Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan TMMOB'ye sert cevap

Hürriyet'e Tebliğin iptali için dava açacaklarını söyleyen Başkan Mehmet Soğancı, "Bakan sanırım bir rüya görmüş, ertesi gün kalkmış bu tebliği hazırlamış. Düşünebiliyor musunuz uluslararası toplantıya, kongreye gitmek için bakanlıktan izin alacakmışız. Buna dünya güler. Bakanın mühendislik diploması geçersizdir, hükümsüzdür. O diplomayı boşuna almış. Mühendislik toplantısına gidilmesini engelleyen birinin mühendislikle uzaktan yakından ilgisi olamaz" dedi.

Başkanın sözlerine yanıt Çevre ve Şehircilik Bakanlığından geldi. Bakanlık, kendilerine kanunlarla verilmiş olan görev ve sorumlulukları yerine getirebilmek için bu düzenlemenin yapıldığını açıkladı. "Mühendis ve mimarların hukukunu ve haklarını savunmak yerine başka işlerin peşinde koşanların üslup konusunda da saygıya dikkat etmedikleri görülmektedir" denildi.

TMMOB ve İlgili Odalar Üzerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca İdari ve Mali Denetim Yapılmasına Dair Tebliğ, bugünkü Resmi Gazete'de yayımlandı. 18 Kasım 2013 tarihli Bakanlar Kurulu kararına dayanılarak hazırlanan tebliğ, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın TMMOB ve ilgili 11 odaya idari ve mali denetim yapmasına ilişkin esasları düzenliyor. İdari ve mali denetimin, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı tarafından yapılacağını hükme bağlıyor.

"YASAYA AYKIRI"

TMMOB Başkanı Mehmet Soğancı, idari ve mali denetimin yasa ile düzenlenebileceğini dolayısıyla Bakanlar Kurulu Kararı ve tebliğ ile böyle bir denetim yapılamayacağını ileri sürdü. Soğancı, kanuna aykırı olarak yapılan Bakanlar Kurulu kararını zaten yargıya taşıdıklarını, bugünkü tebliğin iptali için de dava açacaklarını söyledi.

KONGREYE GİTMEK İÇİN BAKANLIKTAN İZİN ALACAKLAR

Tebliğin 7.maddesinin 2.fıkrası ise Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğini veya odaları temsil etmek üzere uluslararası toplantı ve kongrelere katılmayı Bakanlığın iznine bağlıyor. "Bu kapsamda gerçekleştirilecek yurtdışı seyahatleri için ilgili oda tarafından en az 15 gün öncesinden Bakanlığa yazılı izin talebinde bulunulur. Bakanlık tarafından talebin konusuna bağlı olarak gerekli görülmesi halinde diğer Bakanlıkların da görüşleri alınarak yapılacak değerlendirme sonucunda uygun bulunanların toplantılara katılmalarına izin verilir" deniyor.

BU TEBLİĞ DE BAKANIN DİPLOMASI DA HÜKÜMSÜZDÜR

Hürriyet'e bugün itibariyle yürürlüğe giren tebliğin iptali için dava açacaklarını anlatan Başkan Mehmet Soğancı tebliği şöyle değerlendirdi: "Çevre Şehircilik Bakanı İdris Güllüce rüyasında bir şey görmüş, ertesi gün gelmiş bu tebliği yazmış, herhalde. Bu tebliğ hükümsüzdür, yasal dayanakları sıkıntılıdır. İdari ve Mali denetim esasları Bakanlar Kurulu kararıyla değil kanunla düzenlenir.

Bu tebliğin en komik kısmı idari ve mali denetimle, yurtdışı toplantının ne ilgisi var. Torba yasaları görmüştük bugün de torba tebliği gördük. Bizim bütün odalarımız dünya ve Avrupa meslek örgütlerine üyedir. Örneğin İnşaat Mühendisleri odamız Dünya İnşaat Mühendisleri Odası'nın genel sekreterliğini yapmaktadır. Uluslararası kongrelere gideriz. Bunu mesleğimizdeki yeni gelişmeleri öğrenmek ya da kendi geliştirdiklerimizi dünyaya öğretmek için yaparız. Yani bilimsel olarak kongrelere katılırız, tebliğler sunarız, sunulanları dinleriz.

Uluslararası toplantıya gitmek için bakanlıktan izin alındığı nerede görülmüş, dünyayı kendimize güldüreceğiz. Böyle karar alan bir mühendisin, Bakan İdris Güllüce'nin, diploması hükümsüzdür, geçersizdir. Mühendislik diplomasını boşuna almış. Mühendislik bilimine katkı yapılan bir toplantıya gitmeyi engelleme çabası içinde olan biri mühendis olamaz. Kendinden yana bir Türkiye kurma çabası içinde olan AKP'nin yeni Türkiye'sinde TMMOB yok, mühendis, mimar, şehir plancıları yok. Bunun için bunları yapıyorlar."


"BU TEBLİĞ YASALARA DAYANARAK HAZIRLANDI"

TMMOB Başkanı Mehmet Soğancı ve Mimarlar Odası Başkanı Eyüp Muhcu'nun Hürriyet'e yaptığı değerlendirmenin ardından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bir açıklama yayınladı. İsim vermeden başkanların eleştirildiği açıklamada, "Bir kısım meslek odası yöneticilerinin kamuoyunu yanıltıcı ve kişilik haklarını ihlal edici nitelikte beyanatlarda bulundukları müşahede edilmiştir" denildi.

