Çocuklar, damatlar torunlar
Güncelleme Tarihi:
Okan KONURALP
Oluşturulma Tarihi: Eylül 02, 2010 00:00
İSLAM tarihinde kabul görmüş rivayet, evlendiklerinde Hz. Muhammed’in 25, Hz. Hatice’nin ise 40 yaşında olduğu; evliliklerinin 25 yıl sürdüğüdür. Müslümanlığı kabul eden ilk kişi olarak da tarihteki yerini alan Hz. Hatice, 620’de vefat eder.
Hz. Hatice kaç yaşında
Kimi rivayetler ise Hz. Muhammed’in yaşından çok, Hz. Hatice’nin yaşıyla ilgilidir ki 28 yaşında olduğu ileri sürülür. Hz. Hatice’nin 28 yaşında olduğunu savunan rivayetler ağırlıklı olarak kendilerine, Hz. Muhammed’le evliliğinden 6 çocuk sahibi olmasını, “Biyolojik” gerekçeler de ileri sürerek dayanak yapar. Hz. Hatice’nin 40 yaşından sonra 6 çocuk sahibi olmasının imkânsızlığı vurgulanır.
Halifelerle akrabalıklar
Hz. Hatice’nin yaşına yönelik rivayetlere konu olan çiftin çocukları; özellikle de kızları, İslam’ın doğuş ve yayılım sürecinin sembol isimleri olur. Hz. Muhammed, ölümü sonrası Hilafet makamına oturacak iki ismin, Hz. Ebubekir ve Hz. Ömer’in kızlarıyla evlenir; Hz. Osman ve Hz. Ali’yle de üç kızının evlenmesine izin vererek, “İslam’ın en önemli akrabalıklarını” da kurmuş olur. Bu akrabalık ilişkileri ışığında Hz. Muhammed- Hz. Hatice çiftinin çocuklarının hayat hikâyeleri ise özetle şöyledir: Hz. Hatice’nin, Hz. Muhammed’le evliliğinden olan ilk çocukları Kasım’dır. Muhtemelen hicretten 26-27 yıl önce doğdu. İki yıl yaşadığı, 598 yılında vefat ettiği kabul edilir. Hz. Muhammed, ilk çocuğu olan Kasım nedeniyle Arap geleneği gereği “Kasım’ın babası” anlamına gelen “Ebü’l Kasım” künyesiyle de anıldı. Hz. Hatice- Hz. Muhammed çiftinin en büyük kızı Zeynep, bi’setten yani babasının peygamber olarak görevlendirilişinden 10 yıl önce doğdu. Teyzesinin oğlu Ebü’l As b. Rebi’yle evlendi. Ancak, Ebü’l As’ın kendisinden yıllar sonra Müslüman olması nedeniyle uzun süre Medine’de yalnız yaşadı. Bir başka yazının konusu olacak bu ayrılığın sonunda, Ebü’l As b. Rebi Müslüman olarak Medine’ye döndü.
Yıllardan sonra: Zeynep
Hz. Muhammed’in kıydığı nikâhla Zeynep’le kocasıyla yeniden evlendi. Ebü’l As b. Rebi’yle evliliğinden Ali adında bir erkek, Ümame adında bir kız çocuğu olan Zeynep hicretin 8’inci yılında 629 yılında Medine’de vefat etti. Hz. Ali, bugünün kavramlarıyla aktaracak olursak, eşi Hz. Fatma’nın ölümünün ardından, “baldızı” Zeynep’in kızı Ümame’yle evlendi. Hz. Ali’nin Ümamey’le evliliğini, ikinci bölümde hayat hikayesini okuyacağımız eşi Hz. Fatma’nın vasiyeti gereği gerçekleştirdiği rivayet edilir. Hz. Muhammed’den yaklaşık 6 y sonra hayatını kaybeden Hz. Fatma’nın, ölümünden hemen önce Hz. Ali’ye, “Ben vefat ettikten sonra kendin ve çocuklarımız için evlenmelisin. Merhum ablam Zeynep’in kızı Ümame en doğru isimdir” dediği savunulur.
