’Çene altı’ devreye girmezse kaos artar

ANAYASA’nın 10. ve 42. maddelerinde yapılan değişikliğin TBMM’de 411 milletvekilinin oyuyla kabul edilmesi rektörlerin kafasını karıştırdı.

Üniversitelerde farklı uygulamalarla kaos ortamı yaratılmasından endişe eden rektörler yasanın uygulanma şekline ilişkin ortak bir yol arayışına girdi. Düzenlemenin sadece Anayasa’da kalması ve YÖK’ün 17’nci maddesindeki ’çene altı’ formülünün devreye girmemesi halinde belirsizlik daha da artacak. Kimi üniversitelerde Anayasa Mahkemesi kararını açıklayana kadar türbanlı öğrencilere kapıları açma fikri ağır basarken, kimi üniversite ise buna izin vermemeye hazırlanıyor. Üniversiteleri düşündüren bir diğer konu ise bu ara dönemde yaşananlarla ilgili olarak öğrencilerin açabileceği davalar. Üniversiteleri ve Türkiye’yi bundan sonraki dönemlerde zor günlerin beklediğini belirten rektörler, Hürriyet’e şunları söylediler:

ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Ural Akbulut: Atatürk’ün kılık kıyafet kanunu geçersiz sayılıyor. Laiklik zedeleniyor. Üniversiteler her inancın, görüşün yaşandığı yerler değil, özgürce dile getirildiği yerlerdir. Türbanın üniversiteye girmesi bunu yaşamak oluyor. Yasaları bütün rektörler uygulamakla hükümlüdür; ancak Anayasa Mahkemesi’nin kararlarını da bekleyeceğiz. Laikliği korumak hepimizin görevi.

Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fevzi Sürmeli: Yargı kararları var. Anayasa Mahkemesi’nin kararı var. Türbanlıları okula alıp almamak konusunda kararsız olduğumuz için senatomuzu toplayacağız. Senatodan çıkan karara göre hareket edeceğiz. Türkiye’yi ve üniversiteleri kaosa sokacak bir karara imza atıldı.

İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih Hilmioğlu: Rektörler olarak nasıl bir yol izlememiz gerektiğine oturup, karar vermeliyiz. Uygulama birliği olmalı. Hukuk devleti olarak, hukukun bize tanıdığı ölçüler içinde davranacağız. Sadece bu yasanın kabul edilmesinin türbanla giriş için yeterli olduğunu düşünmüyorum. Bunun yasada bir uygulamasının olması lazım. Yükseköğretim Kanunu’nda ek 17. madde olmadan bunun uygulanması bence zor.

Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Güner Önce: Rektörler olarak yasalar neyi gerektiriyorsa, o çerçevede hareket edeceğiz. Ancak kaosa neden olmadan ortak bir çözüm yolu bulunması çok önemli. Ek 17. maddenin değiştirilmesi gerekecek. Hükümetin bu konuda da adım atacağını düşünüyorum.

İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mesut Parlak: Bizim kimsenin başına ne örteceği gibi bir işle ilgimiz yok. Hiç kimseye ‘Senin başın kapalı, sen ne arıyorsun burada’ diye sormadım. Böyle bir şey olur mu? Onlar da bizim çocuklarımız. Parlamentodan da çıktı. Hayırlı uğurlu olsun. Hiç kimse hukukun üstünde değil. Demokratik hukuk devleti neyi gerektiriyorsa, biz onu yaparız. Öğretim üyeleri oturdukları koltukları ideolojileri için kullanamaz.

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Atilla Kılıç: Şu andaki durum çok sıkıntılı. Net bir durum ortada yok. Ek 17’nci maddede bir düzenleme yapılmadan ne yönde bir uygulama olacak bir şey diyemiyorum.

Maltepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Aytekin Berkman: Anayasa değişikliği de yapılsa YÖK yasası değişmediği sürece bir şey olmaz. Anayasanın 2’nci maddesi orada durduğu sürece ben düzenleme yapılamayacağına inanıyorum. Mahkemelerin de ek 17’nci maddeyi 2’nci maddeye dayanarak iptal edeceğini düşünüyorum.

