Güncelleme Tarihi:
Insider’da yer alan bir haber Çin’deki çılgın bir akımı gözler önüne seriyor. Sitenin Çin'in haber kanallarından Tencent'ten aktardığına göre, ülkede bebeklerin başlarına kafa şeklini düzeltici kasklardan takma eğilimi ekim ayında çok arttı, ebeveynlerin bu kasklardan satın almak için mağazalara akın etmesiyle bir çılgınlık başladı. Bu kasklar bowling toplarına benziyor ve kafalarının arkası normalden daha düz olan bebeklere yönelik olarak üretiliyor.
YUVARLAK KAFA ÜLKEDE BİR GÜZELLİK KRİTERİ
Kasklar, düz kafaları yuvarlak bir şekle dönüştürmeye yardımcı olabileceği inancıyla ve estetik kaygılarla, uzun saatler boyunca yeni doğan bebeklerin henüz yumuşak halde ve gelişmekte olan kafalarında kalıyor.
'DİŞ TELİ TAKMAKLA AYNI İŞLEVE SAHİP'
The South China Morning Post, konuyla ilgili haberinde, özellikle bir annenin bir forumda paylaştığı postuna dikkat çekiyor. Anne paylaştığı postta "Ailemin itirazlarına rağmen bebeğimin kafasını düzeltmeye götürdüm" başlığıyla, 7 aylık kızını 'kafa düzeltme aparatı' yaptırmak için tıbbi tesise götürme sürecini anlatıyor.
İsmi açıklanmayan kadın, şimdi silinen gönderisinde "Bence kask takmak, vücudun bir bölümünü düzeltmek ve daha güzel hale getirmek için diş teli takmakla aynı işleve sahip" yazdı ve ekledi: "Düz bir kafam var ve güzelliğin peşinde koşan kadınlar için bunun ne kadar acı verici olduğunu biliyorum. Çocuğumun böyle büyümesini ve ileride pişman olmasını istemiyorum."
Bahsi geçen annenin bu kask için ne kadar ödediği bilinmiyor ancak Çin haber sitesi Sohu, bu tür cihazların yaklaşık 4.300 dolara mal olabileceğini bildirdi.
ON BİNLERCE YORUM YAPILDI
Yuvarlak bir kafaya sahip olma arzusu Çin’in Twitter'ı olan Weibo adlı sosyal medya platformunda da hızla yayıldı ve 'düz kafaya veda etme' konusunda ipuçları ve püf noktaları paylaşılmaya başlandı.
Sitede kişinin kafa şeklini nasıl düzelteceğini veya gizleyeceğini tartışan yaklaşık 32.000 yorum yapıldı. Bazı kullanıcılar da çocuklarının kafalarını nasıl daha yuvarlak hale getirebileceklerini tartıştı ve çeşitli kafa şekli düzeltme yöntemlerinin adım adım fotoğraflarını paylaştılar.
'KAFA ŞEKLİNİZ ÇEKİCİLİĞİNİZİ BELİRLER'
Bir Weibo kullanıcısı, "Düz kafama bakın. Anneme kafamı böyle düzleştirmek için bilerek beni sırt üstü yatırdın mı diye sordum. Kafamın arkası kesilmiş gibi görünüyor" yazdı.
Başka bir kullanıcı, "Kafa şekliniz çekiciliğinizi belirler. Çocuklarınız için iyi bir başlangıç yapın ve yapabiliyorken kafa şeklini düzeltin" yazdı.
Ülkemizde de Çin’deki gibi bir çılgınlık halinde estetik kaygılara yol açmasa da yetişkinlik döneminde bu durumdan muzdarip olan insanlar yok değil.
Peki sırf kafaları yuvarlak olsun diye estetik kaygılarla bebeklere bu kaskların takılması ne kadar doğru? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mahmut Çivilibal'la “düz kafa”, “yamuk kafa” ya da “yassı kafa” olarak bilinen bu şekli bozukluğunu, hangi durumlarda tedavi edilmesi gerektiğini ve Çin'de yaşanan bu çılgınlığı tüm yönleri ile konuştuk.
