By-pass'ta ihtilal yapan Türk

TÜRK tıbbının parlak beyinlerinden biri olan Doç. Dr. Haldun Karagöz, kalp ve damar cerrahisinde, özellikle by-pass ve büyük kalp ameliyatlarında ‘Evrensel çığır açan’ bir dizi tekniğe damgasını vurdu. Ankara'da Özel Güven Hastanesi'nde çalışan Karagöz, ‘dünyada ilk’ olan, kendi özgün tekniği ile hastayı uyutmadan ameliyat ediyor. Hastanın göğsünü baştan aşağı yarmadan açtığı üç santim çapındaki bir delikten büyük kalp ameliyatlarını yapabilen Karagöz, ‘‘Ameliyat yarım saat sürüyor. Hasta ertesi gün işine veya akşam eşi ile yemeğe çıkabilir. Yoğun Bakım'a alınmıyor. Göğsü açılmadığı için hastada çok küçük iz kalıyor’’ dedi.

Bugüne kadar gazetecilerin röportaj tekliflerini geri çeviren, fotoğraf çektirmekten bile kaçınan Karagöz, başta Amerika olmak üzere, tıbbın en geliştiği birçok Batı ülkesine bu tekniği öğretti. 22 Temmuz'da ise Japonya Ulusal Cerrahi Derneği'nin davetlisi olarak gidip, Doğu'nun Süper Gücü'ne de özgün tekniğini öğretecek. ABD'nin dünyaca ünlü gazetesi The New York Times, ABD'de 54 yaşındaki bir taksi şoförünü genel anestezi uygulamadan ameliyat eden bir ABD'li doktorun görüşlerine yer verdi. ABD'li doktor, New York Times'a esin kaynağının Karagöz olduğunu söyledi.

BİLİME EN BÜYÜK KATKI Karagöz, geliştirdiği ameliyat yöntemini ilk kez dünyanın en seçkin kalp cerrahlarının katıldığı Hollanda'nın Utrech kentindeki Uluslararası Toplantı'da tanıttı. Dünya çapındaki otoriteler Karagöz'ün tekniğini, ‘‘Bu son yıllarda evrensel bilime yapılan en büyük katkıdır’’ diye yorumladılar.

SESSİZCE UYGULUYOR 1996'dan itibaren açık kalp ameliyatını göğsü yarmadan yapmaya başladığını bildiren Karagöz, ‘‘Tecrübemiz arttıkça, hastaları narkozla uyutmaya da gerek yok diye düşündük. Eylül 1998'de dünyada ilk defa koroner by-pass ameliyatını uyanık hastada, göğsü açmadan yaptık. Bu, uluslararası bilimsel platformlarda büyük yankı yaptı’’ dedi.

YARARI ÇOK Karagöz'ün tekniği, narkozu ve tehlikelerini, kalp ve akciğer makinasını ve tehlikelerini ortadan kaldırıyor. Hastayı soğutup tekrar ısıtmayı ve onun risklerini de ortadan kaldırıyor. Ameliyat yarım saatte bittiği için zamandan kazandırıyor. Tıkanan damarlar, ‘sıfır kilometre’ ile görev yapıyor. Karagöz'ün deyişiyle, ‘‘Hasta artık kalp hastası değil.’’ Ameliyat maliyetini düşürüyor, döviz kaybını önlüyor.

NASIL YAPIYOR Karagöz, ‘‘Bu lokal anestezi değil. Boyuna bir katetar yerleştirip, bütün göğüs bölgesinin hissiz ve hareketsiz kalmasını sağlıyoruz. Bu konuda kendi özgün yöntemimizi geliştirdik. Başka işler için yapılan anestezi yöntemlerini, bu ameliyata uyguladık. Bu tekniği dünyada başka yapan yok’’ diye anlattı.

ÖĞRENMEK İÇİN DÜNYA KUYRUKTA:

En son Ocak'ta Society Of Thoracic Surgeons'da (Kalp Cerrahları Cemiyeti) yaklaşık 2 bin kalp-damar ve anestezi uzmanına bu tekniği gösteren Karagöz, tüm ülkelerin kalp cerrahisi derneklerinin ortak internet kuruluşu CDS-Net aracılığıyla buluşunun videosunu tüm insanlığın hizmetine sundu. By-pass ameliyatı yapılan hastanın, ameliyat sırasında uyanık olduğunu video görüntülerden izleyen Karagöz'ün meslektaşları, gözlerine inanamadılar. Karagöz anlatıyor:

‘‘Mart 2000'de Hindistan'a davet edildim, iki konferans verip anlattım. Geçen hafta, Almanya'da, Avrupa Kalp Cerrahisi Birliği'nin toplantısına davetli olarak gittim ve anlattım. Ocak'ta Amerika'da, Mart'ta dünya kongresinde anlattım. ABD'ye çok kez gidip anlattım. Uluslararası planda çok büyük ilgi gördü. Her gittiğiniz toplantıda ‘Ne zaman gelip öğreneyim' diye 15-20 kişi talepte bulunuyor. Önümüzdeki hafta bir Almanya'dan, bir İtalya'dan iki meslektaşım bu iş için gelecekler.’’

