Çölyak hastası Asya için destek aranıyor

Ä°zmirli Öncül KayaoÄŸuz, kızı Asya'ya Türkiye'de çok az bilinen ‘‘Çölyak’’ hastalığı tanısı konunca, yaÅŸamını bu hastalığa adadı. 26 yaşındaki baba, Türkiye Gıda Kodeksi'nin deÄŸiÅŸtirilmesi için çaba harcıyor. Çünkü içinde ‘‘gluten’’ olduÄŸu belirtilmeyen bazı hazır gıdalar, ‘‘Çölyak’’ hastalarını ölüme götürebiliyor. Ä°zmirli Öncül KayaoÄŸuz, kızı Asya, Türkiye'de ender görülen ‘‘çölyak’’ hastalığına yakalanmış bir acılı baba. KayaoÄŸuz, ‘‘İtiraf.com’’ adlı sitede 4 Aralık tarihinde ‘‘Çölyak babası’’ rumuzuyla yayınlanan yazısında Çölyak hastalarını dayanışmaya ve mesajlaÅŸmaya davet etti. KayaoÄŸuz, ‘‘Hastaları ve yakınlarını Ege Ãœniversitesi desteÄŸiyle kurduÄŸumuz Ege Çölyakla YaÅŸam DerneÄŸi çatısı altında toplanmaya davet ediyorum’’ dedi. BÄ°SKÃœVÄ° YÄ°YEMÄ°YORKayaoÄŸuz'un sitede yayınlanan ve ‘‘Siz hiÅŸ 2,5 yaşındaki kızınıza ya da oÄŸlunuza; biskÅŸvi, kraker, ekmek, hamburger, pizza gibi gıdaları yedirememenin ne olduÄŸunu biliyor musunuz?’’ diye baÅŸlayan mesajı, site müdavimlerini duygulandırdı. KayaoÄŸuz, Çölyak hastaları ve yakınlarından 35 elektronik posta mesajı aldı. Bunların yaklaşık 25'i bizzat Çölyak hastalarıydı. Türkiye'de gıda kodeksinin uygulanması ile gluten diyetine uygun gıda maddelerinin satılmamasından ÅŸikayet eden OÄŸuz, ÅŸunları anlattı:HALK EKMEK'Ä°N EKMEĞİ‘‘Her ÅŸeyi yurtdışından getirmek zorunda kalıyoruz. Åžimdi Ä°stanbul Halk Ekmek fabrikalarının ürettiÄŸi glutensiz ekmek ile biraz rahatladık. EkmeÄŸimizi Ä°stanbul'dan getirtebiliyoruz. Ancak diÄŸer gıdaları yurtdışından geliyor ve çok pahalı. Bir kutu bisküviye 250 mark ödüyorum. Yarım kiloluk un 16 milyon lira. Bir paket makarna ise 5-6 milyon lira. Bunları getirtemeyen birçok hasta ve hasta sahibi de var. Türkiye'de gıda kodeksi tam olarak uygulanmadığı için de çok sıkıntı çekiyoruz. Ãœlkemizde, ketçap, salça ve konservelere bile yoÄŸunluk vermek için buÄŸday konuluyor. Bazı çikolatalarda dahi buÄŸday var. Kutuların üzerinde ise hiçbir uyarı yok. Bazı ürünlerde niÅŸasta olduÄŸu yazılıyor ancak buÄŸday niÅŸastası mı, mısır niÅŸastası mı nedir belli deÄŸil. Bizim çocuklarımız için bu detaylar, ölüm kalım meselesi.’’KayaoÄŸuz, baÅŸkanlığını Doç. Dr. Sema AydoÄŸdu'nun üstlendiÄŸi Ege Çölyakla YaÅŸam DerneÄŸi'nin Ä°stanbul ve Ankara'da da örgütlendiÄŸini ve amaçlarının ‘Türkiye Çölyakla YaÅŸam DerneÄŸi’ adını alabilmek olduÄŸunu söyledi. Önceliklerinin gıda kodeksinin uygulanmasını saÄŸlamak