‘CEO’yum' demeye utanıyorum

ABD'deki dev ÅŸirketlerde yaÅŸanan muhasebe skandalları, tüm dikkatleri ve okları CEO koltuÄŸunda oturan profesyonellere çevirdi. Birçok ÅŸirketin CEO koltuÄŸunda oturan yönetici tedirgin olurken, bu durumu en çarpıcı ÅŸekilde Wet Seal adlı ABD'li giyim devinin CEO'su Kathy Bronstein ortaya koydu. Bronstein, ‘‘Artık CEO olduÄŸumu söylemeye utanıyorum’’ dedi.ABD'de yaÅŸanan muhasebe skandallarıyla birlikte ÅŸirketler üzerinde artan siyasi ve yasal baskılar en çok CEO'lara olan güveni sarstı. Halkın güvenini kaybeden CEO'lar yıllarca emek vererek büyüttükleri ÅŸirketlerine ve itibarlarına leke sürüldüğünü ve kendileri için ‘‘av sezonu’’nun açıldığını düşünüyor. 584 maÄŸaza ve 7 bin çalışana sahip ABD'li giyim devi Wet Seal'in CEO'su Kathy Bronstein, ‘‘Artık CEO olduÄŸumu söylemeye utanıyorum’’ diye açıklama yaparak konunun hangi boyutlara geldiÄŸini ifade ediyor.Bugüne kadar herkesin imrendiÄŸi bir hayata sahip olan ve haftada 16 bin doların üzerinde maaÅŸ alan Bronstein, ‘‘Skandallar öncesi ÅŸirketin ilerlemesini saÄŸladığım için kendimle gurur duyuyordum. Ancak skandallardan sonra artık mesleÄŸimii söyleme konusunda isteksizim’’ dedi.Bronstein, önceden diÄŸer CEO'lar gibi ünlü, övülen, şımartılan ve sadık bir kiÅŸi olduÄŸunu belirterek, ‘‘Ama artık insanlara CEO olduÄŸumu söylemeye utanıyorum. Åžu anda CEO olmak sanki büyük bir günahkar olmak gibi’’ diye konuÅŸtu.CEO'LAR HEDEFDE CEO'lar ve diÄŸer üst düzey ÅŸirket yöneticileri ABD'yi vuran skandalların yarattığı utanç verici spot ışığının altında olduklarını kabul ediyorlar. Küçük kuruluÅŸlardan Fortune 500'de yer alan dev ÅŸirketlerin tüm yöneticilerine kadar hemen hepsi, kendilerini BaÅŸkan Bush'un onur kırıcı açıklamaların hedefindeki kiÅŸiler olarak görüyorlar.‘‘Açıkcası ÅŸu an CEO'lar için av sezonu açıldı’’ diye konuÅŸan Ford Motor Company'in CEO'su William Clay Ford, ‘‘Ancak herkesi lekeleyen suçlamalar henüz doÄŸrulanmadı’’ dedi.Konunun uzmanları ise iÅŸleri ve birikmiÅŸ paraları yok edilen Amerikan halkının sempatisini kazanmaları için CEO'ların uzun süreli bir dayanıklılık göstermesi gerektiÄŸini belirtiyor.CEO'lar yaptıkları açıklamalarda üstüste gelen skandalların ÅŸirketlerini ve itibarlarını hasara uÄŸrattığını iddia ederken, birçoÄŸu geliÅŸmeler karşısında çok sinirli olduÄŸunu ve hakarete uÄŸradığını ifade ediyor.BOYUNLARINI SIKACAÄžIM‘‘Enron, WorldCom, Global Crossing ve diÄŸer ÅŸirketleri terkeden yöneticiler beni kızdırıyor ve hepimizi yaralıyor’’ diye konuÅŸan Sempra Energy'nin CEO'su Stephen Baum, ‘‘Bu yöneticiler ekonomik olarak hisse sahipleri ve çalışanlar için büyük problemler yarattılar. Bizim gibi ÅŸirketlerin hisselerini ise iÅŸe yaramaz hale getirdiler. Onların boyunlarını sıkmak istiyorum’’ dedi.Hewlett Packard'ın eski CEO'su Lewis Plaat, ‘‘Şu an yıkılan güveni yeniden nasıl onaracağımızı bilmiyorum’’ diye konuÅŸurken, bir çok CEO New York Borsası'nın saldırı altında olması karşısında köpürdüğünü ifade ediyor.Liberate Technologies ÅŸirketinin CEO'su Mitchell Kertzman, ‘‘Piyasalarda sizin dürüst olmadığınıza, hesapları yakıp baÅŸka ÅŸeyler yaptığınıza iliÅŸkin bir kanı oluÅŸtu’’ açıklamasını yaparken, üst düzey yöneticilere ödenen paraları araÅŸtıran Salary.com ÅŸirketinin BaÅŸkan Yardımcısı Bill Coleman ise, ‘‘Bugüne kadar birçok kiÅŸinin eriÅŸmek istediÄŸi CEO'luk görevini ÅŸu an yapanların itibarına skandal yaratan ÅŸirketler yüzünden leke sürüldü’’ diye konuÅŸtu.Yönetici araÅŸtırma ÅŸirketi Christian& Timbers'ın BaÅŸkanı Jeffrey Christian