Çikolata renkli işportacılar

Son günlerde Galata Köprüsü'nde 20-25 metrede bir zenci işportacı görülüyor. Genellikle öğleden sonra, zabıtanın görünmediği saatlerde işbaşı yapıyorlar.. Biz beşine rastladık, üçüyle konuşabildik.

Kaç kişi olduklarını onlar da bilmiyor. Saat, parfüm ve çeşitli takılar satıyorlar. Çoğu Senegal'den. Fransız sömürgesi bu ülkenin ortasındaki İngiliz sömürgesi Gambia ve komşu ülke sayılabilecek Gine'den gelenler de var. Alışveriş yapanların çoğu, ilk şaşkınlık anını atlatıp ‘‘nerelisin’’ sorusunun yanıtını aldıktan sonra sıkı bir pazarlığa koyuluyor. Kimisi de satıcılar uzaylıymış gibi ‘‘Allah, allah?’’ diye mırıldanarak alışverişi izliyor.

En tecrübelisi, yedi aydır Türkiye'de bulunan Gambia'lı Mumadou Salifu Sali. Tezgahının etrafı oldukça kalabalık. Kompela şivesi ve neşesiyle Türkçe konuşuyor müşterileriyle. Nerelisin diye sorduğumuzda ‘‘Karadeniz’’ diye yanıtlıyor. Güldüğümüzü görünce ‘‘Valla bak Trabzonluyum’’ diyor ve o da gülmeye başlıyor. Sonra birden ‘‘yapma’’ diye bağırarak tezgahın etrafındakilerden birine doğru eğiliyor. Parfümü göğüs kıllarına sıkarak ‘‘deneyen’’ sarkık bıyıklı vatandaş yarı yapmacık bir şaşkınlık, ciddi bir pişkinlikle ‘‘ne yani denemeyecek miyiz?’’ diyor. Mumadou ‘‘deneyeceksen burda’’ diyerek elini işaret ediyor. Sonra gülümseyerek azarlıyor: ‘‘Herkes senin gibi denerse biter bu şişe be!’’. Uzun uzun pazarlık yapmıyor. Kimin numaradan pazarlıktan vazgeçip gider gibi yaptığını, kimin gerçekten gittiğini tahmin etmenin ötesinde, biliyor. Ciddi olanları durdurup önerdiği fiyata satıyor malını.

Dört milyona saatler

Türkiye'ye geliş hikayesi ilginç. Bir Japon arkadaşı İstanbul'da iyi para kazanılabileceğini söylemiş. İstanbul'da buluşmuşlar. Japon ona ucuza saat satmış. Saatleri 4, 5 ve 8 milyon arasında değişen fiyatlara satıyor. Parfümleri de bir Türk'ten almış, onları da 1,5-2 milyona satıyor. Umduğunu bulabilmiş mi? Yanıtı olumsuz. ‘‘Her yerde kriz var. Kimse pek bir şey almıyor’’ diyor. Karşı komşusu Erkan Bey aynı fikirde değil, ‘‘İyi satıyorlar’’ diyor. Her sattığı malı avucundaki küçük karton parçasına kaydeden Mumadou'ya günde ne kadar kazandığını soruyoruz. Pişkin pişkin ‘‘Allah bilir, Allah bilir’’ diyor.

Ticari sırlarını vermeyen bu adam, yedi aydır TÖMER'in Türkçe kurslarına gittiğini 3 ay sonra Gambiya'ya döneceğini söylüyor. Senegal'de tanıdığı birçok Türk varmış. Çoğu askermiş orda. Bir kısmı da Türkiye'den aldıkları cep telefonlarını ve elektronik aletleri orada satıyorlarmış.

Yanındaki tezgahta bir aydır İstanbul'da bulunan Hasan Sow var. Daha mütevazi giyimli. Senegal Bilim ve Teknik Üniversitesi'nde öğrenciymiş. Senegal'in resmi dili Fransızca olmasına karşın, İngilizcesi arkadaşından daha iyi. Parfümün yanısıra Senegal'den getirdiği ahşap heykelleri ve kolye, bilezik ve takı satıyor. Heykellerin fiyatları 4-7 milyon arasında, takılarsa 500 bin lira. ‘‘Turistler bir milyona alıyor bunları’’ diyor. Ahşap heykelleri arkadaşları yapmış. Dört ayak üzerinde duran kadın figürü ilgimizi çekince anlatmaya başlıyor: ‘‘Senegal'de büyük çoğunlukluk insanoğlunun hayvandan geldiğine, evrime inanır. Bu yüzden el ve ayakları hayvan, yüzü insan gibi heykeller yapılır. Bu bir kültürdür’’ diyor. ‘‘Senegal müslüman bir ülke değil mi?’’ sorumuza ‘‘Evet. Ben de müslümanım. Ama üniversite öğrensiyim, bilimin söylediğine, evrime inanıyorum. Senegal'de de eski ve modern görüşlerin karışımı bir evrim teorisi benimseniyor’’ diyor.

Senegalli Hasan

Hasan işportacılığı İstanbul'da yaşayacak kadar para kazanmak için yaptığını söylüyor. Senegal'e para değil, izlenim ve bilgi götürmeyi hedefliyor. Dönünce İstanbul'da hayatı anlatan bir kitap yazacakmış. Bu amaç doğrultusunda çalıştığı belli.

Hasan ve Mumadou iki-üç ay sonra ülkelerine dönmeyi planlıyor. İngilizce bilmediği için çok az konuşabildiğimiz Senegalli Ahmed de aynı süreyi biçmiş kendine. Galata Köprüsü'ndeki çikola renkli işportacı devri büyük ihtimalle yaz mevsimiyle birlikte bitecek. Seneye gelip gelmeyeceklerini onlar da bilmiyor.