Çocukların ismini devlet koyacak

İçişleri Bakanlığı Kürtçe isim inadıyla çocuklarına kimlik almaktan vazgeçen ebeveynler için özel yasa hazırlığına başladı. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nün, 6'ncı Uyum paketinin kabul edilmesinin ardından Kürtçe isim karışıklığının giderilmesi yönünde yeni taslak hazırlıklarına başladı.

Genel Müdürlük tarafından bu kapsamda bir süre önce il ve ilçe nüfus müdürlüklerine 20130 sayılı "gizli" ibareli bir yazı gönderilerek, görüş ve önerileri istendi. 138 maddeden oluşan taslak, çocuklara konulacak isimler konusunda da önemli değişiklikler getiriyor.

BİRİNCİ İSME TÜRKÇE KÖKEN ZORUNLULUĞU

Taslağın, 36'ncı maddesinde "çocuklara ikiden fazla isim verilmemesi" öngörülürken, bunlardan ilk ismin Türkçe kökenli olmasının zorunluluğu getiriliyor. Maddede, şöyle deniyor:

"Çocuğun adını ana ve babası koyar. Konulan ad, çocuğun doğumunu beyan eden tarafından nüfus idaresine bildirilir. En çok iki ad konulabilir. Ana babadan birinin yabancı olması halinde adlardan ilkinin Türkçe kökenli olması zorunludur. Ahlak kurallarına uygun düşmeyen veya kamuoyunu inciten adlar konulamaz."

İNATÇI EBEVEYNİN ÇOCUĞUNUN İSMİ MÜDÜRDEN

Taslakta, çocuklarına koymak istedikleri Kürtçe isimlerin kabul edilmemesi üzerine, kimlik almaktan vazgeçen ebeveynlere de özel bir hüküm kondu. Ebeveynlerin, çocuklarına isim koymaktan vazgeçmesi halinde, Nüfus Müdürlükleri'ne diledikleri isimleri kimliklere geçirme yetkisini veren 37'nci madde şöyle:

"Nüfus idareleri çocuğa konulmak istenen adın bu Kanunun 41'inci maddesindeki şartlara uygun olup olmadığını inceler. Söz konusu maddeye uygun olmayan adların değiştirilmesini beyan edene bildirirler. İlgilinin aynı adı koymakta ısrar etmesi halinde, tutanak tutulur ve durum Genel Müdürlüğe bildirilerek, görüş istenir. Genel Müdürlükçe, konulmak istenen ismin kanuna aykırı olduğunun tespiti halinde nüfus idaresince resen konulması düşünülen ad ilgililere bildirilir.

İlgililer 15 gün içerisinde çocuğa yeni bir ad bildirmedikleri taktirde nüfus idaresi seçtiği adı yeni bir tutanağa yazarak tescil eder, ana ve babaya bildirir. Bu şekilde nüfus idaresince konulan adlar ancak mahkeme kararıyla değiştirilebilir."

YİNE İSİM GENELGESİ

İsimleri düzenleyen 41'nci madde ise "Evlenme işlemlerinde uygulanacak usul ve esaslar, İçişleri Bakanlığı'nca çıkartılacak yönetmelik ile düzenlenir" hükmünü öngörüyor. Bu maddeye göre geçen dönemlerde üzerinde tartışılan isim konulmasına ilişkin düzenlemeler Bakanlık tarafından il ve ilçe nüfus müdürlüklerine gönderilecek yeni bir yönetmelik veya genelge ile düzenlenecek. Eğer isimler çıkartılacak bu yönetmelikteki şartlara uygun görülmezse, ailelerden farklı bir isim vermeleri istenecek. Aile aynı isimde ısrar ederse, nüfus idaresinin kendisi zorunlu bir isim verecek. Buna itiraz ise ancak mahkeme kanalıyla yapılabilecek.

"ZORUNLU SEBEP" YORUMU

Taslağın, 63'ncü maddesinde de "Öz ad ve soyadı değiştirme davalarının zorunlu sebep olmadıkça kabul edilmeyeceği" hükme bağlanıyor. Dolayısıyla, "Nüfus Müdürlüğü'nün çocuğuma koyduğu ismi beğenmiyorum" şikayetinin "zorunlu bir sebep olup olmadığı" mahkemenin yorumuna bırakılıyor.