olduÄŸunu vurgulayan KayaoÄŸuz, kendisine ‘onculk@mail.com’ adresinden ulaşılabileceÄŸini belirtti. Gıda kodeksi deÄŸiÅŸmeliHazır yiyeceklere, içinde ayrıntılı olarak ne bulunduÄŸunu gösteren etiket zorunluluÄŸu getiren Türk Gıda Kodeksi YönetmeliÄŸi, 1997'den beri yürürlükte. Ancak bazı üretici firmalar buna uymuyor ve denetimde de sorunlar yaÅŸanıyor. KayaoÄŸuz, ‘‘Çölyak‘‘ ve ‘‘fenilketonüri’’ hastalıklarında ‘‘gluten’’ içeren buÄŸday, yulaf, çavdar ve arpa yemenin ölüme kadar götürebilecek sonuçlar doÄŸurduÄŸuna dikkat çekiyor. Bitkisel proteinlere karşı alerji geliÅŸiyorÇölyak hastalığının adı Latince ’’karın hastalığı‘‘ anlamına gelen ’’celiac disease‘‘dan geliyor. Ä°ngilizcede ‘‘seliyak’’ okunan ‘‘celiac’’ Türkçe'ye ‘‘çölyak’’ ÅŸeklinde adapte edilmiÅŸ. Ege Çölyakla YaÅŸam DerneÄŸi BaÅŸkanı Doç. Dr. Sema AydoÄŸdu Çölyak hastalığını ‘‘DoÄŸuÅŸtan genetik yatkınlığı olan bireylerde yaÅŸamın her hangi bir döneminde buÄŸday, arpa, yulaf ve çavdar gibi gluten (bitki proteini) içeren gıdalara karşı geliÅŸen ve yaÅŸam boyu süren gıda alerjisi’’ diye tanımladı. Bu kiÅŸilerin ömür boyu glutensiz gıda almaları gerektiÄŸini vurgulayan Doç. Dr. Sema AydoÄŸdu, ‘‘Çölyak hastalarına, sadece diyet gerekiyor. Çok saÄŸlıklı yaÅŸayabiliyorlar. Diyet yapılmadığı zaman sonucu ölüme kadar gidebilir’’ dedi.Günlerce teÅŸhis konulamadıBebeklerini 10 aylıkken sütten keserek ek besinlere baÅŸladıklarını anlatan Öncül KayaoÄŸuz, küçük Asya'ya teÅŸhis konması aÅŸamasını şöyle anlattı:‘‘Bebekler için hazırlanan ek besinlerin çoÄŸu buÄŸday katkılı. Bunları vermeye baÅŸladığımızda Asya ishal oldu. Doktora gittik, testler yapıldı ve hiçbir ÅŸey bulunamadı. Doktorların tavsiyesiyle kızımıza pirinç lapası yedirdik, ishal durdu. Yeniden normal beslenmeye geçince yine ishal oldu. 5 ay kadar teÅŸhis konulamadı. En sonunda Asya, 15 aylıkken Ege Ãœniversitesi Çocuk Gastroenterolojisi ve Beslenme Bilim Dalı BaÅŸkanı RaÅŸit Vural YaÄŸcı ile yardımcısı Doç. Dr. Sema AydoÄŸdu yüzde 100 ‘Çölyak' teÅŸhisi koydular. Bu süre içinde çok zor günler yaÅŸadık. Saat 19.00'dan 24.00'e kadar 25 kez bez deÄŸiÅŸtirdiÄŸimiz oldu. Kızımız yediÄŸi herÅŸeyi aynen çıkarıyordu. Tombul kızımız gitmiÅŸ yerine ayakta bile güçlükle duran, göbek çukuru dışarı çıkık Afrikalı çocuklara benzer bir bebek kalmıştı. Ancak diyete baÅŸladığımız ertesi günü farkı gördüm. Asya, aylar sonra ilk kez güldü. Åžimdi de çok saÄŸlıklı ve neÅŸeli bir çocuk. Yaşıtlarından 7-8 santimetre daha uzun.’’Â