Bedduadan sonra evlendi
Hz. Hatice- Hz. Muhammed çiftinin Zeynep’ten üç yıl sonra doğan ikinci kızıdır. İlk evliliğini Hz. Muhammed’in amcası olan Ebu Leheb’in oğlu Utbe’yle yaptı. Kız kardeşi Ümmü Gülsüm de Ebu Leheb’in diğer oğlu Uteybe’yle evlenmişti. Ebu Leheb’in, Hz. Muhammed’in peygamberliğine itirazı ve bu itirazın Tebbet Suresi’yle lanetlenmesinin hemen ardından, “oğullar” eşlerinden ayrıldı. Rukiye bu ayrılığın ardından üçüncü halife Hz. Osman’la evlendi. Medine’de Abdullah adında bir çocukları oldu. Rivayetlere göre Abdullah, gözlerinin bir horoz tarafından gagalanması sonucu yaşadığı enfeksiyon nedeniyle hayatını kaybetti. İkinci çocuklarının ismi ise Amr’dır. Rukiye, Hz. Muhammed, Bedir’de bulunduğu sırada, 624 yılında hayatını kaybetti.
Surelere isim veren ayetler
SECDE SURESİ: Mushaftaki sıralamada 32’inci, iniş sırasına göre 75’inci olan sure ismini, 15’inci ayetinde gerçek müminlerin teslimiyet ve tevazu İçinde secdeye kapanmalarından söz edilmesi nedeniyle almıştır: “Ayetlerimize gerçekten iman edenler ancak o kimselerdir ki, banlarla kendilerine öğüt verildiğinde büyüklük taslamadan secdeye kapanırlar ve rablerini hamd ile teşbih ederler. Korku ve ümit içinde rablerine ibadet ve dua etmek üzere vücutları yatak görmez, kendilerine verdiğimiz muttan da Allah için harcarlar.
Ramazan sözlüğü
ELHAMDÜLİLLÂH: Her türlü övgü Allah’a mahsustur anlamına gelen bir dua cümlesidir. Bu cümle, Kur’ân’da 23 âyette geçmiştir. Kur’ân’ın ilk sûresi olan Fâtiha, besmeleden sonra bu cümle ile başlamaktadır. Maddî ve manevî nimetleri elde eden (İbrâhim, 14/39; Kehf, 18/1; Neml, 27/15), musîbet ve belalardan kurtulan (Mü’minûn, 23/28; Fâtır, 35/34) kimse bu cümle ile Allah’a şükreder. Îmân edip sâlih ameller işleyenlerin, cennetlerde dualarının sonu da bu cümledir (Yûnus, 10/10). (Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı Dini Kavramlar Sözlüğü)
Nihat HATİPOĞLU: Soralım öğrenelim
1. Sürekli imanında şüphe oluşturan sözler kullanan insanlar hakkında nasıl bir değerlendirmede bulunabiliriz? TAHSİN YURDANUR / TOKAT
Sorduğunuz soru elfaz-ı küfür kapsamına girer. Bazı sözler var ki söylendiğinde kişiyi dinden çıkarır. Mesela; Kuran’daki şu ayet bence uygun değil, namazın gerekmediği kanaatindeyim gibi not cümleler; veya bu adam girse ben cennete girmem gibi dolaylı cümleler tehlikeli cümlelerdir. Alimlerin bir kısmı bu hususta çok katıdır. Birçok sözü bu kategoride görürler. Bazı alimler ise (Gazali, İbni Nüceym, Ömer Nasuhi gibi) sözü te’vil etme -başka şekilde yorumlama imkanı oldukça- küfür ile hükmetmemek yönünde görüş belirtirler.
2. İhlas suresi ile hatim yapıyorum. Geçerli olur mu? ŞULE DÖNMEZ / İZMİR
İhlas suresiyle hatim denilen uygulamayı kısaca belirtelim. Bu uygulama şöyledir: “Kuran-ı Kerim’i okuyamayan bazı kardeşlerimiz Kuran’ı açıp, üzerlerinde parmaklarını gezdirdikleri her satır için bir ihlas okurlar. Böylece bütün Kuran’ı bitirirler. Kuran’daki satır sayısınca ihlas suresi okurlar. Böylece hatim yaptıklarına inanırlar. Bu uygulamanın dini bir kaynağı yoktur. Böyle bir uygulama ile hatim olmaz. Ancak bu kadar çok ihlas suresi okumak elbette büyük sevaptır.
