Çin ile hurda gemi krizi

Yapımına Sovyetler BirliÄŸi dağılmadan önce baÅŸlanan, daha sonra Ukrayna'ya devredilen ve ardından da ‘‘eÄŸlence gemisi yapılmak amacıyla’’ Çin Halk Cumhuriyeti'ne satılan tamamlanmamış uçak gemisi Varyag'ın BoÄŸazlar'dan geçiÅŸi sorun oldu.Çin Halk Cumhuriyeti'nin üç kez arka arkaya BoÄŸazlar'dan geçiÅŸi için izin istediÄŸi Varyag uçak gemisi için, yoÄŸun diplomatik kulisler yürütüldü ama tüm baÅŸvurular reddedildi. Tam boyu 306.5, yedek boyu 480-550 metre arasında deÄŸiÅŸen dev geminin motoru ve dümeni olmadığı için, Ä°stanbul BoÄŸazı'ndan geçiÅŸi teknik olarak ‘çok riskli’ bulundu. Bu nedenle geminin geçiÅŸine Denizcilik MüsteÅŸarlığı, Genelkurmay BaÅŸkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı karşı çıktı.GÃœVENLÄ°K KURULU DA KARÅžIDışiÅŸleri Bakanlığı ise motoru ve dümeni olmayan bu dev uçak gemisi platformunun BoÄŸazlar'dan geçiÅŸine izin verilmesinin Türkiye-Çin iliÅŸkilerini olumlu yönde etkileyeceÄŸini savunuyor. Bu arada Japonlar da iÅŸe karıştı ve 5 Ekim 2000 günü Japonya BüyükelçiliÄŸi, ‘‘Çin, Varyag'ın geliÅŸiyle birlikte sayısı dörde çıkan hurda gemilerle ‘know-how' ve Rus teknolojisini kullanarak hafif uçak gemisi inÅŸa edecek. EÄŸlence gemisi yapacağız sözü, gerçekleri maskelemekten baÅŸka bir ÅŸey deÄŸil’’ açıklamasında bulundu.Konu Milli Güvenlik Kurulu’nda da tartışıldı. Güvenlik Kurulu'ndan da ‘‘Varyag'ın geçmesi, ileride dev petrol gemilerininh geçiÅŸi için emsal oluÅŸturabilir. GeçiÅŸine izin verilmemeli’’ tavsiyesi çıktı. Japonlar da devredeÇin Halk Cumhuriyeti, hurda haldeki Varyag uçak gemisinin geçiÅŸi için temaslarını ve diplomatik kulislerini yoÄŸunlaÅŸtırdı. Çin, sempatik görülmek için MHP lideri ve BaÅŸbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli'yi Pekin'e bile davet etti. geçen yıl devreye giren Japonya ise Çin'in gerçek amacının ‘‘hafif uçak gemisi’’ üretmek olduÄŸunu öne sürdü.Â