Concorde Çelik yelek giydi

New York'ta müthiş buluşma. İngiliz Havayolları'nın Concorde'u ile Fransız Havayolları'nın Concorde'u ilk seferlerinde New York JFK Havalimanı'nda karşı karşıya geldiler. Bu fotoğraf hem yeniden doğuşun hem de 30 yıllık bir teknolojinin vazgeçilmezliğinin fotoğrafı oldu. Sesten hızlı ilk yolcu uçağı Concorde, gelecek zamanlara da imza atacak.Paris'teki o korkunç kaza hala akıllarımızda. Air France'a ait Concorde, New York kalkışı için pistte koşarken bir başka uçaktan düşen 43 santimetrelik metal parçası lastiklerini parçaladı ve sonra da yakıt deposuna çarparak korkunç bir yangına neden oldu. Büyüyen alevler uçağı sardı. Concorde hiç hak etmediği ve kendi dışında gelişen bir olayın kurbanı oldu.Sesten hızlı uçan ilk yolcu uçağının sonunun geldiği iddia edildi. 70'li yıllarda servise verilen Concorde'un üzerinden üç yeni nesil teknoloji geçmişti ama o hala bir efsaneydi. Benim gibi binlerce kişi Concorde'un yeniden uçacağına inanıyordu.Kazadan sonra uçuş sertifikaları iptal edilen Concorde'lar hem İngiliz hem de Fransız Havayolları'nda sıkı bir kontrole alındı. Müşterek bakım operasyonunda ayrıntılara girildi. Ve işe önce yakıt deposundan başlandı. Genel anlamda uçağın yakıt deposunda bir kusur yoktu ama havacılıkta alınan her derse göre değişimler yapılırdı. Hızla Concorde uçağının yakıt deposu altına gelen gövde bölümleri güçlendirildi. Ve yakıt deposunun bir daha patlamaması için yeni bir teknoloji uygulandı.KEVLAR KAPLANDIYakıt depolarının içi, kurşun geçirmez yelekler, askeri helikopter, zırhlı otomobillerde kullanılan 'Kevlar' adı verilen özel bir malzeme ile kaplandı. Formula F1 yarış otomobillerinin yakıt depolarında da Kevlar kullanılıyor. Havacılıkta kompozit malzemeler sınıfına giren Kevlar, herhangi bir delinme veya sızıntı durumunda kendi kendine bu delikleri kapatabiliyor. Concorde'ta kullanılan ve Dupont de Nemours tarafından geliştirilen Kevlar, sentetik lif özelliğine sahip. Yırtılmalara karşı maksimum dayanıklılık sağlayan Kevlar'la birlikte yanmazlığı için Nomex, su geçirmeyen Viton gibi malzemeler de yer alıyor. Kevlar son 10 yıldır imal edilen Airbus A340 gibi bir çok yolcu uçağında da kullanılıyor.Böylece Paris'teki kazadaki gibi dışarıdan gelecek herhangi bir darbe sonucu depoların delinmesi ve yakıt sızması engelleniyor. Yakıt depolarının Kevlar ile kaplanması oldukça kolay oldu. Yumuşak ya da esneyen malzeme, deponun yapısı ve gövdenin içindeki iskelete göre özel olarak şekillendirilerek hazırlandı.Ama bunlada yetinilmedi. Uçağın tüm kablo donanımı da yenilendi. Kablo demetlerini saran alüminyum kaplama yerini özel PTP teflon bir kılıfa bıraktı. Çok esnek ve uçağın karşılaştığı strese dayanıklı olan bu kaplama kabloların kısa devre sonrası yanmasını da engelliyor. Yani rezonansla meydana gelebilecek yıpranma tümüyle engelleniyor.Kuşkusuz kaza sırasında uçağın parçalanan lastikleri için de formüller arandı. Gerçi pist üzerinde süratle koşarken hangi uçak bir metal parçasına vursa lastikleri ciddi bir biçimde hasarlanırdı ama Concorde uçağında bu riskin en aza indirilmesine çalışıldı. Concorde'lara Michelin tarafından geliştirilen ve 'Neredeyse Sıfır Parçalanma' adı verilen yeni nesil uçak lastiği takıldı. Özel olarak geliştirilen bu