Çukurca'daki mayın patlaması davası
Güncelleme Tarihi:
A.A
Oluşturulma Tarihi: Haziran 14, 2012 11:18
Hakkari'nin Çukurca ilçesinde 28 Mayıs 2009'da el yapımı mayının patlaması sonucu 7 askerin şehit olmasıyla ilgili davada 2 albay ve 2 yarbayın hazırladığı bilirkişi raporunda, “personelin el yapımı patlayıcıların arazideki yerlerini tam olarak bilmediğini” ve “döşenen patlayıcıların bulunduğu bölgelerin işaretlenmesi, etrafının tel örgü ile çevrilmesi hususlarında eksikler bulunduğu”nu belirledi.
Davada, 2 albay ve 2 yarbaydan oluşan bilirkişi heyetinin raporu Genelkurmay Askeri Mahkemesi'ne ulaştı. Jandarma Albay İsmail Duvan, İstihkam Albay Veysel Eroğlu, Piyade Kurmay Yarbay Ahmet Yıldırım ve Piyade Kurmay Yarbay Murat Koca'nın hazırladığı raporda, mahkemenin soruları yanıtlandı.
Bilirkişilerin yanıtlaması istenen sorulardan biri, 1 Mayıs 2009'daki keşif faaliyeti sırasında, teröristlerce yerleştirildiği belirlenen iki adet 120 milimetre havan mühimmatının, Hantepe bölgesine yapılabilecek olası saldırının gelebileceği istikametlerden ikisine, ayrıca elde mevcut 60 milimetrelik başka havan mühimmatının da farklı bir istikamete, basma düzeneğiyle harekete geçecek şekilde yerleştirilmesinin mevzuata uygun olup olmadığıydı.
Raporda, ilgili mevzuat ve dokümanlardaki konuyla ilgili düzenlemeler özetlendikten sonra şu tespitlere yer verildi:
“İç Güvenlik Harekatı'nın yürütülmesine ilişkin verilmiş direktif, emir ve diğer mevzuatta, özellikle EYP'lerin (el yapımı patlayıcı), geçici veya kalıcı üs bölgelerinin emniyet, erken ihbar ve ikaz sistemlerinin etkinliğini artırmak ve takviye etmek maksadıyla kullanılacağına dair herhangi bir husus tespit edilememiştir.
Bazı yayınlarda 'mayın, yapma mayın, tuzaklama' ifadeleri mevcut olup, yayınlanan emirler ve talimatnamelerde belirtildiği şekilde bu tür düzeneklerin kullanılması zorunlu olduğundan, uzaktan komutalı olarak kullanılmasının gerektiği değerlendirilmiştir.”
Tuzak bilgilerinin devir-teslimi
Uzaktan kumandalı olmayan EYP'lerin döşenmesinin mevzuata aykırı olduğu belirtilen raporda, ifadelerde, “komutanın sorumluluğu alarak, zorunluluk nedeniyle böyle bir emir vermesi durumunda, 1 Mayıs 2009'da Hantepe civarındaki dere yataklarına 9 alarm ikaz ve ihbar sistemi yerleştirildikten sonra, bunların koordinatlarının yazılı olarak Hantepe'deki üs komutanına verildiği ve yerlerinin gösterildiği, devir teslim esnasında bunların iyi koordine edilmesi konusunda emir verildiğinin” belirtildiğine dikkat çekildi.
Raporda, bu konuyla ilgili şöyle denildi:
“Arazi ve hava şartları nedeniyle 3-4 günde bir birliğin değiştirildiği üs bölgelerinde, bu tür önemli konuların devir tesliminin daha iyi koordine edilebilmesi için bu sistemin resmi kayıtlara girmemiş bir kağıtla değil, tuzak koordinatlarının, cinsinin ve mümkünse harita üzerine işaretlenmiş bir krokisinin, komutan tarafından belirlenecek bir format içerisinde, bölgede görev alan ve alacak birlikler ile üst komutanlığa resmi yazışma usulleri kullanılarak rapor edilmesinin, bölgede icra edilecek tüm operasyon emirlerinde bu hususa (koordinat, kroki vb.) yer verilmesinin uygun olacağı mütalaa edilmiştir.”
Konuyla ilgili askeri dokümanlardan alıntılar yapılan bilirkişi raporunda, şu tespitler yer aldı:
“Sonuç olarak;
(1) Alarm ikaz ve ihbar sistemi adı altında söz konusu EYP'lerin döşenmesiyle, ilgili döşeyen personel tarafından tutulan kayıtların yetersiz olduğu, döşeyen birlik tarafından üst birliğe ve ast birliklere ayrıntılı bilginin yazılı olarak gönderilmediği,
(2) Gerek operasyon öncesi yapılan koordinasyon toplantılarında, gerekse operasyon emrinde alarm, ikaz ve ihbar sisteminden bahsedilmesine ve personele bilgi verilmesine rağmen, personel tarafından tam olarak arazideki yerlerinin bilinmediği,
(3) Alarm ikaz ve ihbar sistemi adı altında döşenen patlayıcıların bulunduğu bölgelerin işaretlenmesi, etrafının tel örgü ile çevrilmesi hususlarında eksikler bulunduğu,
(4) Kılavuzlama faaliyetinin operasyon emrinde belirtilmiş olmasına rağmen, kılavuzlamaya yeterli özenin gösterilmediği kanaatine varılmıştır.”
