Çocuk aşıları eksik yapılıyor

Türk Tabipleri Birliği Halk Sağlığı Kolu "Türkiye’de Sağlık Ocaklarında Aşı ile İlgili Sorunlar" başlıklı rapor hazırladı. TTB Merkez Konseyi Başkanı Füsun Sayek ile çalışmayı yürüten doktor Nilay Etiler çalışmanı çarpıcı yönleriyle ilgili kamuoyuna bilgi verdi. Geçen yıl Türkiye genelinde aşı eksikliği yaşandığını belirten Etiler, Türkiye’nin ihtiyacı olan aşıları ithal ettiğini söyledi. Türkiye’nin 7 bölgesinde 188 sağlık ocağında yapılan araştırmaya göre sağlık ocaklarında uygulanan aşıların tümünde eksiklik olduğu, en fazla eksikliğin ise DBT (karma) kızamık ve verem aşılarında bulunduğu gözlendi.

Sağlık ocaklarının yüzde 45’inde karma aşı, yüzde 20’sinden fazlasında ise kızamık aşısının yapılamadı. Akdeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde bulunan çocuklarda aşılama oranı diğer bölgelere göre daha düşük gerçekleşti. Sağlık ocaklarının yüzde 60-80’nin de aşı eksikliği üç hafta ve üzerinde sürdü, bu aşı zamanı gelmiş çocukların o aşıyı alamamasına neden oldu.

YOKSA ÇOCUKLAR BOŞUNAMI AŞILANDI

Rapora göre, sağlık ocaklarının yarısından fazlasında zaman zaman elektrik sorunu yaşanıyor. TTB Başkanı Sayek, elektrik sorununun yaşanmasının aşıda koruyucu olan soğuk zincirin bozulması anlamına geldiğini belirtirken, "Bu aşının da bozulmasına neden olabilir. O zaman akla şu soru geliyor: Yoksa çocuklarımız boşuna mı aşılandı. Geri bildirim olmadığı için aşının etkili olup olmadığını tespit edemiyoruz" diye konuştu.

Rapora göre, sağlık ocaklarının üçte birinde aşı yapılırken kullanılması gereken alkol, dezenfektan ve pamuk bulunmuyor. Sağlık ocaklarının yarısında ise araç yok. Bazı sağlık ocaklarında personel kendi araçlarıyla aşılama hizmetlerini sürdürüyor.

Raporun bir diğer çarpıcı bölümü ise personel eksikliği. Sağlık ocaklarının çoğunda aşılamayı yapacak ebe ve hemşire bulunmuyor.

Nilay Etiler, Türkiye’nin aşıda dışa bağımlı bir ülke olduğunu vurgularken, "Dünyada aşı üretimi bir can pazarı haline gelmiştir. Karı düşük olan aşıların üretimi azalmıştır. Türkiye’nin 3 yıl boyunca aşı ithali için ödediği bedel ile ülkenin gereksinimi olan aşıların üretimini sağlayacak laboratuvarların kurulması olanaklıdır" diye konuştu.

Aşı hizmetlerinin aksaması sonucu aşıyla korunulabilen hastalıklarda artışlar olabileceği uyarısında bulunan Etiler, "Çocuk ölümleri, hastalıklar, sakatlıklar artacak. Bu da sağlıksız bir toplum demektir. Bu tablonun vebali Sağlık Bakanlığı’nın olacaktır" dedi. Etiler, Sağlık Bakanlığı’nın Ulusal Aşı Laboratuvarı kurması ve birinci basamak sağlık hizmetlerinde entegre, yaygın ve eşit hizmet sunulduğu sağlık örgütlenmesini gerçekleştirmesi gerektiğini kaydetti.

BATIK BANKALAR BİZİ 500 YIL AŞILARDI

Füsun Sayek ise her yıl 1.5 milyon çocuğu sağlıklı bir yolla aşılayacak sistemin bulunmadığını belirtirken, "Bankalarda batan para bizi 500 yıl aşılardı" deadi. Sayek performansa dayalı döner sermaye payı dağıtımının da aşılamayı olumsuz etkilediğini kaydetti.

SAĞLIK’TA "PUANA" GÖRE ATAMA DÖNEMİ

Sağlık Bakanlığı personeli "hizmet puanı"na göre atanacak. Mazerete dayalı atamalarda "öğrenim" durumu kaldırılırken, eş durumunda da kısıtlamaya gidildi.

