Çok güzel büyüme öyküsü yazdınız herkes Türkiye’ye gelmek istiyor
Güncelleme Tarihi:
Hayri ÇETİNKAYA
Oluşturulma Tarihi: Eylül 16, 2007 00:00
ABD merkezli uluslararası yatırım bankası Morgan Stanley’in Yönetim Kurulu Başkanı John Mack, İstanbul’da ilk kez ofis açmalarını, "Türkiye çok hızlı bir şekilde büyüyor ve gelişiyor. Bu performansınız sadece bizim değil, pek çok yabancı yatırımcının dikkatini çekiyor ve gelmek istiyorlar. Türkiye’ye yabancı sermaye girişi sürecek" sözleriyle değerlendirdi.
DÜNYADA pek çok şirket evliliğine ve satın almaya imza atan ABD merkezli uluslararası yatırım bankası Morgan Stanley, Türkiye’de ofis açtı. 1990’dan bu yana Türkiye faaliyetlerini uzun süre ABD’den, son yıllarda da Londra’dan yürüten Morgan Stanley, artık faaliyetlerini İstanbul’dan, Gülnaz Arıcanlı’nın başkanlığındaki 27 kişilik bir ekiple yürütecek. Türkiye Ofisi’nin açımışı için İstanbul’a gelen Morgan Stanley Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su John Mack, Türkiye ve global piyasalarda yaşananları Hürriyet’e anlattı. Türkiye’nin bu çalkantıda çok fazla yara almayacağını belirterek, ilginç büyüme hikayesi nedeniyle herkesin Türkiye ile ilgilendiğini söyledi.
ŞAHSEN TÜRKİYE’Yİ ÇOK SEVİYORUM
Morgan Stanley, Türkiye’de neden ofis açtı? Zamanlama doğru mu, biraz geç kalmadınız mı?
- Türkiye’ye ilk kez 1992’de geldim ve insanları çok sevdim. İstanbul’a geldim, Göcek’e gittim. Bir de Ortadoğu kökenli (Lübnan) olduğum için kültürel anlamda da burada çok daha uyum sağlayabileceğim ortam buluyorum. Ofis açmak, o ülkedeki büyüme ve fırsatlarla ilgili birşey. Bu fırsatları Türkiye’de gördüğümüz için ofis açmak konusunda harekete geçtik.
BÜYÜME HİKAYENİZ VAR
Türkiye’yi cazip kılan nedir sizce?
- Türkiye’de ekonomik bir gerçek söz konusu. Türkiye çok hızlı bir şekilde gelişiyor ve büyüyor. Mesela bugün (söyleşiyi yaptığımız günkü) Hürriyet Gazetesi’ne de baktığınızda, başta Renault olmak üzere otomotiv devlerinin Türkiye’de üretimini artıracağına dair haberler var. Bütün bunlar Türkiye’nin hem bulunduğu yer itibariyle, hem enerji, hem işgücü kaynakları ve maliyetleri açısından önemli bir avantaj sağladığını gösteriyor. Büyümenin çok yoğun olduğu ülkeniz öyle pozitif bir gelişim gösterdi ki sadece yatırım bankaları değil, pek çok farklı kuruluş da Türkiye ile ilgileniyor. Türk işadamlarının ülke dışında, Romanya’da, Rusya’da, Doğu Avrupa’da, Orta Doğu’daki yatırım yapması da beni etkiledi.
GELİŞEN PİYASALARA AKIŞ SÜRECEK
Yabancı sermaye yatırımları önümüzdeki dönemde de Türkiye’ye akmaya devam edecek mi?
- Türkiye’ye ve bölgesine bu sermaye girişinin devam edeceğini düşünüyorum. Çünkü artık dünya ekonomisindeki büyümelerden veya Amerikan ekonomisindeki gelişmelerden eskisi kadar çok etkilenmiyor. Ya da Amerikan ekonomisindeki gelişmelerin, eskisine oranla daha küçük bir rolü var. Yeni piyasalar, yeni ülkeler daha büyük ivme kazandıkları için, esasen onlar önem kazanıyor.