Bilirkişilerin yanıtlaması istenen sorulardan biri, 1 Mayıs 2009'daki keşif faaliyeti sırasında, teröristlerce yerleştirildiği belirlenen iki adet 120 milimetre havan mühimmatının, Hantepe bölgesine yapılabilecek olası saldırının gelebileceği istikametlerden ikisine, ayrıca elde mevcut 60 milimetrelik başka havan mühimmatının da farklı bir istikamete, basma düzeneğiyle harekete geçecek şekilde yerleştirilmesinin mevzuata uygun olup olmadığıydı.
Raporda, ilgili mevzuat ve dokümanlardaki konuyla ilgili düzenlemeler özetlendikten sonra şu tespitlere yer verildi:
“İç Güvenlik Harekatı'nın yürütülmesine ilişkin verilmiş direktif, emir ve diğer mevzuatta, özellikle EYP'lerin (el yapımı patlayıcı), geçici veya kalıcı üs bölgelerinin emniyet, erken ihbar ve ikaz sistemlerinin etkinliğini artırmak ve takviye etmek maksadıyla kullanılacağına dair herhangi bir husus tespit edilememiştir.
Bazı yayınlarda 'mayın, yapma mayın, tuzaklama' ifadeleri mevcut olup, yayınlanan emirler ve talimatnamelerde belirtildiği şekilde bu tür düzeneklerin kullanılması zorunlu olduğundan, uzaktan komutalı olarak kullanılmasının gerektiği değerlendirilmiştir.”
Tuzak bilgilerinin devir-teslimi
Uzaktan kumandalı olmayan EYP'lerin döşenmesinin mevzuata aykırı olduğu belirtilen raporda, ifadelerde, “komutanın sorumluluğu alarak, zorunluluk nedeniyle böyle bir emir vermesi durumunda, 1 Mayıs 2009'da Hantepe civarındaki dere yataklarına 9 alarm ikaz ve ihbar sistemi yerleştirildikten sonra, bunların koordinatlarının yazılı olarak Hantepe'deki üs komutanına verildiği ve yerlerinin gösterildiği, devir teslim esnasında bunların iyi koordine edilmesi konusunda emir verildiğinin” belirtildiğine dikkat çekildi.
Raporda, bu konuyla ilgili şöyle denildi:
“Arazi ve hava şartları nedeniyle 3-4 günde bir birliğin değiştirildiği üs bölgelerinde, bu tür önemli konuların devir tesliminin daha iyi koordine edilebilmesi için bu sistemin resmi kayıtlara girmemiş bir kağıtla değil, tuzak koordinatlarının, cinsinin ve mümkünse harita üzerine işaretlenmiş bir krokisinin, komutan tarafından belirlenecek bir format içerisinde, bölgede görev alan ve alacak birlikler ile üst komutanlığa resmi yazışma usulleri kullanılarak rapor edilmesinin, bölgede icra edilecek tüm operasyon emirlerinde bu hususa (koordinat, kroki vb.) yer verilmesinin uygun olacağı mütalaa edilmiştir.”
Konuyla ilgili askeri dokümanlardan alıntılar yapılan bilirkişi raporunda, şu tespitler yer aldı:
“Sonuç olarak;
(1) Alarm ikaz ve ihbar sistemi adı altında söz konusu EYP'lerin döşenmesiyle, ilgili döşeyen personel tarafından tutulan kayıtların yetersiz olduğu, döşeyen birlik tarafından üst birliğe ve ast birliklere ayrıntılı bilginin yazılı olarak gönderilmediği,
(2) Gerek operasyon öncesi yapılan koordinasyon toplantılarında, gerekse operasyon emrinde alarm, ikaz ve ihbar sisteminden bahsedilmesine ve personele bilgi verilmesine rağmen, personel tarafından tam olarak arazideki yerlerinin bilinmediği,
(3) Alarm ikaz ve ihbar sistemi adı altında döşenen patlayıcıların bulunduğu bölgelerin işaretlenmesi, etrafının tel örgü ile çevrilmesi hususlarında eksikler bulunduğu,
(4) Kılavuzlama faaliyetinin operasyon emrinde belirtilmiş olmasına rağmen, kılavuzlamaya yeterli özenin gösterilmediği kanaatine varılmıştır.”