lastikler darbelere karşı bir öncekilerden 10 kat daha dayanıklı. Yeni lastiklerle birlikte iniş takımı tekerleklerinin önünde bulunan özel su sektiricilerinin de açıları değiştirildi. Böylece ıslak pistlerde iniş ve kalkışlarda suyun motora girerek zarar vermesi bu sistemler ile engellenmiş oldu. SEFERLER BAŞLADIUçakta bir çok teknik yenileme daha yapıldı. Bu arada bütün kabin içi değiştirildi. Yeni kabin içi kaplamalar, koltuklar, halılar konuldu. Koltuk aralıkları açıldı, 100 koltuktan 92 koltuğa indirildi. Uçak içi aydınlatması daha yumuşak hale getirildi. Müzik sistemi, video oynatıcıları yeni nesil ürünlerle zenginleştirildi. Şimdiki Concorde uçaklarında çok yüksek kalitede müzik dinleme imkanı var. Kabinde özel izolasyonla sağlanan sessizlik öncekilere oranla 5 kat daha fazla. Uçağın ikram malzemeleri, yemek mönüleri, şarapları, ikram edilen çikolatalar hepsi mükemmel hale getirildi. Fransız ve İngiliz Havayolları’nın 001 sefer sayılı Concorde uçakları 7 Kasım günü yakın zamanlarda kalkış yaptılar. Kabinin hepsi first class olan uçaklar New York JFK Havalimanı'na indiler. Paris'ten 3 saat 45 dakika süren Concorde yolculuğu bir jumbo uçağı ile 7 saat 45 dakikada yapılabiliyor.Concorde gelecekte belki başka değişimlere uğrayacak ama yenisi yapılıncaya kadar tüm zamanların en mükemmel sesten hızlı yolcu uçağı olma ünvanını koruyacak.TEKNİK ÖZELLİKLERKanat açıklığı: 25.56 m.Uzunluk: 62.13 m.Yükseklik: 12.22 m.Kabin yüksekliği: 2.63 m.Motorlar: Olympus 593 Kalkış gücü: 4 X 17.4 tonMaksimum kalkış ağırlığı: 185 tonMaksimum iniş ağırlığı: 111 tonYakıt kapasitesi: 96 tonYolcu kapasitesi: 92Kargo hacmi: 19 metre küpMenzil: 6.500 kmDüz uçuş hızı: 2.200 km/saat Düz uçuş yüksekliği: 15-18 bin m.Kalkış pisti uzunluğu: 3.600 m. İniş pisti uzunluğu: 2.200 m. Mürettebat: 2 pilot, 1 uçuş mühendisi, 6 kabin memuruDEĞİŞEN MÖNÜAir France Paris-New York Mönüsü Kırmızı meyvalarla süslenmiş mango ve kiwi dilimleriSıcak veya soğuk tabak seçenekleriYer mantarlı çırpılmış yumurta, yabani vişne kreması ile servis yapılan ıstakoz dilimleriBörek içinde bahar sebzeleri karışımıPorto şarabı jöleli yer mantarlı kaz Yer mantarlı maymun balığı dilimleri, kırmızı biberli sote edilmiş büyük karideslerFransız yerel peynir seçenekleriTatlı: ahududu tartı, vanilyalı acı badem kurabiyesi, ŞaraplarŞampanya Dom Perignon-1993Bourgogne Blanc: Meursault 1cru 1996-Laboure RoiBourgogne Rouge: Nuits Saint Georges (Les Porets)1993-Antonin RodetBordeaux Rouge: Pomerol 1996-Chateau La Croix Du CasseBordeaux Blanc liquoreux : Sauternes 1 Grand Cru Classe 1994-Chateu Rieussec.British Airways Londra-New York Mönüsü Çırpılmış yumurta, domuz pastırmasına sarılmış sığır eti, mantar ve kızartılmış domates tabağıTavada kızartılmış levrek filetosu, yanında zeytinyağlı kuşkonmaz ezmesiRizotto, dereotlu taze fasulye ile yer mantarlı istakoz salatası, bıldırcın yumurtası ve kremalı mayonez.şampanyalı çilek jölesiİngiliz peynirlerinden Abbly Cheshire, Cornish Yarg ve Kirkham Lancashire'den oluşan peynir tabağı.