ÇOK BÜYÜK FIRSAT VAR
Türkiye’yi global piyasalarda nereye koyabiliriz, gelişen piyasa mı, gelişmiş bir piyasa mıyız?
- İkisinin arasında bir yerde. Çok büyük bir gelişme fırsatı var Türkiye’de. Eğer siz yatırımcıysanız her zaman kendi bulunduğunuz ülkeden daha fazla büyümesi olan ülkelere yatırım yapmaya çalışırsınız. Şimdi Amerika’daki yatırım fonları ve emeklilik fonları Türkiye gibi büyümesi yüzde 6 olan piyasalarla ilgileniliyor.
34 milyar dolar ciroya çıktı 40 milyon dolar bonusu aldı
JOHN Mack, bugüne kadar dünya çapında pek çok şirket evliliğine ve satın almalara imza atan uluslararası yatırım bankası Morgan Stanley’in Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su. Morgan Stanley’de daha önce başkanlık, sorumlu yöneticilik ve direktörlük gibi pekçok üst düzey görevde bulundu. Yaklaşık 30 yıl çalıştıktan sonra 2000 yılında, Morgan Stanley’den ayrılmak zorunda kaldı. Ancak bu ayrılık uzun sürmedi ve beş yıl sonra Haziran 2005’te Morgan Stanley’e daha güçlü olarak geri döndü. Mack’in, geri gelişi, o günlerde ABD basınında "Kral’ın dönüşü" başlıkları ile yeraldı. Bazı olumsuz eleştiriler olsa da O, Morgan Stanley’i 2006’da 34 milyar dolarlık ciroya taşıdı. Bu performansı ile de, 2006 sonunda, tam 40 milyon dolar, yıllık bonus (ikramiye) ile ödüllendirildi.
Sorun Türkiye ve Asya’da değil, ABD ve Avrupa’da
JOHN Mack, piyasalarda yaşanan çalkantı ile ilgili bir sorumuzu şöyle cevapladı: "Krizde tek sorumlu, tek suçlanacak kimse olması söz konusu değil. Piyasalar uzun zamandır çok kuvvetliydi. İnsanlar böyle piyasalara gittiklerinde tabii büyük de risk alırlar. Kuşkusuz ellerinde bazı araçlar da vardır. Tabii bir zaman gelir ki, o riskin bedelini ödemek zorunda kalırsınız. Şu anda benim gözlemlediğim daha çok Amerika ve Batı Avrupa piyasalarında bir problem var. Yani Türkiye ve Asya ülkeleri için bir problem söz konusu değil. Oralarda biraz daha marjinal olarak hissedilen bir şey. Esas olarak Amerika ve Batı Avrupa piyasaları ama orada da kısa zamanda üstesinden gelinecektir."
Yeni fonlar batabilir merkez bankaları desteği sürdürmeli
MORGAN Stanley CEO’su Jack Mack, ABD’de yaşanan mortgage krizinin, global likidite krizine dönüşüp dönüşmeyeceğini şöyle değerlendirdi: "Çalkantı mortgage krizi olarak başladı ama işin aslı piyasadaki borçlanma miktarı ile ilgiliydi. Başka hedge fonlarının batması söz konusu olur mu derseniz, evet bazılarında sorun yaşanabilir. Bu kriz sürecinin 6 ile 12 ay süreceğini düşünüyorum. Amerikan Merkez Bankası ve Avrupa Merkez Bankası’nın piyasalara likidite sağlayarak yaptıklarının faydalı olduğunu düşünüyorum, daha da fazlasını yapmaları gerektiğine inanıyorum. ABD ekonomisinin rakamlarına bakarsanız, bir yavaşlama söz konusu. Ama Türkiye ile ilgili daha olumlu bir görüş içerisinde olmamız Türkiye’de bu borçlanma miktarının daha az olması ve gerçek anlamda büyümenin söz konusu olmasıyla ilgili. Türkiye global çalkantıdan çok daha az etkileneceğini düşünüyorum."