3. Namazda gülenin durumu nedir? ZELİHA KUŞÇU / TEKİRDAĞ
Namaz kılan bir kişi hafifçe tebessüm ederse namazı bozulmaz. Ancak kendisi işitecek kadar gülerse, namazı bozulur. Kahkaha gibi başkasının duyacağı gibi gülerse bu durumda abdesti de, namazı da bozulur.
Kimi rivayetler ise Hz. Muhammed’in yaşından çok, Hz. Hatice’nin yaşıyla ilgilidir ki 28 yaşında olduğu ileri sürülür. Hz. Hatice’nin 28 yaşında olduğunu savunan rivayetler ağırlıklı olarak kendilerine, Hz. Muhammed’le evliliğinden 6 çocuk sahibi olmasını, “Biyolojik” gerekçeler de ileri sürerek dayanak yapar. Hz. Hatice’nin 40 yaşından sonra 6 çocuk sahibi olmasının imkânsızlığı vurgulanır.
Halifelerle akrabalıklar
Hz. Hatice’nin yaşına yönelik rivayetlere konu olan çiftin çocukları; özellikle de kızları, İslam’ın doğuş ve yayılım sürecinin sembol isimleri olur. Hz. Muhammed, ölümü sonrası Hilafet makamına oturacak iki ismin, Hz. Ebubekir ve Hz. Ömer’in kızlarıyla evlenir; Hz. Osman ve Hz. Ali’yle de üç kızının evlenmesine izin vererek, “İslam’ın en önemli akrabalıklarını” da kurmuş olur. Bu akrabalık ilişkileri ışığında Hz. Muhammed- Hz. Hatice çiftinin çocuklarının hayat hikâyeleri ise özetle şöyledir: Hz. Hatice’nin, Hz. Muhammed’le evliliğinden olan ilk çocukları Kasım’dır. Muhtemelen hicretten 26-27 yıl önce doğdu. İki yıl yaşadığı, 598 yılında vefat ettiği kabul edilir. Hz. Muhammed, ilk çocuğu olan Kasım nedeniyle Arap geleneği gereği “Kasım’ın babası” anlamına gelen “Ebü’l Kasım” künyesiyle de anıldı. Hz. Hatice- Hz. Muhammed çiftinin en büyük kızı Zeynep, bi’setten yani babasının peygamber olarak görevlendirilişinden 10 yıl önce doğdu. Teyzesinin oğlu Ebü’l As b. Rebi’yle evlendi. Ancak, Ebü’l As’ın kendisinden yıllar sonra Müslüman olması nedeniyle uzun süre Medine’de yalnız yaşadı. Bir başka yazının konusu olacak bu ayrılığın sonunda, Ebü’l As b. Rebi Müslüman olarak Medine’ye döndü.
Yıllardan sonra: Zeynep
Hz. Muhammed’in kıydığı nikâhla Zeynep’le kocasıyla yeniden evlendi. Ebü’l As b. Rebi’yle evliliğinden Ali adında bir erkek, Ümame adında bir kız çocuğu olan Zeynep hicretin 8’inci yılında 629 yılında Medine’de vefat etti. Hz. Ali, bugünün kavramlarıyla aktaracak olursak, eşi Hz. Fatma’nın ölümünün ardından, “baldızı” Zeynep’in kızı Ümame’yle evlendi. Hz. Ali’nin Ümamey’le evliliğini, ikinci bölümde hayat hikayesini okuyacağımız eşi Hz. Fatma’nın vasiyeti gereği gerçekleştirdiği rivayet edilir. Hz. Muhammed’den yaklaşık 6 y sonra hayatını kaybeden Hz. Fatma’nın, ölümünden hemen önce Hz. Ali’ye, “Ben vefat ettikten sonra kendin ve çocuklarımız için evlenmelisin. Merhum ablam Zeynep’in kızı Ümame en doğru isimdir” dediği savunulur.
