Cem: Türkiye, Kafkasya'nın istikrar faktörü

Dışişleri Bakanı İsmail Cem, Türkiye'nin, komşusu olduğu Güney Kafkasya'da bir istikrar, barış ve gelişme faktörü oluşturduğunu söyledi. Kafkasya'nın, enerji koridoru olduğunu söyleyen Cem, Türkiye'nin bu konuda önceliği olduğunu vurguladı.

Cem, Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı'nın (TESEV), The Marmara Oteli'nde düzenlediği ''Kafkasya'da İstikrar Arayışı Konferansı''nın açılışında yaptığı konuşmada, Türkiye siyasetinde Kafkasya'nın sadece kültür ve insan ilişkileri açısından değil, ekonomik ve siyasal menfaat beraberliği açısından da önemli bir yeri olduğunu söyledi.

Türkiye'nin önceliği var

Cem, Türkiye'nin dış siyasetinde bu konumunun bilincinde olduğunu ifade ederek şunları söyledi:

''Türkiye, komşusu olduğu Güney Kafkasya'da bir istikrar, barış ve gelişme faktörü oluşturmaktadır. Kafkasya, öncelikle bir ekonomi ve gelişme meselesidir. Kafkasya, bugün coğrafyasında dünyanın geleceğine dönük çok önemli bir işlevi üstlenmektedir. Kafkasya enerjide öncü konuma geliyor. Batı'ya ulaşacak enerjide Kafkasya önemli bir koridor halinde bulunuyor. Kafkasya petrol ve doğalgazın dünyanın başka coğrafyalarına ulaşması için önemli bir koridor. Bu açıdan, 21. yüzyıl sadece Asya, Avrasya'nın öne çıkacağı yüzyıl olmayacak, aynı zamanda Kafkasya'nın öncü bir işlev taşıyacağı yüzyıl olacak.''

Kafkasya'nın enerji kaynaklarının değişik yöntemlerle üretilmesini ve değişik yollarla dünya pazarlarına ulaştırılmasını makul karşıladıklarını ifade eden Cem, ''Ama elbet bizim bir önceliğimiz var. Biz Bakü-Ceyhan Boru Hattı'nın Kafkasya'nın sadece ekonomisine değil, aynı zamanda kendi içindeki bütünleşmesine, dünya ile birleşmesine çok büyük bir katkı getireceği inancındayız'' şeklinde konuştu.

Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı

Bu inançla, Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı'nı ilk gününden başlayarak desteklediklerini ve desteklemeye devam edeceklerini vurgulayan Cem, Türkiye'nin zaman zaman kendi imkanlarını zorlamak pahasına da olsa projeyi taşıdığını ve sonuca yaklaştırdığını söyledi.

Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı gibi diğer boru hatları ve doğalgaz ulaşımının gerçekleşmesini de önemli gördüklerini belirten Cem, bu projelerin gerçekleşmesiyle Güney Kafkasya'nın her düzeydeki gelişmesinin ivme kazanacağını belirtti. Bakan Cem, Azerbaycan'ı bu bağlamda, bölgedeki ekonomik gelişme çerçevesinde ''kilit bir ülke'' olarak tanımladıklarını ifade etti.

Güvenlik, ekonominin çıkış noktası

Kafkasya'nın aynı zamanda bir güvenlik konusu olduğunu vurgulayan Cem, şöyle devam etti:

''Kafkasya'da güvenlik bir bakıma ekonomik çıkış noktasıdır. Kafkasya'da güvenlik olmadıkça ekonominin gelişmesinden söz edilemez. Biz Kafkasya'nın güvenliği ile ilgili olan kararlılığımızı devam ettirmekteyiz. Bunun, Güney Kafkasya ülkelerinin kendi aralarındaki işbirliği, hem Güney Kafkasya'nın komşusu diyebileceğimiz Rusya, İran,Türkiye'nin katkılarıyla gelişebileceğini görmekteyiz. Ama bunları yeterli bulmuyoruz. Kafkasya'nın geleceği aynı zamanda Avrupa Birliği ve ABD ile yakın ilişkiler ve birlikte çalışmaktan geçiyor.''

İstikrar Paktı için erken değildi

Kafkasya sorunları çözülmeden, mekan, zaman ve imkan iyi hesaplanmadan İstikrar Paktı girişimin erken olduğunun dile getirildiğini hatırlatan Cem, şunları kaydetti:

''Erken değildi, çünkü Kafkasya'da gelişmeden söz ederken, 'önce herşey düzelsin, önce barış gelsin, Abhaz-Gürcü, Ermeni-Azeri, Rus-Çeçen anlaşmazlığı sonuçlansın, daha sonra barış, istikrar ve ekonomiden bahsedelim' yaklaşımını biz Türkiye olarak doğru bulmadık. Tam aksine eğer bir istikrar paktı, istikrar anlayışını geliştirebilirsek, hem saydığım meselelerin daha kolay çözülmesini sağlarız, hem de ekonomik gelişmelere bir ivme, bir hız kazandırırız."

Azeri-Ermeni anlaşmazlığı

Bakan Cem, Türkiye'nin komşusu Kafkasya coğrafyasında yaşanan sorunlardan öteden beri kaygı duyduğunu da belirterek, ''Azerbaycan Ermenistan arasındaki ciddi anlaşmazlık bütün bölgenin güvenliğine ziyan vermektedir'' dedi.

İki ülke yetkililerinin bir araya gelip konuşmalarının, iki ülke arasındaki sorunun çözümü yolunda beklentiler yarattığını da ifade eden Cem, Azerbaycan-Ermenistan arasında yürütülen temasların, belli bir olgunluk düzeyine yaklaştığını gördüklerini söyledi.

Cem, ''Bu bağlamda her iki ülke yetkilileriyle Türkiye'nin üçlü birtoplantıda biraya gelmesinin çözüm arayışlarına ciddi bir katkı getirebileceğini düşünmekteyim'' diye konuştu.

21. yüzyılda Kafkasya parlayacak

Cem, 21. yüzyılın başında Kafkas halklarının önünde büyük imkanlar uzandığını söyledi. Kafkasya'nın, bulunduğu coğrafyada ekonomik, siyasi ve stratejik açıdan büyük imkanlar sunduğunu da anlatan Cem, ''Türkiye'nin 21. yüzyıl başlarındaki iki büyük amacı, AB üyesi ve Avrasya'nın merkezinde belirleyici bir ülke olmaktır'' dedi.

Kafkasya'nın önündeki imkanların, bu yüzyılda yapabileceklerinin insan havsalasına sığmayacak kadar büyük olduğuna da işaret eden Cem, bu imkanların kullanılması gerektiğini kaydetti.

Cem, ''Bölgemizde, Kafkasya'da hepimizin erişebileceği güven, istikrar, ekonomik gelişme ortamına varabilmemiz lazım. Akılla, emekle, iyi niyetle...'' diye konuştu.

Bunun için Kafkasya'da barış, istikrar ve daha fazla güven ortamının, daha fazla oluşturulmasına ihtiyaç bulunduğuna işaret eden Cem, Kafkasya İstikrar Paktı'nın bu anlayışla bir öneri halinde ilgili ülkelere sunulduğunu söyledi.

Cem, Kafkasya'nın dünyanın en varlıklı, gelişmiş ve istikrarlı bölgelerinden biri yapılması için düzenlenen bu toplantının da, büyük katkı sağlayacağını belirterek, Türkiye'nin bölgenin barış ve istikrarı için katkı getirmeye devam edeceğini sözlerine ekledi. (aa)

• Dışişleri: Minsk grubunu dışlamıyoruz