Caddeden bina manzaraları

Prof. Edhem Eldem, 1864 yılında iç surların yıkılmasıyla birlikte Voyvoda Caddesi'nde başlayan değişimin, 20. yüzyılın başına kadar devam ettiğini, caddenin seksenli yıllardan bu yana İstanbul'un en az değişen mekánlarından biri olarak kalmayı başardığını söylüyor. Ancak tarihi 18. yüzyılın ilk çeyreğine kadar uzanan caddedeki binalar arasında geçmişine dair bilgiye sahip olunan bina sayısı çok az. Bunlardan ilki Osmanlı Bankası ve Merkez Bankası binalarının bulunduğu ikiz bina. Nedeni ise bu binaların önemlerinden dolayı basına yansımış olması, ayrıca Osmanlı Bankası'nın arşivlerinde bu binaların planlarına kadar bütün bilgilerin bulunması. Bu ikiz binanın tapu kayıtları 1828'e kadar uzanıyor. Bina 1890'da bankaya geçiyor.

Diğeri Şark Han yani Şark Sigorta Binası. Şimdiki Koç Allianz'ın merkezindeki arşivlerde bina hakkında oldukça geniş bilgi bulunuyor.

Caddede, tarihine bu sergi çalışması sayesinde kavuşan bir bina var: Hezaren Han. Bu bina hakkında bilgiler Osmanlı arşivi incelenirken ortaya çıkmış. Bina 1902 yılında Osmanlı Bankası tarafından dönemin ünlü mimarı Alexander Vallauri'ye yaptırılmış.

Bugün Bereket Han olarak bilinen bina caddenin en eski yapısı. Bereket Han 1315 yangınından sonra 1316 yılında inşa edilen Ceneviz Galatası'nın meclis binasının zaman içinde değişmiş hali. Zaman içerisinde üzerinde birçok değişiklik yapılan Meclis Binası'nın ön cephesi Cadde'nin 1880'lerde tramvay yolu olarak genişletilmesi sırasında tıraşlanmış. Ancak arka cephedeki kemerli yapı hálá görülebiliyor.

Geçmişi hakkında elimizde net bilgi olan diğer bina ise Kamondo Merdiveni'nin yanındaki Has Han. 1870 ya da 1880'li yılların başında inşa edilmiş. Bina hakkındaki en ayrıntılı bilgi, 1901 - 1915 tarihleri arasında Postahane-i Amire yani Osmanlı Postanesi binası olarak kullanılmış olması. Binanın üst katları bugün metruk. Bina yakın döneme kadar Eski Posta Binası olarak anılıyormuş.