FED, 18 Eylül’de faiz indirecek
MORGAN Stanley Başkanı Mack, 18 Eylül’de ABD Merkez Bankası’nın (FED) tüm dünya piyasalarında merakla beklenen toplantısından çıkacak kararla ilgili sorumuza, " FED’in haftaaya salı günü yapacağı toplantıda faiz indirim kararı alacağını düşünüyorum" karşılığını verdi.
Amerikalı, sadece WSJ veya New York Times değil, Hürriyet’i de okumalı
MORGAN Stanley Başkanı John Mack, seçimlerden sonra ortaya çıkan tabloyu hatırlatarak Türkiye ile ilgili İslami hükümet kaygılarının olup olmadığı yolunda yönelttiğimiz soruya şu karşılığı verdi: "Ben geçen nisan ayında buradaydım. Sanıyorum başlangıçta, Batı açısından biraz daha fazla endişe vardı. Fakat sonuçlar gösterdi ki halkın Sayın Abdullah Gül’e önemli bir desteği var. Dolayısıyla insanlar bu anlamda şu anda kendilerini çok daha rahat hissediyorlar diye düşünüyorum. Tabii konu sadece Türkiye değil, çok daha karmaşık. Ben Amerika’da da devlet yetkilileri ile görüştüğüm zaman onlara da ’çok fazla korumacı ve korkak olmamak gerektiğinden’ bahsediyorum. Amerika’nın çok daha dışarıya odaklı olması gerekiyor. Türkiye gibi ülkelere gelmesi, burayı anlamaya çalışması gerekiyor. Yani sadece New York Times, Wall Street Journal (WSJ), Washington Post gazetesinde okudukları ile değil, belki de Hürriyet’i okumaları, bu gazetede okuduklarıyla da olayları değerlendirebilmeyi başarmaları gerekiyor. Yine de bu seçimlerde istikrar ve halkın çoğunluğunun bu sürece inancının olduğu görülmüş oldu. Büyümeyi de eklersek, bunlar yatırımı çeken şeyler."
Mortgage dalgası var, bu yıl 40 milyon dolar zor
MORGAN Stanley’i 2006’da 34 milyar dolar ciroya taşıyan ve 40 milyon dolar ikramiye alan CEO John Mack’e, 2006’nın çok kárlı bir yıl olduğunu hatırlatarak 2007’dee aynı bonusun alınır mı diye sorduk. Mack, "Eğer ilk 6 aya bakılırsa, biz ciro bazında öndeydik. Fakat ağustosta mortgage konuları piyasa gündemine düştü ve hálá önümüzde 3 ay daha var. Bu yüzden bu senenin nasıl biteceğini tahmin etmek biraz zor" dedi.
ŞAHSEN TÜRKİYE’Yİ ÇOK SEVİYORUM
Morgan Stanley, Türkiye’de neden ofis açtı? Zamanlama doğru mu, biraz geç kalmadınız mı?
- Türkiye’ye ilk kez 1992’de geldim ve insanları çok sevdim. İstanbul’a geldim, Göcek’e gittim. Bir de Ortadoğu kökenli (Lübnan) olduğum için kültürel anlamda da burada çok daha uyum sağlayabileceğim ortam buluyorum. Ofis açmak, o ülkedeki büyüme ve fırsatlarla ilgili birşey. Bu fırsatları Türkiye’de gördüğümüz için ofis açmak konusunda harekete geçtik.
BÜYÜME HİKAYENİZ VAR
Türkiye’yi cazip kılan nedir sizce?