Bugün ameliyat ol, yarın işine git, akşam da eşinle yemeğe çık

Annem hep sorar

Annem hep, ‘damarı kalbe nasıl dikiyorsunuz’ diye sorar. Ben de ‘iğne, iplikle bayağı dikiyoruz’ diyorum, bana inanmıyor. New York Times'ta çıkan yazı da onlardan biri. Bana her gün en az 10-15 e-mail geliyor, ya da telefon ediyorlar bu konuda. Şunu nasıl, bunu nasıl yapıyorsun diye. Onlara yardımcı oluyor, bazen arkadaşlarımızı gönderiyoruz, bazen ben gidiyorum.

Avantajı

Normal bir kalp ameliyatı 2-3 saat sürüyor. Narkozdan uyanma süreyi uzatıyor. Ardından bir-iki gün yoğun bakımda, 4-5 gün hastanede gözlem altında kalıyor. Kendini toparlaması 1-2 ayı buluyor. Karagöz'ün ameliyatı ise yarım saat sürüyor. Ameliyattan Yoğun Bakım Servisi'ne değil, yatağına alınıyor. Birkaç saat gözleniyor. Herşey yolundaysa, evine gönderiliyor.

Mucize ameliyat internette

Doç.Dr. Haldun Karagöz'ün hastayı uyutmadan ve göğsünü açmadan gerçekleştirdiği by-pass ve büyük kalp ameliyatlarına ilişkin bir örnek tüm Türkiye'nin olduğu gibi bütün dünyadaki meslektaşlarının bilgilenmesi ve yararlanması için internette bulunuyor. Doç. Karagöz'ün internetteki adresi şöyle: www.sts.org/doc/4144

Artık Türkiye’ye geliyorlar

Karagöz'ün tekniğini öğrenmek isteyen Batı'lı bilim adamları akın akın Türkiye'ye geliyor. Bu konuda övünmenin ayıp olacağını vurgulayan Karagöz, ‘‘Etik olarak, hassas bir nokta. Bu durum halk nezdinde belki hoş!.. Ama, biz dar bir çevrede yaşayan bilim adamlarıyız. Birbirimizin yüzüne bakıyoruz. Bugün o buraya geliyor, yarın ben oraya gideceğim’’ diyor. Tekniği öğretmede hiç kıskanç olmadığını belirten Karagöz, ‘‘Biz bunu çok insana öğrettik. Türkiye'den yanında eğitim alınmak için gidilen yurtdışındaki çok çok meşhur cerrahlar bize geliyorlar’’ diye ekledi.

Ameliyat edilemez hasta yok

Bizim burada yaptığımız ameliyatların yüzde 30'u başka yerlerde ameliyat edilemez denilenler. By-pass'ta sadece atardamar kullanıyoruz, bacaktan falan damar almıyoruz. Bu hastalar için avantajlı. Yurtdışında bunları da anlatıyoruz. Yani normalde, göğsün içinden bir ana damar kullanılır, geri kalanlar bacaktan alınır. Biz, çok istisnai durumlar hariç, hemen hemen hiç damar kullanmıyoruz. Onun dışında çok kötü, hiç dokunulmayacak hastalara çok başarılı ameliyatlar yapıyoruz. Biraz önce gösterdiğim 93 yaşındaki adam örneğinde olduğu gibi. Bu tabii, narkoz, kalp-akciğer makinesi risklerini ortadan kaldırmakla mümkün oluyor.

Kemal Beyazıt'ın öğrencisi

Doç. Dr. Haldun Karagöz, 1958'de Ankara doğdu. 1976'da Ankara Koleji'ni, 1982'de Ankara Tıp Fakültesi'ni bitirdi. Yüksek İhtisas Hastanesi'nde Kemal Beyazıt'ın yanında Kalp cerrahisi ihtisasına başladı. 1994'ten beri Güven Hastanesi'nde çalışıyor. Karagöz, bu noktaya gelişini anlatıyor:

‘‘Beni Dr. Kemal Beyazıt yetiştirdi. Onun öğrencis olduğumu gururla söylüyorum. Yurtdışında bana sorulan soruların ortak noktası, ‘Amerika'da nerede kaldınız, yurtdışında kimin yanında yetiştiniz' şeklinde. Ben, hepsine gururla, ‘Ben sıfırdan, Dr. Beyazıt tarafından yetiştirildim' dedim. Dr. Beyazıt, dünyada yaşayan en büyük üç kalp cerrahından biri. Yetiştirdiği son adam olarak kendimi çok şanslı hissediyorum. Yurtdışında bu işin yapıldığı bir çok ülke ve merkeze gittim. Ama, her keresinde, Kemal Bey'in yanında çalışmakla ne kadar şanslı olduğumu gördüm.’’

Karagöz, yaklaşık 7-8 bin ameliyatta bulundu. Son tekniği ile uyanık hastada 27 , göğsü açmadan uyutarak ise 300'ü aşkın ameliyat yaptı.