Çin'den ABD'ye: Bütün balonları mı vuracaksınız

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Münih Güvenlik Konferansı çerçevesinde Çinli mevkidaşı Wang Yi ile bir araya geldi. Blinken, balon krizi sonrası gerçekleşen bu ilk görüşmede Çinli mevkidaşına ABD’nin tepkisini aktardı, benzer eylemlere karşı uyardı. Blinken, “sorumsuz davranışların tekrarlamamasını” isterken, ihlalin kabul edilemez olduğunu belirtti. ABD’li bakanın daha önce planlanan Çin seyahati balon hadisesi üzerine iptal edilmişti.

‘TEPKİ HİSTERİK VE SAÇMA’

Çinli bakan ise ABD’nin bu olaya tepkisini “histerik ve saçma” olarak nitelendirdi, güç kullanımının ikili ilişkilere zarar verdiğini söyledi. Görüşmeden hemen önce yaptığı açıklamada Çinli bakan, “Gökyüzünde birçok ülkenin çok sayıda balonu var. Her birini tek tek vurmak ister misiniz” diye sordu. Vang, ABD’yi, dikkatleri iç sorunlarından başka yöne çekmeye uğraşmakla suçladı.

ARAMAYA SON VERİLDİ

Bu arada Kanada polisi, 11 Şubat’ta bir ABD jetinin Yukon bölgesinde düşürdüğü tanımlanamayan gök cisminin enkazını aramaktan vazgeçti. Ordunun yanı sıra yerel toplulukların da destek verdiği arama çalışmasını kar yağışının zorlaştırdığı belirtildi. Bundan önce ABD de 10 Şubat’ta Alaska açıkları ve 12 Şubat’ta Huron Gölü üzerinde düşürülen cisimlerin aramasının başarısızlıkla sonlandığını açıklamıştı. Şu ana kadar yalnızca 4 Şubat’ta Atlantik Okyanus’u üzerinde düşürülen ve Çin’e ait olduğu teyit edilen balon su üstünden çıkarılarak incelemeye alınabildi.

DÜŞÜRÜLMELERİNİN FATURASI KABARIK

AMERİKAN savaş uçakları, 4-12 Şubat arasında ABD ve Kanada semalarında dört cismi vurarak düşürdü. Çin’e ait olduğu teyit edilen ilk yüksek irtifa balonundan sonraki cisimlerin kullanım amacı ve aidiyetleri henüz belirsiz. Görece basit ve ucuz bu cisimlerin Washington’a maliyeti ise yüksek. Balonların dördünü de düşürmek için havadan havaya atılan AIM-9X füzeleri kullanıldı. Her bir füzenin maliyeti 472 bin dolar. Dördüncü balonda ilk füze hedefi ıskalayınca ikincisini göndermek gerekti. Sadece bu 5 füzenin ABD’li vergi mükelleflerine maliyeti 2 milyon 360 bin dolar (yaklaşık 45 milyon TL) oldu. ABD Savunma Bakanlığı verilerine göre, müdahalelerin ilk üçünde kullanılan F-22 jetlerinin saatlik operasyon maliyeti 33 bin 500 dolar. Dördüncü olayda kullanılan F-16 içinse bu rakam 8000 dolar seviyesinde.

‘ÖNEMLİ OLAN POLİTİK MALİYETİ’

İlk hadise olan Çin balonu için iki adet F-22 kaldırıldığı düşünülünce uçakların toplam uçuş maliyeti de en az 142 bin dolar (yaklaşık 2.5 milyon TL). Çıkan faturaya, müdahaleye destek veren yakıt tankerleri ve gözlem uçakları ile hava sahasını kapatmanın maliyeti de ekleniyor. Hürriyet’e konuşan Columbia Üniversitesi’nden savunma ve güvenlik uzmanı Dr. Stephen Biddle, bu cisimleri düşürüp düşürmemenin politik maliyetinin daha önemli olduğunu söyledi. “Balonlar, uyduların zaten yaptığından fazlasını yapamaz” diyen Biddle, askerî açıdan o kadar önemli olmadığı için ilk balona müdahale etmekte yavaş hareket edildiğini belirtti. Ancak bir noktadan sonra iş askeri mesele olmaktan çok siyaset tartışmasına dönüşünce müdahale gerekli görüldü.