Kamu kurumlarının kendilerine kanunlarla verilmiş yetkiyi kullanarak yönetmelik, tebliğ gibi ikincil mevzuat düzenlemeleri yayımladıkları anımsatılan açıklamada, 6235 sayılı Kanunun ek 1.maddesi "Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğini veya Odaları temsil etmek üzere uluslararası toplantı ve kongrelere katılmak, Bayındırlık Bakanlığından izin alınmasına bağlıdır. Bu izin verilmeden önce, İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları ile toplantı ve kongrenin konusuna göre diğer ilgili Bakanlıkların görüşleri de alınabilir” hükmü anımsatıldı.
Yine aynı yasanın ek 3.maddesiyle de idari ve mali denetimin dayanağına, "Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği üzerinde, Bayındırlık Bakanlığınca; ihtisas dallarına göre odalar üzerinde ise, ilgili bakanlıklarca idari ve mali denetim yapılır. İlgili Bakanlıklar; Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile tesbit edilir" dikkat çekildi.

"GÖREVE SON VERİLİR" ANIMSATMASI

Bakanlık açıklamasında anımsatılan bir diğer hüküm ise ek 4.madde oldu:
"(Değişik birinci fıkra: 18/6/1997 - 4276/8 md.) Amaçları dışında faaliyet gösteren birlik ve odaların sorumlu organlarının görevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin seçilmesine, Bayındırlık ve İskan Bakanlığının veya bulundukları yer Cumhuriyet Başsavcılığının istemi üzerine, o yerdeki asliye hukuk mahkemesince basit usule göre yargılama yapılarak karar verilir ve dava en geç üç ay içinde sonuçlandırılır. Görevlerine son verilen organların yerine en geç bir ay içerisinde yenileri seçilir. Yeni seçilenler eskilerin süresini tamamlarlar. İlgili Bakanlıkların bu Kanun Hükmünde Kararname uyarınca birlik ve oda organlarının karar ve işlemleri hakkındaki tasarruflarına, birliğin ve odaların görevli organları tarafından uyulması zorunludur.”

Tüm bu yasal dayanaklar anımsatıldıktan sonra 18 Kasım 2013 tarihli Bakanlar Kurulu kararına gönderme yapılarak, bugünkü tebliğin hazırlandığı vurgulandı. "Söz konusu tebliğ ile Bakanlık görev ve sorumluluğunu yerine getirebilmek için iş süreçlerini ve iş süreçlerinde görev alacak bakanlık birimlerini belirlemiştir. Bu da bir hukuk devletinde bir kamu kurumunun yapması gereken en asli iştir" denildi.

"BAZI MESLEK ODALARI İZİN İÇİN BAŞVURDU"

Bakanlık açıklaması şöyle sona erdi:

"Bu çerçevede, mühendis ve mimarların hukukunu ve haklarını savunmak yerine başka işlerin peşinde koşanların üslup konusunda da saygıya dikkat etmedikleri görülmektedir. Ayrıca , Bakanlığımızın 21.08.2014 tarih 10958 sayılı uyarı yazısı üzerine, kamusal ve yasal sorumluluk bilincini haiz bazı meslek odalarınca üç farklı izin talebinde bulunulmuş ve bu talepler ivedilikle Bakanlığımızca karşılanmıştır. Bakanlığımız, yasalarla kendisine verilen görev ve sorumlulukları eksiksiz bir şekilde yerine getirmek için öncelikle iç düzenlemelerini tamamlayarak hiçbir taraf veya sınıf gözetmeksizin etkin olarak görevlerini yerine getirmekte kararlı ve yetkindir."

MİMARLAR ODASI, "BİZ İZİN ALMAYACAĞIZ"

TMMOB Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhcu, Hürriyet'e yurtdışı toplantı ve kongrelere bakanlıktan izin almadan gitmeye devam edeceklerini açıkladı. Muhcu, "Biz bugün olduğu gibi izin almaksızın bu toplantılara gideceğiz" dedi.
Muhcu, 12 Eylül askeri darbesinden sonra 6235 sayılı TMMOB yasasına bir ek madde konularak, meslek odası yöneticilerinin yurtdışına çıkışlarına kısıt getirildiğini ancak bu maddenin hiçbir zaman uygulanmadığını anlattı. Bakanlığın bu maddeye dayanarak daha önce odalara yurtdışına çıkışlarda izin alınması gerektiğine dair yazı gönderdiğini, kendilerinin de bunun iptali için İdare Mahkemesinde dava açtıklarını belirten Muhcu, "Bugün de bunu tebliğe yazmışlar. Ama bu hem T.C Anayasasına hem de Türkiye'nin imza attığı uluslararası sözleşmelere aykırı bir düzenlemedir. Biz izin almadan yurtdışına gitmeye devam edeceğiz" diye konuştu.

12 yıllık Ak Parti iktidarı döneminde hukuka ve Anayasa'ya aykırı,KHK, torba yasa, yönetmelik ve genelgelere ilaveten şimdi de tebliğler döneminin başladığını ileri süren Muhcu, "Bunun gelecekte çok vahim sonuçlara neden olacağını tahmin edebiliyorum. Hükümetin ve bakanlığın özerk yapıları ve kamusal tüzel kişilikleri anayasa tarafından güvence altına alınmış meslek odalarına bu müdahaleleri tamamen hukuksuz ve anti demokratiktir. Bu nedenlerle biz meslek örgütleri, kendi mesleki bilimsel çalışmalarını hem yurtiçinde hem yurtdışında özgür bir şekilde yürütme hakkına sahibiz. Bu hakka yapılan her türlü müdahaleyi reddedeceğiz ve bakanlığın bu talebini yerine getirmeyeceğiz" dedi.