- Türkiye’de ekonomik bir gerçek söz konusu. Türkiye çok hızlı bir şekilde gelişiyor ve büyüyor. Mesela bugün (söyleşiyi yaptığımız günkü) Hürriyet Gazetesi’ne de baktığınızda, başta Renault olmak üzere otomotiv devlerinin Türkiye’de üretimini artıracağına dair haberler var. Bütün bunlar Türkiye’nin hem bulunduğu yer itibariyle, hem enerji, hem işgücü kaynakları ve maliyetleri açısından önemli bir avantaj sağladığını gösteriyor. Büyümenin çok yoğun olduğu ülkeniz öyle pozitif bir gelişim gösterdi ki sadece yatırım bankaları değil, pek çok farklı kuruluş da Türkiye ile ilgileniyor. Türk işadamlarının ülke dışında, Romanya’da, Rusya’da, Doğu Avrupa’da, Orta Doğu’daki yatırım yapması da beni etkiledi.
GELİŞEN PİYASALARA AKIŞ SÜRECEK
Yabancı sermaye yatırımları önümüzdeki dönemde de Türkiye’ye akmaya devam edecek mi?
- Türkiye’ye ve bölgesine bu sermaye girişinin devam edeceğini düşünüyorum. Çünkü artık dünya ekonomisindeki büyümelerden veya Amerikan ekonomisindeki gelişmelerden eskisi kadar çok etkilenmiyor. Ya da Amerikan ekonomisindeki gelişmelerin, eskisine oranla daha küçük bir rolü var. Yeni piyasalar, yeni ülkeler daha büyük ivme kazandıkları için, esasen onlar önem kazanıyor.
ÇOK BÜYÜK FIRSAT VAR
Türkiye’yi global piyasalarda nereye koyabiliriz, gelişen piyasa mı, gelişmiş bir piyasa mıyız?
- İkisinin arasında bir yerde. Çok büyük bir gelişme fırsatı var Türkiye’de. Eğer siz yatırımcıysanız her zaman kendi bulunduğunuz ülkeden daha fazla büyümesi olan ülkelere yatırım yapmaya çalışırsınız. Şimdi Amerika’daki yatırım fonları ve emeklilik fonları Türkiye gibi büyümesi yüzde 6 olan piyasalarla ilgileniliyor.
34 milyar dolar ciroya çıktı 40 milyon dolar bonusu aldı
JOHN Mack, bugüne kadar dünya çapında pek çok şirket evliliğine ve satın almalara imza atan uluslararası yatırım bankası Morgan Stanley’in Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su. Morgan Stanley’de daha önce başkanlık, sorumlu yöneticilik ve direktörlük gibi pekçok üst düzey görevde bulundu. Yaklaşık 30 yıl çalıştıktan sonra 2000 yılında, Morgan Stanley’den ayrılmak zorunda kaldı. Ancak bu ayrılık uzun sürmedi ve beş yıl sonra Haziran 2005’te Morgan Stanley’e daha güçlü olarak geri döndü. Mack’in, geri gelişi, o günlerde ABD basınında "Kral’ın dönüşü" başlıkları ile yeraldı. Bazı olumsuz eleştiriler olsa da O, Morgan Stanley’i 2006’da 34 milyar dolarlık ciroya taşıdı. Bu performansı ile de, 2006 sonunda, tam 40 milyon dolar, yıllık bonus (ikramiye) ile ödüllendirildi.
Sorun Türkiye ve Asya’da değil, ABD ve Avrupa’da
JOHN Mack, piyasalarda yaşanan çalkantı ile ilgili bir sorumuzu şöyle cevapladı: "Krizde tek sorumlu, tek suçlanacak kimse olması söz konusu değil. Piyasalar uzun zamandır çok kuvvetliydi. İnsanlar böyle piyasalara gittiklerinde tabii büyük de risk alırlar. Kuşkusuz ellerinde bazı araçlar da vardır. Tabii bir zaman gelir ki, o riskin bedelini ödemek zorunda kalırsınız. Şu anda benim gözlemlediğim daha çok Amerika ve Batı Avrupa piyasalarında bir problem var. Yani Türkiye ve Asya ülkeleri için bir problem söz konusu değil. Oralarda biraz daha marjinal olarak hissedilen bir şey. Esas olarak Amerika ve Batı Avrupa piyasaları ama orada da kısa zamanda üstesinden gelinecektir."