'KULAKTA KAYMA VE GÖZ MESAFESİNDE ASİMETRİ VARSA DİKKAT'
Mahmut Çivilibal, halk arasında ‘düz kafa’, ‘yamuk kafa’ ya da ‘yassı kafa’ olarak bilinen plagiosefaliyi dış etkenler nedeniyle bebeklerin kafasının normal dışı bir şekil alması olarak tanımlıyor. Bebeğin kafasının arkasında ya da yanlarda düzleşme, hatta çökme olabileceğini, bu şekil bozukluğunun yeri ve şiddeti, kulakta kayma olup olmadığı ve göz mesafelerinin ne kadar asimetrik olduğu gibi faktörlere bakılarak düzeltilmesine gerek olup olmadığına karar verileceğini belirtiyor.
Kask tedavisi, 1990’lardan beri Amerika‘da ve tüm dünyada deformasyonların düzeltilmesi için yaygın olarak uygulanmaktadır. Hekimler kask gerekliliğine muayene ve üç boyutlu kafatası ölçümleri ile karar verirler. Uygulanacak tedavi programının etkinliği ve merkezin güvenilirliği son derece önemlidir.
Kask tedavisi, 1990’lardan beri Amerika‘da ve tüm dünyada deformasyonların düzeltilmesi için yaygın olarak uygulanmaktadır. Hekimler kask gerekliliğine muayene ve üç boyutlu kafatası ölçümleri ile karar verirler. Uygulanacak tedavi programının etkinliği ve merkezin güvenilirliği son derece önemlidir.
KASK TEDAVİSİ"Bu durum genetik mi yoksa anatomik bir bozukluk mu?" sorusunu yönelttiğimiz Çivilibal, düz kafanın çoğunlukla doğumdan kısa bir süre sonra ya da ilk birkaç ayda kendini belli eden kafadaki asimetrik şekil bozukluğu olduğunu, bir kısmının anne karnında da gelişebileceğini söylüyor. Çoğu vakanın anatomik bir bozukluktan kaynaklandığını ancak az bir bölümün genetik nedenli olduğunu ve bazı sendromlarda (Apert sendromu gibi) görüldüğünü ekliyor.
'EN YAYGIN NEDENİ DOĞUM SONRASI YATIŞ POZİSYONU'
Düz kafa probleminin en yaygın nedeninin bebeğin doğum sonrası yatış pozisyonu olduğunu vurgulayan Çivilibal, bebeklerin uzun süre boyunca hep sırtüstü veya tek tarafa doğru uyuduklarında, kafalarının belli bir noktada düzleşmeye başlayabileceğini ancak bazı bebeklerde düz kafa sendromunun doğumdan önce ortaya çıkabileceğini belirtiyor. Çivilibal, amniyon sıvının azlığı, rahim bozuklukları ve bebeğin anne rahmindeki pozisyonunun temel etkenler olduğunu ve bu bebeklerin kafasında şekil bozukluğuyla doğabileceğini ifade ediyor.
Çivilibal'a doğum sonrası dönemde düz kafayı önlemek için bebekleri nasıl yatırmamız gerektiğini sorduğumuzda ani bebek ölümü sendromu riski nedeniyle bebeklerin bir yaşına kadar sırtüstü yatırılmasının önerildiğini, bu durumun son yıllarda düz kafa sendromunun daha yaygın görülmesine neden olduğunu, bunu önlemek için bebeğin başının belli aralıklarla diğer yöne çevirmenin (sırtüstü yatarken başını sağa ve sola dönüşümlü olarak yatırmak) bebeğin kafasına hep aynı noktadan basınç gelmesini engellemek açısından önemli olduğunu söylüyor ve ‘Yeniden pozisyonlama terapisi' denen bu yöntemin çoğu bebekte işe yaradığını belirtiyor.
