Çingene hakları yargı yolunda

Avukat Şafak Yıldız, Çingenelere yönelik bu yasal ayrımcılığa son verilmesi amacıyla dava açacağını bildirdi.
  Â
Türkiye’de 1934 yılında çıkarılan 2510 Sayılı İskan Kanunu’nda, iskan edilebilecekler arasında Çingenelere yer verilmiyor. Yasanın birinci maddesine göre, gezginci Çingeneler’in yurt içinde yerletirilmelerinin "Türk kültürüne bağlılık ve nüfus, oturuş ve yayılışının düzenlenmesi amacıyla Bakanlar Kurulu’nca yapılacak programa uygun olarak İçişleri ve Sağlık Bakanlıkları’nca düzenleneceği" belirtiliyor.

ÇİNGENELER CASUSLARLA BİR TUTULUYOR
 
Yasanın "Muhacirlerin ve Mültecilerin Kabulü" bölümünde Türkiye’ye muhacir olarak alınmayacak olanlar arasında "Türk kültürüne bağlı olmayanlar; anarşistler; casuslar; memleket dışına çıkarılmış olanlar ve göçebe Çingeneler" sayılıyor.
  Â
İskan Yasası’nın "İçerde Nakiller Kültür ve İdare Tedbirleri" bölümünde ise göçebelerin yanı sıra gezginci Çingenelerin uygun yerlere yerleştirilmesinin de İçişleri ve Sağlık Bakanlığı’nın görüşleri doğrultusunda yapılabileceği öngörülüyor.

"ÅžUPHELÄ° ÅžAHIS"
 
Bu arada "Polis Disiplinine Merasim ve Topluluklardaki Rolüne ve Polis Karakolları Tekilatı ile Vazifelerine Dair Talimatname"de de Çingeneler "Şüpheli şahıs" olarak tanımlanıyor.

Talimatnamenin "Karakol Amirlerinin Umumi Vazifeleri"ni düzenleyen maddesinde, amirlerin emniyeti ihlal ve suç çıkarma eğilimini gösterenler üzerinde "tedbir" alacağı kişiler arasında "Esaslı bir işi olmayan Çingeneler" de sayılıyor.

Karakol amirlerinin etkili tedbir alacağı diğer kesimleri ise "sabıkalılar", "cambazlar", "işsizler ve iş bulamamasından değil çalışmak istememesinden dolayı boşta gezenler", "kumar ve fuhuş yapanlar", "yarış veya tehlikesiz deliler" oluturuyor.

Ä°PTAL DAVASI
 
İstanbul Barosu avukatlarından Şafak Yıldız, İskan Yasası ve polis talimatnamesinde yer alan Çingenelerle ilgili düzenlemelerin "ırkçı" bir özellik taşıdığını, "Göçebe Çingeneler" ifadesinin AB uyum yasalarına da aykırı olduğunu vurguladı.
  Â
Yıldız, ayrımcılık içeren bu yasal düzenlemelerin Anayasa’ya ve Avrupa İnsan Hakları Sözlemesi’ne aykırı olduğunu belirterek, iptali için Danıştay’a bavuracaklarını bildirdi.

YURTTAÅžLIK BAÅžVURUSUNDA DA AYRIMCILIK
 
İçişleri Bakanlığı’nın 23 Ekim 2003’te genelge yayınlayarak, yurttaşlık bavurusunda bulunanların "Çingene olup olmalarının araştırılmasını" istemesi de Çingenelere yönelik ayrımcılığa örnek olarak gösteriliyor.

Konuyu Meclis gündemine getiren CHP Balıkesir milletvekili Sedat Pekel’in, soru önergesine ise hala yanıt verilmedi.

AB İLERLEME RAPORU’NDA DA YER ALDI
 
Avrupa Birliği (AB) 2003 Türkiye İlerleme Raporu’nda da Çingenelere yönelik ayrımcılık içeren İskan Yasası eleştirildi.

Raporda, göçebe Çingeneleri, Türkiye’de göçmen olarak kabul edilmeyen 5 kategorideki topluluk arasında gören yasal düzenlemelerin hala uygulamada olduğu dile getirilerek, "Bazı Roman toplulukları toplumsal dışlamaya neden olan güçlü önyargıların hala sürdüğünü belirtmektedir" ifadesine yer verildi.