Bedduadan sonra evlendi
Hz. Hatice- Hz. Muhammed çiftinin Zeynep’ten üç yıl sonra doğan ikinci kızıdır. İlk evliliğini Hz. Muhammed’in amcası olan Ebu Leheb’in oğlu Utbe’yle yaptı. Kız kardeşi Ümmü Gülsüm de Ebu Leheb’in diğer oğlu Uteybe’yle evlenmişti. Ebu Leheb’in, Hz. Muhammed’in peygamberliğine itirazı ve bu itirazın Tebbet Suresi’yle lanetlenmesinin hemen ardından, “oğullar” eşlerinden ayrıldı. Rukiye bu ayrılığın ardından üçüncü halife Hz. Osman’la evlendi. Medine’de Abdullah adında bir çocukları oldu. Rivayetlere göre Abdullah, gözlerinin bir horoz tarafından gagalanması sonucu yaşadığı enfeksiyon nedeniyle hayatını kaybetti. İkinci çocuklarının ismi ise Amr’dır. Rukiye, Hz. Muhammed, Bedir’de bulunduğu sırada, 624 yılında hayatını kaybetti.
Surelere isim veren ayetler
SECDE SURESİ: Mushaftaki sıralamada 32’inci, iniş sırasına göre 75’inci olan sure ismini, 15’inci ayetinde gerçek müminlerin teslimiyet ve tevazu İçinde secdeye kapanmalarından söz edilmesi nedeniyle almıştır: “Ayetlerimize gerçekten iman edenler ancak o kimselerdir ki, banlarla kendilerine öğüt verildiğinde büyüklük taslamadan secdeye kapanırlar ve rablerini hamd ile teşbih ederler. Korku ve ümit içinde rablerine ibadet ve dua etmek üzere vücutları yatak görmez, kendilerine verdiğimiz muttan da Allah için harcarlar.
Ramazan sözlüğü
ELHAMDÜLİLLÂH: Her türlü övgü Allah’a mahsustur anlamına gelen bir dua cümlesidir. Bu cümle, Kur’ân’da 23 âyette geçmiştir. Kur’ân’ın ilk sûresi olan Fâtiha, besmeleden sonra bu cümle ile başlamaktadır. Maddî ve manevî nimetleri elde eden (İbrâhim, 14/39; Kehf, 18/1; Neml, 27/15), musîbet ve belalardan kurtulan (Mü’minûn, 23/28; Fâtır, 35/34) kimse bu cümle ile Allah’a şükreder. Îmân edip sâlih ameller işleyenlerin, cennetlerde dualarının sonu da bu cümledir (Yûnus, 10/10). (Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı Dini Kavramlar Sözlüğü)
Nihat HATİPOĞLU: Soralım öğrenelim
1. Sürekli imanında şüphe oluşturan sözler kullanan insanlar hakkında nasıl bir değerlendirmede bulunabiliriz? TAHSİN YURDANUR / TOKAT
Sorduğunuz soru elfaz-ı küfür kapsamına girer. Bazı sözler var ki söylendiğinde kişiyi dinden çıkarır. Mesela; Kuran’daki şu ayet bence uygun değil, namazın gerekmediği kanaatindeyim gibi not cümleler; veya bu adam girse ben cennete girmem gibi dolaylı cümleler tehlikeli cümlelerdir. Alimlerin bir kısmı bu hususta çok katıdır. Birçok sözü bu kategoride görürler. Bazı alimler ise (Gazali, İbni Nüceym, Ömer Nasuhi gibi) sözü te’vil etme -başka şekilde yorumlama imkanı oldukça- küfür ile hükmetmemek yönünde görüş belirtirler.
2. İhlas suresi ile hatim yapıyorum. Geçerli olur mu? ŞULE DÖNMEZ / İZMİR
İhlas suresiyle hatim denilen uygulamayı kısaca belirtelim. Bu uygulama şöyledir: “Kuran-ı Kerim’i okuyamayan bazı kardeşlerimiz Kuran’ı açıp, üzerlerinde parmaklarını gezdirdikleri her satır için bir ihlas okurlar. Böylece bütün Kuran’ı bitirirler. Kuran’daki satır sayısınca ihlas suresi okurlar. Böylece hatim yaptıklarına inanırlar. Bu uygulamanın dini bir kaynağı yoktur. Böyle bir uygulama ile hatim olmaz. Ancak bu kadar çok ihlas suresi okumak elbette büyük sevaptır.
3. Namazda gülenin durumu nedir? ZELİHA KUŞÇU / TEKİRDAĞ
Namaz kılan bir kişi hafifçe tebessüm ederse namazı bozulmaz. Ancak kendisi işitecek kadar gülerse, namazı bozulur. Kahkaha gibi başkasının duyacağı gibi gülerse bu durumda abdesti de, namazı da bozulur.