Çocukları ‘karanlık ağlar’dan koruma yolları

Son günlerde Türkiye, kadın cinayetlerini, internette örgütlenen şantaj çetelerini, lise çağına kadar düşen suçlu profillerindeki artışı konuşuyor. Suçlu ‘çocuk’ olunca, ‘ailenin hiç mi kabahati ya da ihmali yok’ sorusunun yanıtı da merak ediliyor. ‘Benim çocuğum yapmaz’ düşüncesinin çocuğu suç işlemek ya da mağdur olmaktan korumaktaki en büyük handikaplardan biri olduğunu söyleyen uzmanlara göre ebeveyn sorumluluğu hem ‘pedagojik’ hem de ‘teknolojik’ önlemler almayı içeriyor. İnternetin suç merkezi, önceden girilmesi zor olan ‘deep web’ olarak bilinirken yasal ve yaygın uygulamalarda da suç ve suça teşvik artıyor. Uzmanlar, ailelerin hem teknolojik hem de pedagojik olarak dikkatli olmaları gerektiğini söyleyerek önemli tavsiyeler verdi...

BU SİNYALLERE DİKKAT 

Irmak Kerimoğlu (Uzman Klinik Psikolog):

- Çocuğunuzun bütün günü odada ve ekran başında geçirmesi.

- Odasının kapısını sürekli kilitli tutması, biri girdiğinde herhangi bir şeyi saklama telaşı, ekranı kapatma tepkisinin sıklığı.

- Çocuğun ‘ekranı’ ve ‘yalnızlığı’ gerçek sosyalleşmeye tercih etmesi. Daha önce keyif aldığı aktivitelere katılmaktan kaçınması, sosyal ilişkilerinin gittikçe azalması, arkadaşlarıyla çeşitli bahanelerle görüşmemeye başlaması.

- Aniden ortaya çıkan okula karşı ilgisizlik, akademik kaygıda azalma.

- Bazen anne babalar, ‘Benim çocuğum yapmaz’ diyerek bu kritik sinyalleri gözden kaçırıyor. Çocuk belirgin fizyolojik belirtiler gösteriyor olsa dahi madde bağımlılığı gibi ihtimalleri görmezden geliyor. Oysa denetimin aşırı sıkı olması kadar denetimsizlik de tehlikelidir.

- Gencin aslında bir yardım çığlığı olan bu sinyallerini doğru zamanda fark etmek ve mutlaka aile içi iletişimi kuvvetlendirmek gerekir.

5 ADIMDA DİJİTAL İZ TAKİBİ

Osman Demircan (Bilişim Uzmanı):

1-  Her sosyal medya platformunda mutlaka bir ‘aile merkezi’ ya da ebeveyn kontrolü bulunuyor. Bu da çocukların kimlerle iletişim halinde olduğunu, neler paylaştığını denetleyebilme imkânı sağlıyor.

2- Ebeveyn takip programları, her hareketin aileler tarafından kontrol edilmesini sağlıyor. Yazdıkları yazılardan girdikleri web sayfalarına kadar her şey görülebiliyor. Ancak seçilen programlara da dikkat! Büyük ve köklü firmaların programları tercih edilmeli yoksa çocuğu kontrol edeyim derken hacker’ların eline düşebilirsiniz.

3- İnternet servis sağlayıcıların güvenli internet hizmetleri mutlaka ‘ev interneti’ ortamında tercih edilmeli. Herhangi bir mesajlaşma uygulamasıyla çocuklara bir link gönderilirse güvenilir internet sağlayıcıları o bağlantıyı engelliyor.

4- Ebeveynlerin çocuklarıyla aynı oyunları oynamaları, hem oyun üzerinden gelebilecek tehlikeleri sezmeleri hem de çocuğun kimlerle iletişim halinde olduğunu belirleyebilmeleri için çok önemli.

5- Mağaza dışından uygulama indirilmemesi gerekiyor. Programların sözde ücretsiz versiyonları, para ödemeden tam kullanım sağlanacağı söylenerek telefonları ele geçiriyor. Uygulamalarda karşı tarafa ‘hediye’ gönderilebiliyor. Yasal olmayan bir gelir bu hesaplara aktarılıyor ya da şantajla çocuklardan hediyeler isteniyor olabilir.