Yeni fonlar batabilir merkez bankaları desteği sürdürmeli
MORGAN Stanley CEO’su Jack Mack, ABD’de yaşanan mortgage krizinin, global likidite krizine dönüşüp dönüşmeyeceğini şöyle değerlendirdi: "Çalkantı mortgage krizi olarak başladı ama işin aslı piyasadaki borçlanma miktarı ile ilgiliydi. Başka hedge fonlarının batması söz konusu olur mu derseniz, evet bazılarında sorun yaşanabilir. Bu kriz sürecinin 6 ile 12 ay süreceğini düşünüyorum. Amerikan Merkez Bankası ve Avrupa Merkez Bankası’nın piyasalara likidite sağlayarak yaptıklarının faydalı olduğunu düşünüyorum, daha da fazlasını yapmaları gerektiğine inanıyorum. ABD ekonomisinin rakamlarına bakarsanız, bir yavaşlama söz konusu. Ama Türkiye ile ilgili daha olumlu bir görüş içerisinde olmamız Türkiye’de bu borçlanma miktarının daha az olması ve gerçek anlamda büyümenin söz konusu olmasıyla ilgili. Türkiye global çalkantıdan çok daha az etkileneceğini düşünüyorum."
FED, 18 Eylül’de faiz indirecek
MORGAN Stanley Başkanı Mack, 18 Eylül’de ABD Merkez Bankası’nın (FED) tüm dünya piyasalarında merakla beklenen toplantısından çıkacak kararla ilgili sorumuza, " FED’in haftaaya salı günü yapacağı toplantıda faiz indirim kararı alacağını düşünüyorum" karşılığını verdi.
Amerikalı, sadece WSJ veya New York Times değil, Hürriyet’i de okumalı
MORGAN Stanley Başkanı John Mack, seçimlerden sonra ortaya çıkan tabloyu hatırlatarak Türkiye ile ilgili İslami hükümet kaygılarının olup olmadığı yolunda yönelttiğimiz soruya şu karşılığı verdi: "Ben geçen nisan ayında buradaydım. Sanıyorum başlangıçta, Batı açısından biraz daha fazla endişe vardı. Fakat sonuçlar gösterdi ki halkın Sayın Abdullah Gül’e önemli bir desteği var. Dolayısıyla insanlar bu anlamda şu anda kendilerini çok daha rahat hissediyorlar diye düşünüyorum. Tabii konu sadece Türkiye değil, çok daha karmaşık. Ben Amerika’da da devlet yetkilileri ile görüştüğüm zaman onlara da ’çok fazla korumacı ve korkak olmamak gerektiğinden’ bahsediyorum. Amerika’nın çok daha dışarıya odaklı olması gerekiyor. Türkiye gibi ülkelere gelmesi, burayı anlamaya çalışması gerekiyor. Yani sadece New York Times, Wall Street Journal (WSJ), Washington Post gazetesinde okudukları ile değil, belki de Hürriyet’i okumaları, bu gazetede okuduklarıyla da olayları değerlendirebilmeyi başarmaları gerekiyor. Yine de bu seçimlerde istikrar ve halkın çoğunluğunun bu sürece inancının olduğu görülmüş oldu. Büyümeyi de eklersek, bunlar yatırımı çeken şeyler."
Mortgage dalgası var, bu yıl 40 milyon dolar zor
MORGAN Stanley’i 2006’da 34 milyar dolar ciroya taşıyan ve 40 milyon dolar ikramiye alan CEO John Mack’e, 2006’nın çok kárlı bir yıl olduğunu hatırlatarak 2007’dee aynı bonusun alınır mı diye sorduk. Mack, "Eğer ilk 6 aya bakılırsa, biz ciro bazında öndeydik. Fakat ağustosta mortgage konuları piyasa gündemine düştü ve hálá önümüzde 3 ay daha var. Bu yüzden bu senenin nasıl biteceğini tahmin etmek biraz zor" dedi.