Ortası delik özel yastıkların da düz kafa sendromu riski taşıyan bebekler için oldukça rahatlatıcı bir seçenek olduğunu sözlerine ekleyen Çivilibal, bu yastıkların bebeğin kafasının şekil bozukluğuna ve şiddetine göre mutlaka onu takip eden doktorunun tavsiyesi ile kullanılması gerektiği konusunda ebeveynleri uyarıyor.
Bebeğin uyanık olduğu zamanlarda karınüstü pozisyonda daha uzun zaman geçirmesini sağlamanın da etkili bir yöntem olduğunu hatırlatan Çivilibal, “Doktorunuz gerek gördüğü takdirde, fizik tedavi de bebeğin boyun kaslarının kısalıp sertleşmesinden kaynaklanan düz kafa sendromu belirtilerinden kurtulmasını sağlar” diyor.
Çin’de 4000-5000 dolar arası satın alınan kasklar Türkiye’de özel tasarım olarak satışa sunuluyor ve oldukça pahalı. Çivilibal, hafif ve orta şiddetli deformasyonel plagiosefali için bebek 6 aydan küçükse başının sırtüstü yatarken pozisyonlanması, egzersizler ve yüzüstü aktivitelerle genellikle düzeleceğini, ağır şiddetli olanlarda ise bebek 6 aylık olduğu halde kafasının şeklinde herhangi bir düzelme olmuyorsa bebeği takip eden doktorun mutlaka farklı bir tedaviye gideceğini belirtiyor.
Çin’de olduğu gibi tıbbi gerekçelerin yanı sıra, sadece estetik kaygılardan dolayı bu kaskları kullanmak isteyen ebeveynlerle de karşılaştıklarını söyleyen Civilbal,“Bebeğin kafatası boyutlarına ve şekil bozukluğuna uygun kask bu tedavilerden biridir. Doğru kişilerde doğru şekilde kullanıldığı takdirde çok etkili bir yöntemdir.” diyor.
'GÜNDE 23 SAAT KULLANILMASI GEREKİYOR'
Kafasında şekil bozukluğu olan bebeklerin bu kaskı ne kadar süre takmaları gerektiğini sorduğumuz Çivilibal, "Genellikle 6'ncı ayda uygulanmaya başlanan kask tedavisinde ortalama 5-6 aylık kullanım sonrasında ideal bir kafa şekline ulaşılmış olur. Ortalama ayda bir kranial ortez konusunda eğitimli uzman ortotist tarafından bebeklerin gelişimi takip edilir. Bebeklerin rahat ve sorunsuz bir tedavi süreci geçirmesi ve beklenen düzelmenin yakalanması için kaskın 23 saat takılı kalması zorunludur. Tedaviye en erken 3 aylıkken başlanabilir ve en geç 18 ayına kadar devam edilir" yanıtını veriyor.
'ESTETİK KAYGILARLA KULLANILMASI KABUL EDİLEMEZ'
Sırf bebeğin kafası düz olmasın diye estetik kaygılarla ve ailenin isteği üzerine kask tedavisi yapılmasını önermediğinin altını çizen Çivilibal, bu konuda deneyimli bazı merkezlerde kafatasının üç boyutlu ölçümü yapılarak bozukluğun hafif mi, orta mı yoksa aşırı derecede mi olduğunun objektif olarak ortaya konulması gerektiğini belirtiyor.
Uzun süreli kullanım gerekliliği nedeniyle bebeklerde huzursuzluk, saçlı deride terleme ve yüzde alerjik reaksiyonlar gibi durumlar ortaya çıkabileceğini, kask kullanımının, deneyimli merkezlerde ve düzenli takip edilmesi koşuluyla beyin gelişimi dahil olmak üzere ciddi bir olumsuz etkisinin olmadığını belirten Çivilibal, yine de hafif vakalarda ve/veya sadece estetik amaçlı kullanılmasının kesinlikle kabul edilemeyeceğini bir kez daha yineliyor.