Çin'in misafirperverliği bölgede tepki yarattı
Güncelleme Tarihi:
Kuzey Kore lideri Kim Jong Il’in, bu hafta gittiği Çin’de çok sıcak karşılanması, Pekin’in Kore’yi kontrol altına alacağını uman diğer bölgesel güçlerin tepkisini topladı.
Kim’in Çin seyahati, Kuzey Kore’nin geçen yıl düzenlediği nükleer denemeler dolayısıyla uygulanan Birleşmiş Milletler yaptırımları sonucunda ülkenin ekonomik durumunun kötüleştiği bir dönemde geldi.
Dahası ziyaretin Seul ve Pekin arasında Güney Kore’ye ait bir deniz kuvvetleri gemisinin batırılmasında Kuzey Kore’nin parmağı olduğuyla ilgili tartışmaların gerginlik yarattığı bir döneme gelmesi de dikkat çekti.
Çin’in resmi haber ajansı Xinhua, Devlet Başkanı Hu Jintao’nun Kim’i çok sıcak karşıladığını belirtirken gemi konusuna hiç değinmedi. Çin-Kuzey Kore sınırındaki Dadong şehrinde yaşayan görgü tanıkları Kim’in zırhlı treninin Cuma öğleden sonra sınırdan geçerek Kuzey Kore’ye geri döndüğünü ifade etti.
Xinhua Kuzey Kore liderinin nükleer silah programının sona erdirilmesi yönündeki kararlığını ortaya koyduğunun ve bir yıl önce boykot ettiği silahsızlanma görüşmelerine geri dönmek istediğinin altını çizdi. Kuzey Kore’nin programı, Kuzey Asya’nın ekonomik açıdan güçlü ülkeleri tarafından bir risk olarak görülüyor.
Xinhua, “Kuzey Kore tarafının Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan arındırılmasını destekleyen tavrı değişmedi” yorumunu yaptı. Haberde, “Kuzey Kore diğer taraflarla birlikte altı ülkelik görüşmelerin yeniden başlaması için uygun koşulların oluşturulmasını tartışmaya hazır” denildi.
Kuzey Kore’nin KCNA haber ajansı da Kim’in Hu’ya gönderdiği teşekkür mesajını yayımladı. Mesajda “yüzyıllarca süren geri kalmışlığın ardından” Çin’in hayata geçirdiği “dünyayı şaşırtan başarılardan” ötürü teşekkür ediliyor ancak nükleer çekişmelere ya da diğer büyük konulara değinilmiyor.
Güney Kore, Çin’in Kim’in önüne kırmızı halı sermesinden duyduğu memnuniyetsizliği dile getirdi. Devlet Başkanı Lee Myung-bak, nükleer müfettişler bu ay sonlarında kesin bir sonuca vardıklarında Çin’in kendine geleceğine inandığını belirtti. Lee’nin partisinin yetkililerine “Çin hükümeti anlayacak ve bir rol oynamaya başlayacak” dediği ifade edildi.
Ancak birçok analist Çin’in Kuzey Kore’nin istikrarından şüphe duyduğuna ve bu yüzden bölgedeki diğer ülkelerle çatışmaya girmek pahasına Kim’i finanse edeceğine inanıyor. Pekin’in en önemli kurumlarından Merkez Parti Okulu’nun Kuzey Kore uzmanı Zhang Liangui, Çin’in Kore Yarımadası’nda kaostan kaçındığı için Kuzey Kore’nin istikrarına çok önem verdiğini söyledi.
Zhang, “Eğer bu sorunu göz ardı ederseniz, Kuzey Kore karmaşaya gömülür. Çin Kore’nin sisteminin böyle bir durum yaşamasını istemiyor” dedi.
Ancak Seul ikna olmuş değil. “Üst düzey bir Güney Koreli yetkili “Çin, uzun vadeli değil kısa dönemli istikrar peşinde” derken, Güney Kore hükümeti de eğer gemiyi batıranın Kuzey olduğu kesinleşirse, Pyongyang’ın cezalandırılması için elinden geleni yapacağını duyurdu. Bu konu muhtemelen Çin, Japonya ve Güney Kore arasında dışişleri bakanlığı ve devlet başkanları seviyesinde yapılacak bir dizi toplantıda gündeme gelecek.
GÜNEY, KUZEY'İN SUÇLU OLDUĞUNDAN EMİN
Müfettişler batan geminin kalıntıları üzerinde bir torpidodan kaynaklanması muhtemel barut ve metal parçaları buldu. Yonhap haber ajansına konuşan bir Güney Koreli yetkili, söz konusu torpidonun Alman yapımı olduğunu çünkü Kuzey Kore’nin kendisini ele vermek istemediğini belirtti. Kuzey Kore, olayda parmağı olduğunu reddederken, Lee’yi olayı Haziran ayında yapılacak yerel seçimler için malzeme olarak kullanmakla suçladı.
Xinhua, Kim’in Kuzey Kore’deki “karşılıklı çıkara dayalı” Çin yatırımlarını memnuniyetle karşıladığını söylediğini de bildirdi. Bazı analistler, Kuzey’in ekonomisinin Çin baskısı altında olmasına bir dereceye kadar öfkelendiğini ancak, Güney Kore nükleer gerginlikten dolayı yardımı kestiği için yapacak başka bir şeyi olmadığı görüşünde.
Çin basınındaki görüntülerinde zayıflamış, kelleşmiş ve sendeler bir halde görülen Kim, 2008 yılında ülkesine ekonomik yardım sağlama turunda geçirdiğinden şüphelenilen bir felçten bu yana ilk kez yurtdışına gitti.
Kim’in Çin’e son ziyareti, iki ülke arasında dev ekonomik işbirliği sözlerine ve Kuzey Kore liderinin nükleer silahsızlanma konusunda büyük sözler vermesine neden olmuştu. Ancak iki hedef de gerçekleşmedi.