DISCORD KAPANDI

18 yaş altı çocukların yoğun olarak kullandığı sosyal medya platformu Discord’a “çocuk istismarı, müstehcenlik” gibi suçların işlendiği şüphesi ve IP adresleri ile içerikleri güvenlik güçleriyle paylaşmaması nedeniyle erişim engeli getirildi.

TÜRKİYE’yi derinden sarsan 2 genç kızın canice katledilmesiyle birlikte ABD merkezli anlık mesajlaşma ve iletişim platformu Discord da gündemin tam ortasında oturdu. Özellikle 12-18 yaş arası çocukların kullandığı bu platformda; işlenen cinayetlere övgüler yağdırıldığı, hayvanlara işkencelerin yapıldığı, pedofili ve sadizm içerikli videoların paylaşıldığı görüldü. Bunun üzerine harekete geçen yetkililer, Discord’a Türkiye’den erişimi engelledi.

‘YAKIN TAKİPTEYİZ’

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Discord’a, Ankara 1’inci Sulh Ceza Mahkemesi’nin gece 02.10’da aldığı kararla erişimine engel getirdiklerini belirterek şunları söyledi: “Burası gerçekten tamamen kapalı bir sistem. Siz istediğiniz gibi girip çıkamıyorsunuz ya da bizim güvenlik birimlerimiz orada sorgulama yapamıyorlar. Maalesef birkaç gündür yaşadığımız olaylar olmamış olsa belki biz bugün Discord’a erişime engel getirdiğimiz için yasakçı bir zihniyetle itham edilecektik. Ama bu olaylar oldu, herkes kapatılmasını istiyordu. Kapattık diye çok acayip bir memnuniyet var. Discord, kendi bilgilerini, IP adresleri ve içerikler dahil güvenlik güçlerimizle paylaşmayı reddettiği için biz de zorunlu olarak erişime engel getirdik. Toplumumuzu koruma ile ilgili her türlü adımı atacağız. Hepsini yakın takipteyiz.”

‘ÇOCUK İSTİSMARI’

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç da ‘çocukların cinsel istismarı ve müstehcenlik’ suçlarının işlendiğine dair yeterli şüphenin bulunması nedeniyle Discord’un tüm yayınlarının içerikten çıkartılarak URL adreslerinin Türkiye’den engellendiğini duyurdu. Tunç, “Geleceğimizin teminatı gençlerimizi ve çocuklarımızı sosyal medyanın suç teşkil eden zararlı yayınlarından korumakta kararlıyız. Toplumsal yapımızın temelini sarsmaya yönelik girişimlere asla müsaade etmeyeceğiz” dedi. 

BAKAN YERLİKAYA: İKİ ÇOCUK MUHAFAZA ALTINA ALINDI

İÇİŞLERİ Bakanı Ali Yerlikaya, ‘Discord’ ve ‘Telegram’da suç unsuru içerikli paylaşımlar yapan 2 çocuğun İzmir’de muhafaza altına alındığını açıkladı. Bakan Yerlikaya, sosyal medyada yaptığı açıklamada, “Discord platformunda suç unsuru içerikli videoları düzenlediği tespit edilen B.T. adlı çocuk ile Telegram platformunda bulunan ‘Hz Ebu Cehil’ isimli grupta ‘çocuk müstehcenliği’, ‘polise ve şehitlere hakaret’, ‘dini değerleri aşağılayıcı’ paylaşımlar yapan A.D.C. adında çocuk İzmir Siber Suçlarla Mücadele Şubemiz ekiplerince muhafaza altına alınmıştır. B.T. ve A.D.C.’nin ifadeleri psikolog eşliğinde alınacaktır” dedi.

ANKARA’DA 1 TUTUKLAMA

Öte yandan İzmir’de yaşayan E.N.B. adlı kız çocuğunu, ‘Discord’ isimli uygulamada müstehcen görüntülerini yaymakla tehdit eden T.D. (18) tutuklandı. Pazar günü Ankara’da gözaltına alınan T.D., dün çıkarıldığı Nöbetçi Sulh Ceza Hâkimliği’nde tutuklanarak cezaevine gönderildi.