Çocuklara mutfakta deprem provası

Ak Sigorta'nın Fındıklı'daki binasında 9 - 12 yaş arasındaki çocuklara ücretsiz deprem eğitimi veriliyor. Mutfak şeklinde tasarlanan deprem simulatöründe çocuklar çeşitli şiddetlerde dört deprem yaşayıp, sarsıntı sırasında yapılması gerekenleri öğreniyor.

Bir deprem simulatörü... 1996 yılında Ak Sigorta tarafından özgün modeli Japonya'dan alınarak yaptırıldı. Amaç, çocuklara eğitim vererek, farklı şiddetteki depremler karşısında ne yapmaları gerektiğini, yaşatarak göstermek. Deprem simulatörüne bugüne kadar 23 bin öğrenci girdi. Bir mutfak ortamında 3.5 şiddetiyle başlayan deprem 7.5'e kadar ulaşabiliyor. Erişkinler bu deneyim anında çığlık çığlığa panik yaşayıp bağırıp çağırırlarken, çocuklar hiç korkmadıkları gibi, oldukça iyi vakit geçiriyor. Smilatör bu yıl bakıma alınıyor. Amaç; Düzce ve Yalova depremlerini programına ekleyip, güncelleşmesini sağlamak.

Ak Sigorta'nın deprem simulatörüne 9-12 yaş grubu çocuklar kabul ediliyor. Heyecanla büyük kapıdan içeri giren çocuklar, nasıl bir deneyim yaşayacaklarını merak ederek koştura koştura çıkıyorlar merdivenleri. Deprem eğitimini Ak Sigorta'nın İnsan Kaynakları ve Halkla İlişkiler Bölümü veriyor. Her ne kadar yetkililer bu eğitime hazırlanıp girseler de çocukların kendilerine yönelttiği bazı sorular karşısında şaşkınlığa uğradıklarını itiraf ediyorlar.

Yetişkinlere de açık

İnsan Kaynakları Müdürü İnci Can:‘‘ Deprem olurken uçaktaysak ne yapacağız?, Deprem sırasında buzdolabına girersek kurtulur muyuz, gibi çok ilginç sorularla karşılaşıyoruz. Bütün bu sorulara cevap vermeye çalışıyoruz,’’ diyor. Deprem eğitimi 1.5 saat sürüyor. Önce konuyla ilgili bir film seyrediyorlar. Daha sonra en zevkli an başlıyor. Simulatöre bugüne kadar yaşanan en şiddetli depremlerin programı yüklenmiş. Ancak yaşanan son iki deprem yok hafızasında. Dolayısıyla sadece sallıyor, içindekileri son depremde yaşadığımız gibi zıplatmıyor. Çocukların korkmaması için her türlü önlem alınmış. Bir mutfak ortamında yaşanıyor deprem. Bardaklar raflardan yere düşüyor, kapı açılıyor. Ocağın üstünde kaynayan yemeği söndürmek için harekete geçilmediğinde alarm veriliyor. Mutfakta yanan ampul, deprem sırasında sönüyor, lamba, bir o yana bir bu yana sallanıyor. Sandalyeye sıkı tutunmayanlar kendini, masanın üstündeki meyve sepeti gibi birkaç saniye içinde yerde bulabiliyor.

‘‘Yetişkinler bu deneyimi yaşarken, ister istemez çığlık atıyor, panik oluyorlar. Oysa çocukların keyfine diyecek yok. 5.5 az, daha fazla daha fazla, diye bağırıyorlar. Ve deprem anında neler yapılması gerekiyorsa onları bir bir uyguluyorlar’’ diyor İnci Can.

80 saniyede dört deprem

İnci Can, bu simulatörde daha önce deprem eğitimi almış öğrencilerin 17 Ağustos depreminde ve sonrasındaki artçı sarsıntılarda hiç korkmadıklarını ve ailelerine deprem sırasında nasıl hareket etmelerini öğretttiklerini söylüyor. Bunları aldıkları mektuplardan öğrendiklerini ekliyor:

‘‘Milli Eğitim Bakanlığı'yla anlaşmamız var. Haftanın üç günü devlet okullardan 80'er öğrenci kabul ediyoruz. Geri kalan iki gün, özel okullardaki öğrencilere eğitim veriyoruz.’’

Sadece çocuklardan değil, anne ve babalarından da talep geldiğini belirten İnci Can, isteyen büyüklere de deprem deneyimi yaşattıklarını anlatıyor. ‘‘Kuruluşların talebi arttı. Özellikle seyahat acentalarının... Büyükleri de simulatöre alıyoruz...’’

Simulatörün eğitim programı, 13 Kasım 1994'te yaşanan Köyceğiz depremiyle başlıyor. Sonra biraz daha fazla sallanmak isteyenler için 15 Mart 1992'de yaşanan 5.5 gücündeki Pülümür depremini yaşatıyor. Ondan sonra 6 Kasım 1992'de 6.5 gücündeki Kuşadası depremi geliyor. Ve en güçlü deprem olan 1844 Kanada depreminin 7.5'lik sarsıntısıyla son buluyor. Her deprem 20 saniye sürüyor. Ve depremin merkezinde yaşanan sarsıntı nasıl etki ediyorsa insanda aynı etkiyi yaratıyor.

Çocuk ne yapmalı?

‘‘Deprem var, deprem var’’ diye bağırıp çevrenize duyurun, kendinizi güvenceye alın

Bulunduğunuz yerin kapı ve pencerelerini açıp kendinize deprem sonrası için bir çıkış hazırlayın

Çıkış kapısının sıkışmasına engel olmak için derhal kapı arasına sandalye vb. bir nesne koyun ve masa altına girip başınıza düşebilecek şeylerden korunun

Paniğe kapılıp kaçmaya çalışmayın. Dışardaysanız eğer binalardan düşebilecek kiremit, tuğla, cam veya saksı gibi şeylere dikkat edin

Deprem dereceleri

1 Bu depremi ancak sismograflar saptayabilir.

2 Şiddeti çok hafiftir

3 Kimse deprem olduğunu hissetmez

4 Orta şiddetlidir, evlerinde oturanlar hissedebilir

5 Şiddetlidir, eşyaları, kapı ve pencereleri sallar

6 Oldukça şiddetlidir

7 Çok şiddetlidir, yapılarda çatlaklar oluşur

8 Yıkıcıdır, bacaları, heykelleri yıkar, binalarda yarıklar oluşur.

9 Yıkıcıdır, binalar hasar görür.

10 Binalar yıkılır, demiryolları, su, havagazı boruları eğilip, patlayabilir

11 Köprü, barajlar yıkılır, yerlerde yarıklar açılır, sular fışkırır

12 Büyük felakettir, hiçbir şey ayakta kalmaz, yeryüzünün biçimi değişir, yeni göller oluşabilir, ırmakların yatağı değişebilir