Can kurtarmayan maskeler
Güncelleme Tarihi:
Manisa'nın Soma İlçesi'nde 301 işçinin hayatını kaybettiği maden faciası sırasında karbonmonoksit gazından korunmaları için işçilere dağıtılan ancak içerisindeki gazın kısa sürede bittiğinden şikayet edilen o gaz maskeleri ortaya çıktı. Gaz maskelerinin Çin yapımı olduğu, son kullanım tarihinin geçtiği ve kullanımının da çok ilkel şekilde yapılabildiği ortaya çıktı.
Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.'ye ait ocakta geçen hafta Salı günü yaşanan faciada 301 işçi hayatını kaybetti, 486 işçi ise yaralı olarak kurtarıldı.
Facianın hemen ardından en çok tartışılan konulardan biri işçilerin karbonmonoksit gazından korunmaları için onlara dağıtılan gaz maskeleri oldu.
Şirket yetkililerinin açıklamalarında işçilerin gaz maskelerinin bulunduğu ve o anda yanlarında olduğu bilgisine yer verildi. Aynı açıklamalarda, bu maskelerin 45 dakikalık bir süre için işçilerin hayatta kalmalarını sağladığı da ileri sürüldü.
Madencilerin kritik durumlarda hayatlarını kurtarmada bir numaralı araçlardan biri olan gaz maskeleri aslında büyük bir ihmali de gözler önüne seriyor. Soma faciasından kurtulan madencilerin birçoğu bu maskelerin bazılarının küflü ve eski olduğunu, maskeyi açtıktan 10 saniye sonra alev alev yanmaya başladığını söyledi. Hatta bu maskeleri gereksiz yere açanlara para cezası kesildiği de söylendi. Peki bu maskeler gerçekten de madencilerimizin hayatını kurtaracak donanıma sahip mi?
Kurtulan işçilerden bazıları ise olay sırasında açtıkları gaz maskelerinin küflü olduğunu, bazıları ise çok kısa sürede tükendiğini öne sürdü. İşte o işçilerin yanında bulunduğu söylenen gaz maskeleri de ortaya çıktı.
45 DEĞİL 10 DAKİKA
Maden şirketlerinde 9 yıldır çalışan Barış Kılıç'ın görüntülerini paylaştığı gaz maskesinin hiç bakımdan geçirilmeden işçilere zimmetlendiği, içerisindeki havanın 45 dakika yerine sadece 10 dakika dayandığı ve kullanımının da ilkel şekillerde yapıldığı belirlendi.
''GAZ MASKESİNİN KAPAĞI AÇILDIĞI İÇİN 350 TL CEZA VERDİLER''
Gaz maskesini takıp uygulamalı olarak da gösteren Barış Kılıç, "Ben 9 yıldır bu şirkette çalışıyorum. Ve bana bu maskeyi verdikten sonra bir daha ne bakımını yaptılar ne de kullanmayı öğrettiler. Sadece bir kez kazayla kapağı açıldı. O zaman vardiye amirlerimiz bize nasıl kullanacağımızı gösterdi. Onun haricinde ben ve arkadaşlarım kimse bilmiyordu kullanımını. Hatta kapağı açıldığı için benden o zamanki maaşımın yarısı olan 350 TL'yi ceza kestiler" dedi.
''KULLANIM TARİHİ GEÇMİŞ... İNSAN NEFES BİLE ALAMIYOR''
Gaz maskesinin insan canını kurtarmadığını aksine kendi çalışmalarını da zorlaştırdığını dile getiren Barış Kılıç, "Bu maskeler ocağa indiğimiz sırada yanımızda bulunuyor. Ama çok eskilerden yapılmış bir maske, kullanımı çok zor. İnsan kafasına göre takamıyor. Ağzına oturmuyor. Üstelik Çin işi olan bu maskelerin çoğunun da kullanım tarihi geçmiş durumda. İşçinin hiç önemi yok onlar için. Olsa bu zamanda devirde, böyle bir maskeyle işçiler madene gönderilir mi? Zaten taktıktan 10 dakika sonra bitiyor ve aşırı ısınıyor. İnsan kaçmaya çalıştığı sırada nefes bile alamıyor" dedi.
1993'TE ÜRETİLDİ... ÖMRÜ 5 YIL
Son kullanım tarihi geçen maskeler 1993 yılında üretilmiş... Kullanım ömrü ise 5 sene...
OKSİJEN YÜZDE 18'İN ALTINA DÜŞERSE MASKE İŞE YARAMIYOR
Oksijenin yüzde 18 oranında bulunduğu ortamlarda çalışan bu maskeler, oksijen bu oranın altına düştüğünde bir işe yaramıyor. Diğer yandan maskeler karbonmonoksitin yüzde 1.5 oranının altında olduğu ortamda çalışabiliyor ve 30 ila 45 dakika süresince kullanılabiliyor.
SOMA'DA DÖRT BÜYÜK HATA YAPILDI
ABD’nin eski Maden Güvenliği Şefi Davitt McAteer, Hürriyet yazarlarından Tolga Tanış'a yaptığı açıklamada Soma'daki maden faciasını yorumladı ve yapılan dört büyük hataya dikkat çekti. McAteer, bunların tutuşma kaynağının kontrol altına alınmaması, metanın madenden boşaltılmaması, kömür tozunun temizlenmemesi ve işçi sayısının yüksek tutulması olduğunu belirtti. McAteer, 1968’de yapılan kapsamlı bir düzenlemeyle o döneme kadar ABD’de de yaşanan maden kazalarında ise büyük bir düşüş sağladıklarını anlattı.
"Türkiye’deki olayda ise benim gördüğüm en büyük hata, tutuşma kaynağı baskılanmamış" diyen McAteer, metanın madenden çıkarılmadığını, kömür tozunun temizlenmediğini ve bunların tutuşmanın patlamaya dönüşmesinde etkili unsurlar olduğunu kaydetti.
ABD eski Maden Güvenlik Şefi Davit McAteer: Soma'da 4 büyük hata yapıldı
GAZ MASKELERİ UYGUN DEĞİL
ABD Maden Güvenliği Komitesi’nin danışmanlarından Randall Harris de, Cihan Haber Ajansı’na yaptığı değerlendirmede Somalı madencilerin kullandığı gaz maskelerinin, kömür madenleri için kesinlikle uygun olmadığını söyledi. ABD’de bu tür ürünlerin kullanımına izin vermediklerini söyleyen Harris, “Bu maskeler, kömür madeni dışındaki madenlerde kullanılıyor. Sanılanın aksine 45 dakika değil, sadece 15-16 dakika kadar idare edebiliyor. Ayrıca söz konusu cihazlar, havadaki pis dumanı filtrelediği için oksijen oranının yüzde 20’den düşük olduğu ortamlarda hiçbir işe yaramıyor” dedi.