Cami tartışması şimdi de Moskova'da
Güncelleme Tarihi:
Avrupa'da ilk olarak İsviçre'deki minare kavgasıyla başlayan cami tartışması, Doğu Avrupa'da tüm hararetiyle devam ediyor. Tartışmaların son cephesi, iki milyon Müslüman için sadece dört caminin bulunduğu Moskova.
Moskova’daki Müslümanlar bu ayın başlarında Ramazan’ın bitişini karşılarken, Rus basını şehirdeki Büyük Camii’nin önünde büyük gruplar halinde namaz kıldıkları fotoğraflarını yayımladı.
Bir gazete, bu fotoğrafların Moskovalılara bir “Müslüman şehrinde” yaşadıklarını gösterdiğini belirtti. Gerçekte ise, Müslümanlar 10 milyon 500 bin insanın yaşadığı şehrin nüfusunun sadece beşte birini oluşturuyor.
Diğer yandan, fotoğraf Moskova’nın bir gerçeğini gözler önüne serdi. Yaklaşık iki milyon Müslüman’ın yaşadığı şehirde sadece dört cami bulunuyor. Bu yüzden, Müslümanlar şehrin kuzeybatısındaki Tekstilshchiki mahallesinde üç bin kişilik bir cami inşa etmeyi planlıyor.
Caminin inşaatına Kasım ayında başlanması bekleniyor. Ancak bu karara Moskovalılar sıcak bakmıyor. Caminin inşaatına karşı olan çok sayıda kişi, şehir yetkililerine projeyi iptal etmeleri için dilekçe sundu.
Moskova’daki Rusya Müftüleri Konseyi eşbaşkanı Nafigulla Aşirov ise bu tepkiye karşısında ümitsizliğe düştüğünü belirtiyor: “Moskova’da Hıristiyanlar için 900 kilise var. Buna karşılık iki milyon Müslüman için dört cami bulunuyor. Eğer bu şehrin yetkilileri ve Hıristiyan vatandaşları akıllı ve arkadaşçı insanlar ise dört tane caminin yeterli olmadığını anlarlar” dedi.
Caminin inşa edileceği mahallenin sakinleri ise, park sorunu yaşanacağı ve cami çevresinde köpeklerine izin verilmeme ihtimali yüzünden karşı çıkıyor. Mahalle sakimleri ayrıca caminin inşa edilmesi istenen yerin aslında park yapılması için ayrılmış “yeşil bölgeye” girdiğini belirtiyor.
Bazı mahalle sakinleri ise daha yabancı karşıtı görüşler belirtiyor ve Çeçenler ile Kafkaslardan gelecek insanlara karşı korku besliyor. 11 Eylül günü, caminin inşa edilmesi düşünülen Volzhsky Bulvarı’nda yüzlerce kişi protesto eylemi yaptı. Alana Moskova Müslüman topluluğu temsilcilerinin de gelmesiyle iki grup arasında karmaşa yaşandı. Kargaşanın görüntüleri video paylaşım sitesi YouTube’da yayınlandı.
DİNİ DEĞİL ETNİK GERİLİM
Rusya Ortodoks kilisesi, cami inşaatına karşı çıkanları açıkça desteklemekten kaçındı. Interfax haber ajansına konuşan Moskova Patrikliği’nden bir yetkili, kilisenin camiye karşı olmadığını belirtti ve şehir yetkililerinin caminin inşa edilmek istendiği yerde kilise inşasına izin vermemesini eleştirdi.
Rusya Müftüler Konseyi, 2008’de yeni cami için şehir yetkililerine başvurdu ve inşaat için Moskova’nın güneybatısındaki sanayi mahallesi Tekstilshchiki belirlendi. Moskova’daki radikal eylemleri denetleyen SOVA Merkezi’nin başkanı Aleksandr Verkhovsky, caminin inşaatına karşı çıkılmasının son yıllarda Moskova’ya Slav kökenli olmayan insanların göç etmesiyle başlayan yabancı karşıtlığı oluğunu söyledi.
Verkhovsky, “İnsanlar daha fazla Azeri, Tacik ve Çeçenin gelmesini istemedikleri için camilere karşı geliyor” dedi ve Tekstilshchiki’de yaşanan gerginliğin aşırı sağcılara malzeme olduğunu belirtti.
DÜŞMANLIK ARTIYOR MU?
Bazı Ortodoks Hıristiyanlar Kafkaslar ve Orta Asya gibi Müslüman nüfusa sahip bölgelerden gelen yoksul göçmenlerin Rusya’nın etnik ve dini yapısını değiştirdiğini öne sürüyor. Rusya’da yaşayan Müslümanlar ise kilise ile devletin giderek yakınlaşmasından endişeli.
Geçtiğimiz yıl, Rusya’nın Asya bölgesi müftüsü Fatih Garifullin, Ortodoks Kilisesi’ne Müslümanların namaz kılacak yer bulamaması nedeniyle ibadet edilecek yer teklif etmesini istedi. O bunun kilise ile Müslümanlar arasındaki bağları güçlendireceğini öne sürdü ancak Ortodoks gruplardan bu teklifi barışçı değil tehditkâr bir yaklaşım olarak gördü.
Ortodoks Kilisesi, önümüzdeki üç ile dört yıl içinde Moskova’da 200 yeni şapel inşa etmeyi planlıyor. Müslüman liderler ise, ibadet yerleri açma girişimlerinde sürekli engellendiklerini belirtiyor.
Rusya Müftü Konseyi eş başkanı Aşirov, “Moskova’da 20 yıldan bu yana yeni bir cami inşa etmek için başarısız girişimlerde bulunuldu. Ancak diğer yapılar söz konusu olduğu zaman Moskova’da bir sorun çıkmıyor. Bir doğalgaz dağıtım merkezi veya restoran ve gece kulübü için bir yer yıkmak isterseniz, sorunla karşılaşmıyorsunuz.”
Planet'i Facebook'ta takip etmek için: Planet'i Twitter'da takip etmek için:
http://www.facebook.com/#!/HurriyetPlanet
http://twitter.com/HurriyetPlanet