ŞaraplarŞampanya - Krug Clos du Mesnil 1986Claret - Chateau Pichon-Longueville Comtesse-de-Lalande, 1988, Grand Cru Classe, PauillacRed Burgundy-Beaune 1990, Curvee dames Hospitalieres, Hospices de BeauneWhite Burgundy-Puligny-Montrachet 1993, 1 Cru Clos de la Mouchere, domaine BoillotSüpersonik yolcu profiliConcorde yolcularının üçte ikisi diğer uçaklarla yaptıkları yolculuklarda first veya business class'ta seyahat ediyorlar. Bunların yüzde 80'i erkek ve yüzde 20'si kadın.Londra, Paris ya da New York'tan uçağa binen yolcuların yüzde 50'si Amerikalı. Concorde yolcularının yüzde 52'sinin bağlantılı uçuşları var. Tüm Concorde yolcuları sadık ve sık yolculuk yapan kişiler. Bu kişiler yılda ortalama 4 kere süpersonik uçağa biniyorlar. Bazı yolcular nerdeyse her ay Concorde ile uçuyorlar. İş adamları ve ünlüler Concorde'ların değişmez müşterileri arasında.Paramızı rezil etmeyinTürk Sivil Havacılık sektörü tartışmasız bir krizin içine sürüklenmiştir. Bu kriz giderek büyümektedir. Ekonomik kriz, yakıt fiyatları, 11 Eylül fırtınası derken dünyada havayolu şirketlerinin uçacak gücü kalmamıştır. Bugün ayakta kalanlar bunu, güçlü mali yapılarına, arkalarındaki devlet desteklerine, profesyonel yönetimlerine borçludurlar.Türk Sivil Havacılığı'nın tartışmasız öncüsü Türk Hava Yolları'dır. Ama ardından özel havayolu şirketlerimizde ciddi taşıyıcılardır. Türkiye'nin yaklaşık 130 yolcu uçağı filosunun yarısı özel havayolu şirketlerine aittir.Özel havayolu şirketleri krizle birlikte yok olma noktasına gelmişlerdir. Bu havayollarından iyi yönetilen, filosunu krizlere göre ayarlayan, düzgün işletmecilik yapanlar her zaman ayakta kalmayı başarmışlardır. Ama bazıları kötü yönetim, vur-kaç anlayışı, her dönem devletten bir şeyler koparma alışkanlıkları ile sahnede yer almaktadırlar. Bazıları DHMİ'ye, Eurocontrol'a ve de her yere borç takmayı, taktıkları borcu sıfır maliyetli kredi gibi kullanmayı alışkanlık edinmişlerdir.Ad değiştirerek personellerini, birlikte çalıştıkları acentaları ve tur operatörlerini perişan eden bazı özel havayolları da aynı kefede devletten para alacaklardır. Kurulduklarının bir kaç hafta sonrasında yolcuları Avrupa'nın ya da Türkiye'nin bir yerinde çaresiz bırakan bu havayollarının işletmecilik anlayışlarının bırakın profesyonellik, insan ahlakı ile bile uzaktan yakından ilişkisi yoktur.AMAN DİKKATTürkiye Cumhuriyeti tarihinin en sıkışık dönemlerinden birinde özel havayolları için 250 milyon Dolar gibi bir parayı destek için ayırmıştır. Ve akbabalar da bu paranın üzerinde pike yapmaya başlamışlardır.Kimse yanlış anlamasın. İşi ciddi yapan özel havayolu şirketlerimize hiç lafım yok. Ama diğerlerine parayı kaptırmak üzere olan devletin adil elini kimsenin çekiştirmesine izin verilmemelidir.Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü sadece uçaklarla, uçanlarla değil, bu işletmelerin bütün yapıları ile ilgilenmelidir. Vur kaç hazırlıklarını önceden haber alabilmeli, devletin parasına puluna sahip çıkmalıdır. Ama bunu yapabilecek bir yapıya henüz bu örgütümüz kavuşmamış, birbirini yiyen yöneticiler sofradaki ziyafet hazırlıklarını görememektedirler.Ulaştırma Bakanı Oktay Vural iyi bilgilendirilmediği takdirde devletin parası, yolcuyu havalimanlarında bırakacak, üç gün sonra uçakları iade edip ortadan kaybolacak, ya da uçuyormuş gibi yapıp ülkeye bir tek yolcu bile getiremeyecek bazı şirketlerin cebine inecektir. Devleti acımasızca kazıklayacak şirketler, oyundaki klasik yerlerini çoktan almışlardır.