini şaşmadan uygulamak, kriterleri eksiksiz yerine getirmek uğrunda özendirmeye çalışıyoruz” diye konuştu.

Yemeğe, her iki cumhurbaşkanının eşleri, Cumhurbaşkanı Sezer'e eşlik eden heyet üyeleri de katıldı.