Galatasaray Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Necmi Yüzbaşıoğlu (YÖK üyesi): Bu anayasa değişiklikleri Anayasa Mahkemesi’nin türbanı yasaklayan kurallarına ilişkin gerekçelerini ortadan kaldırmamıştır. Anayasa hükümleri başlangıç, 2, 24 ve 174’üncü maddeler aynen durmaktadır. Hukuken türban serbestliğini sağlayacak yeni bir durum yaratılmamıştır.

Giresun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Osman Metin Öztürk: Anayasa Mahkemesi, Danıştay ve AİHM kararları ortadayken Meclis’ten geçen türban serbestliği kararını uygulamamız mümkün değil. Ortada belirsizlik var, 17. madde orada duruyor. Topu kucağımıza attılar, öğrencilerle üniversiteleri karşı karşıya bıraktılar.

Prof. Dr. Attila Aşkar (Koç Üniversitesi Rektörü): "Yasalar hepimizin üzerindedir, yasaların öngördüğü şekilde davranırız. Uygulama esasları henüz belirlenmedi. Şimdilik halihazırdaki durum geçerli. Cumhurbaşkanı henüz imzalamadı, Resmi Gazete'de yayımlanmış değil. Ayrıca Anayasa Mahkemesi'ne gidip gitmeyeceği, mahkemenin kararı ortada değil. YÖK Kanunu'nun Ek 17. maddesi değiştirilmedi. Şu anda konuşmak için erken."

Prof. Dr. Necla Pur (Marmara Üniversitesi Rektörü): "Bizler yasaların üzerinde değiliz ve yasalara aykırı davranmamız diye bir şey söz konusu olamaz. Ancak Meclis'ten geçmiş olması uygulamanın başlaması anlamına gelmiyor. Yasal düzenlemeler tamamlandıktan sonra, türbanlı öğrencilerin yükseköğretim kurumlarına girişinin önündeki engeller kalkmış olur."

Prof. Deniz Ülke Arıboğan (Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü): "Biz rektörler yasalarla bağlıyız. Ancak şu aşamada serbestlik konusu ile ilgili yasal düzenlemenin tamamlanıp tamamlanmadığı net değil. YÖK Kanunu'nun 17'nci maddesi değişmeli. Anayasa Mahkemesi'ni beklemek gerek. Henüz hukuki prosedür tamamlanmadı."

Prof. Dr. Faruk Karadoğan (İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü): "Yasaların izin vermediği şekilde davranmamız mümkün değil. Yasal prosedür tamamlandığında da yasa izin verdiğinde buna uymak zorundayız."

Prof. Dr. Attila Sezgin (İzmir Ekonomi Üniversitesi Rektörü): "Şu anda beklemek durumundayız. Cumhurbaşkanı'ndan geçmediği için yapacak bir şey yok. Ama sonuçta anayasa değişikliği yapıldığı takdirde bizler de o yasalara uymak zorundayız."

Prof. Uğur Erdener (Hacettepe Üniversitesi): "Yasa Cumhurbaşkanı Gül tarafından onaylanmadan hiçbir değişiklik olmaz. Bu onay geldikten sonra da YÖK'ün ilgili maddesinin değişmesi gerek. Bu maddede bir değişiklik olmazsa karışıklık ortamı doğar."

Prof. Tahsin Kesici (TOBB Üniversitesi): "Meclis'ten çıkan kanunlara uymak zorundayız. Ama 17'nci maddenin de bir an önce değişmesi gerek. Yoksa özellikle büyük üniversitelerde kargaşa yaşanabilir."

Prof. Nusret Aras (Ankara Üniversitesi): "Yarın (bugün) bir şey olmayacak. Mevcut yasaları uygularım. Gelemez. Daha anayasa değişikliğini Cumhurbaşkanı imzalayacak. Ondan sonra bir yasal düzenleme yapılması gerek. O çıkmadan olmaz. Bunlar olursa yasaları uygulamaktan başka birşey yapamayız."

Prof. İbrahim Büyükaksoy (Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü): "Biz bir hukuk devletinde yaşıyoruz. Süreç içinde doğru olup olmadığını tartışır, fikirlerimizi söyleriz. Ancak yasa koyucu ne derse o olacak."

Eski YÖK Başkanı Anayasa Hukuku Profesörü Erdoğan Teziç: Anayasa Mahkemesi içtihatları halen geçerlidir. İçtihatlarda simge olan bir şey yasaklanmıştır. Son değişiklikle getirilen durumun belirginliği yok. Ek 17’nci madde düzenlenirse Anayasa’ya aykırı olur.