ise, ‘‘Bir çok CEO için durum artık eÄŸlenceli olmaktan çıktı’’ dedi.CEO'ların maaÅŸları 1.6 milyon dolarBUGÃœNE kadar büyük ÅŸirketlerde CEO'luk görevinde bulunan kiÅŸilerin görkemli hayatı, lüks ofisleri, jetleri, limuzinleri ve kiÅŸisel asistanları gibi müsrif yaÅŸam tarzları bulunuyordu. Mercer Human Resource Consulting ÅŸirketi tarafından yapılan bir araÅŸtırmada, iki yıllık görev süresini dolduran CEO'ların geçtiÄŸimiz yıl ortalama maaÅŸ ve ikramiyelerinin 1.6 milyon doları bulduÄŸu belirlenirken, bu gelirlerin milyonlarca dolarlık hisse senedi hareketlerini kapsamadığı ifade ediliyor.Skandallara kadar üst düzey yöneticiler ekonomik sallanmayı, çalışma ihtilafını, düzenleyicilerin deÄŸiÅŸmesini, kanunlar ve rekabet için gerekli her türlü probleme karşı anlaÅŸma yapılmasını bekliyorlardı. Ancak skandalların ortasında CEO'lar artık kredibilitelerini korumak için daha fazla çalışmak ve yeni çözümler üretmek zorunda bulunuyor.Liz Claiborne ÅŸirketinin CEO'su Paul Charron, bunun yeni bir düzen ve yeni bir dünya olduÄŸunu belirterek, ‘‘Artık tamamen temiz olmanız gerekiyor’’ dedi. Kaliforniya'da 137 restorantlı Pizza zincirinin CEO'su Fred Hipp ise, ‘‘EÄŸer oyunu aşırı agresif oynarsanız, bu tür oyunlar sizi takip edecektir’’ diye konuÅŸtu.CEO nedir, kime denir?TÃœRKÄ°YE'de de son yıllarda popüler bir görev olan CEO'luÄŸun anlamı ise tam bir arapsaçına döndü. Türkiye'deki ÅŸirketler Türkçe karşılığı yerine Chief Executive Officer'ın kısaltılması olan CEO'yu kullanmayı yeÄŸliyor. Ancak, bu durum dil uzmanlarından tepki görüyor.CEO'nun görev alanı, yaptığı iÅŸ konusunda farklı görüşler ortaya atılıyor. Bazı Avrupalı ve ABD'li ÅŸirketler, CEO'nun konumunu, ‘‘Genel müdürün üstü, ancak yönetim kurulu baÅŸkanının altı’’ diye tanımlıyor. Beyin avcısı olarak faaliyek gösteren danışmanlık ÅŸirketleri, Türkiye'de CEO'nun görevini ‘‘İcra Kurulu BaÅŸkanı’’ olarak tanımlıyor. Danışmanlar, profesyonel olan CEO'ların ÅŸirketin geleceÄŸine yön veren kiÅŸiler olduÄŸunu belirtiyor.Åžirket bilançolarına ‘skandal rötuÅŸu’SKANDALLAR ABD'deki bir çok ÅŸirketi bilançolarında düzeltme yapmak için harekete geçirdi. Bu ÅŸirketlerin başında ABD'nin simgelerinden biri olmuÅŸ Coca-Cola yer alıyor. Coca Cola, çalışanları ve yöneticileri için ayırdığı hisse senetlerinin deÄŸerini kárından düşeceÄŸini açıkladı.Coca Cola BaÅŸkanı Doug Daft'ın yaptığı açıklamada, ‘‘Yaptığımız düzenleme ile bilanço deÄŸerlerimizin gerçekliÄŸi daha açık bir ÅŸekilde yansıtmasını saÄŸladık’’ denildi.Daft, dördüncü çeyrekten itibaren Coca Cola'nın yöneticiler ve çalışanlar için ayrılan hisse senetlerini gider kaleminde göstereceÄŸini duyurdu. Coca Cola Mali Ä°ÅŸler Müdürü Gary Fayard, ‘‘Amerikan ÅŸirketlerine olan güvenin tazelenmesi için öncü rol oynama zamanıdır’’ dedi.CEO'luk Iaccoca'yla popüler olduDÃœNYADA CEO koltuÄŸunun popüler olması, 1980'de Chrysler'in CEO'luk görevini yürüten Lee Iacocca'nın baÅŸarılarından kaynaklandı. Iacocca, Chrysler'i uyguladığı pazarlama stratejisiyle iflastan kurtarmıştı. Televizyon reklamlarında ve açıklamalarında milliyetçiliÄŸi ortaya koyan ve yok olmaya baÅŸlayan Amerikan kapitalizmini yeniden canlandırdığı savunulan Iacocca belki bugün meydana gelen skandallarda şüpheli olarak gözükmüyor ama CEO'luÄŸun popüler olmasındaki en önemli aktör olarak öne çıkıyor. Iacocca'nın biyografisinin yer aldığı kitabı best-seller olduktan sonra 1990'lı yıllarda CEO'lar ABD'de kahraman olarak nitelindirilmeye baÅŸlandı ve ÅŸirketler tarafından her türlü yetkiyle donatıldı.Â