Sağlık Bakanlığı’nın atama ve nakillerde "hizmet puanının" belirleyici olması, personelin "adil ve dengeli" dağılımının sağlanması, personel dağılım cetvelindeki sayıların aşılmaması kaydıyla idarenin hizmet ihtiyacının dikkate alınması ilkelerini esas alan yeni Atama ve Nakil Yönetmeliği Resmi Gazete’de yayınlarak yürürlüğe girdi.

Yönetmelikle iller 6 hizmet bölgesine ayrıldı. Bütün ünvan ve branşlarda hesaplanan personel dağılım cetveli karşılama oranlarına göre iller, her ünvan ve branşa göre A, B, C ve D olarak 4 grupta değerlendirilecek. En fazla 200 personelin istihdam edildiği ünvan ve branşlar, hizmet bölgeleri ve grupları uygulamasının kapsamı dışında tutulacak.

HİZMET PUANI...

Personelin atama ve nakil işlemlerinde kullanılmak üzere her bakanlık çalışanı için her atama döneminden önce atama dönemine başvuruların başlangıç tarihi itibariyle çalışılan yerin özelliklerinin ve mesleki yeterliliklerinin göz önüne alındığı bir hizmet puanı hesaplanacak. Açık bulunan ve bakanlıkça ilan edilen kadrolara yapılacak atamalarda hizmet puanı esas alınacak.

Hizmet puanının hesaplanmasında DPT tarafından hazırlanan il ve ilçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması tabloları esas alınacak. Hizmet puanı tespit edildikten sonra her atama döneminden önce internet aracılığıyla ilan edilecek. İtirazlar Bakanlık bünyesinde oluşturulacak Hizmet Puanı Değerlendirme ve İtiraz Komisyonunca sonuca bağlanacak.

Makale ve kitap yayınlayanlar, yöneticilik yapanlar, yüksek lisans ve doktora yapanlar, yönetici olanlar ve panelde konuşma yapanlara ek hizmet puanı verilecek.

Bakanlık sağlık hizmetlerinde aksaklık görülen hizmet bölgelerine geçici görevlendirme yapabilecek. Geçici görevlendirilen personele fiilen çalıştığı bölgenin hizmet puanının yüzde 50 fazlası verilecek. Bakanlık savaş, deprem gibi olağanüstü hallerde yurt içi ve yurt dışında personeli geçici olarak görevlendirebilecek. Bu yolla geçici olarak görevlendirilen personele en yüksek hizmet puanı yüzde 100 fazlasıyla verilecek.

Atamalarda müracaatlar il müdürlüklerine yapılacak. İlk defa atamada uzman tabip, tabip, diş doktoru ve eczacı kadrolarına atanacaklar kurayla, diğerleri genel hükümlere göre sınavla atanacak.

NAKİLDE ÖĞRENİM MAZERETİ KALDIRILDI

Kurum içi naklen atama dönemleri Haziran ve Eylül ayları olarak düzenlenirken, bakanlığın hizmet puanlarına göre personelin atamalarını tamamlayacağı öngörüldü.

Sağlık ve eş durumu mazeretlerinin belgelendirilmesi ve ilgililerin talebi halinde personel farklı hizmet bölgelerinin mazeret kadrolarına naklen atanabilecek. Yeni yönetmelikle mazeretler arasında bulunan "öğrenim durumu" kaldırıldı. Mazeretlerin değerlendirilmesinde sağlık durumu öncelik alacak. Ancak münhal kadrosu bulunmayan birim veya ile atama yapılamayacak. Mazeretleri nedeniyle görev yeri değiştirilen personel, mazeretlerinin devam etttiğine ait bilgi ve belgeleri her yıl ocak ayında kuruma bildirmekle yükümlü olacak.

EŞ DURUMUNA MEMUR ŞARTI

Eş durumu nedeniyle personelin nakil talebinde bulunabilmesi için eşinin "memur" kadrosunda çalıştığı ve ilk defa veya naklen atandığı hizmet bölgesinde eşinin kurumunun veya durumuna uygun bir kadronun bulunmadığının belgelenmesi gerekecek. Eski yönetmelikte yer alan eşin sözleşmeli veya sürekli işçi kadrosunda çalışmasına ilişkin şart yenisinde yer almadı.