Çin'in Afrika hamlesinin arkasındaki asıl neden
Güncelleme Tarihi:
Dünya Bankası ve Pekin hükümeti, kıtanın bir üretim üssüne dönüşmesine yardımcı olması için Afrika’nın sanayi bölgelerinde düşük maliyetli fabrikalar açmak istiyor ancak Çinlilerin asıl amacı kıtaya yardım etmekten çok kendi ihracat talebini artırmak.
Financial Times’ta “China eyes industrial bases in Africa” başlığıyla yayımlanan haber analizde, Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick’in, Çin’in Afrika’da yapmak istedikleriyle ilgili sözlerine dikkat çekildi.
Zoellick, Çin’in tıpkı Asya’da yaşandığı gibi Afrika’nın da benzer bir büyüme trendine girmesine yardımcı olacak yatırımlarla yakından ilgilendiği görüşünü dile getirdi.
Zoellick, “Çin’li şirketlerin Afrika ilgisine yönelik Çin’in Ticaret Bakanı Chen Deming ile yaptığım görüşmede, ülkedeki bazı düşük değerli fabrikaların Sahra altı Afrika’ya taşınabilme olasılığının olduğunu fark ettim” dedi.
ÇİN’İN “MARSHALL PLANI”
Ülkedeki ekonomistler ve akademisyenler de uzun bir süredir, Çin’in elindeki döviz rezervlerinin gelişmekte olan ülkelerdeki talebi artırmak için kullanılması önerileri üzerine tartışıyor.
Hatta bu önerilere II. Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’nın yeniden imar edilmesi için ortaya attığı planla ün kazanan, dönemin ABD Dışişleri Bakanı George Marshall’a gönderme yapılarak, “Çin’in Marshall Planı” adı veriliyor.
Ülkenin siyasi çevrelerinde de bu planı desteklerken, Başbakan Wen Jiabao, geçtiğimiz ay destek olma amacıyla, önümüzdeki üç yıl içinde Afrika’da 10 milyar dolarlık düşük maliyetli kredi sözü vermişti.
Başbakan aynı zamanda kıtanın en fakir ülkelerinden, Çin'in normalde uyguladığı yüzde 60’lık ihracat komisyonunu almayacağını da açıklamıştı.
Çinli şirketler ise üretimin Afrika’ya kaydırılmasına çok sıcak bakmazken, ülke içindeki yerel yönetimler, kıyı bölgelerde istihdam maliyetlerinin artmasından dolayı, kendi alanlarına yeni işçi çekme konusunda isteksiz.
ÇİN'İN ASIL AMACI
Öte yandan haber analizde Çin’in Marshall Planı’nın temel motivasyonunun, üretimleri herhangi bir yere taşımaktan çok Çinli fabrikaların talebini artırmak olduğu görüşü de savunuldu. Analizde, Çin'in üretimlerini bu ülkelere taşıyarak buralardaki pazarlara doğrudan girme şansı yakalamayı amaçladığının altı çizildi.
FT ayrıca, Çin Afrika’ya yardım etme konusunda ciddi öneriler ortaya atarken, Afrikalı şirketlerin ayakkabı, tekstil gibi alanlarda bu ülke ile rekabete girmelerinin hâlihazırda zayıf olan sanayilerine vereceği zarardan endişe ettiğine de vurgu yaptı.
FT, Çin cephesinde ise, Afrika ile ilişkilerin yeni bir sömürgecilik faaliyeti olarak görülmesinden endişe edildiğini belirtti.