Buzul devrine geri dönüÅŸ var

Son 300 000 yıl öncesinin iklim sürecini anlamak için Grönland buzullarını inceleyen kutup araÅŸtırmacılarına göre, sera iklimi, yerini buzul devrine bırakacak. 2100 yılına kadar Avrupa’da ortalama hava sıcaklığı 5 derece birden düşecek. Hava ÅŸartlarından etkilenen altyapılara sahip ülkeler için bu tehlikeli olabilir. 48 000 yıllık zaman yolculuÄŸu yaklaşık yarım saat kadar sürüyor. Daha sonra 2120 m derinlikten elde edilen buz örneÄŸi çıkarılıyor. Bu örneklerde gezegenimizin iklim tarihi gizli. Ä°lk bakışta sıkıştırılmış kar kristallerinden baÅŸka bir ÅŸey görünmese de, bu buz parçasının bir öyküsü var. Küresel soÄŸuk iklim dönemi en yüksek noktasına ulaÅŸtığında, Neandertaller daha henüz mamutlarla besleniyor, Homo sapiens henüz Avrupa’ya doÄŸru yol alıyordu. Ä°ÅŸte 2 bin metre derinlikten çıkartılan kar kristalleri, o dönemde atalarımızın üzerinde düşen kar taneleridir aslında. Bilim adamları Grönland’daki buz tabakasından 3m uzunluÄŸunda ve 10cm çapında örnekler çıkarıyor. Daha sonra 3000m kalınlığındaki buz tabakası delindi ve alttaki kaya parçalarına ulaşıldı. Ä°ÅŸte o zaman, 300 000 yıl öncesinin iklim olayları daha iyi anlaşılacak. Özel giysiler içinde çalışan araÅŸtırmacıların bulundukları ortam Äž27 derece. Kuzey Atlantik’teki düşük basınç bölgelerinden Grönland bölgesine her yıl yeni kar tabakaları taşınır. ‘Buzun içindeki baloncuklarda karbondioksit ve metan gibi iklim gazlarına da rastlıyoruz’ diyor paleoklimatolog Sigfus Johnsen. Bu oluÅŸumu aÄŸaçtaki yaÅŸ halkalarına benzetiyor. Merak edilen konuGezegenimiz aşırı sıcaklar ve kuraklığın etkisine girecek mi? Veya dünyamız yeni bir buzul devrine mi yaklaşıyor? gibi soruların yanıtları önemli. Ne var ki bu bilgilerle son 150 yılın iklim sürecini açıklığa kavuÅŸturmak olası deÄŸil; bunlar ancak 4-5 günlük tahminler için yeterlidir. Gerçekten de birkaç bin yıl içinde yaÅŸanan soÄŸuk ve sıcak iklim dönemlerinde hava sıcaklığında önemli iniÅŸ çıkışlar kaydedildi. ‘Son soÄŸuk iklim dönemindeki oynamalar birkaç on yıl içinde gerçekleÅŸti’ diyor, Alfred_Wegener Enstitüsü’nden (AWI) Hubertus Fischer. Elde edilen buzul örnekleri ayrıntılı bir biçimde incelenmekte. Ä°yon kromatogramlarındaki ölçüm dalgaları, dünya üzerindeki yaÅŸam hakkında bilgiler de veriyor. Son 200 yıla ait buz örnekleri, Homo sapiens’in, yani modern insanın doÄŸaya vermiÅŸ olduÄŸu zararları belgeliyor: Otomobil egzozlarından çıkan kükürt, nükleer deneylerden artakalan radyoaktif partikülleri gibi.Kısa sürede soÄŸumaBuzul araÅŸtırmacılarının en büyük rüyası, bugünkü insanın yaÅŸadığı atmosfere benzer bir iklim dönemine rastlamaktır. Aslında buzul örneklerinden, son 400 000 yıl içinde daha ılıman bir iklimin hüküm sürdüğü ortaya çıkıyor. Klimatologlar, yani iklimbilimciler ÅŸu sıralar iki dönem üzerinde duruyor. Ä°lki bundan 130 bin yıl önce baÅŸlayan ve yaklaşık 15 bin yıl önce sona eren ılıman iklim dönemi. O dönemdeki iklimin de CO2 yoÄŸunluÄŸuyla ısınmış olabileceÄŸine inanıyor Johnsen. Çünkü örneklerde kısa süreli sıcaklık oynamalarına iÅŸaret eden izler var. Bu teoriye göre Grönland, bu ılıman dönemin sonunda birkaç yıl içinde 15-20 derece birden soÄŸumuÅŸtu. Spiegel’de yer alan habere gore, bu tür iklimsel iniÅŸ çıkışlarına son soÄŸuk iklim döneminde de yaÅŸandı. Bundan yaklaşık 11 000 yıl öncesine kadar devam eden bu dönemde, sıcaklığın 24 kez dalgalandığı ortaya çıktı. Ancak dünya bugünkü ılıman iklime girmeden önce sıcaklık birkaç yıl içinde buzul devrindeki seviyeye kadar düşmüş, Amerika ve Avrupa’daki buzullar yeniden geniÅŸlemeye baÅŸlamış.SoÄŸuk senaryolarBu sonuçlara göre Kuzey Avrupa’daki elveriÅŸli iklimi saÄŸlayan körfez akıntısının durmuÅŸ olduÄŸu anlaşılıyor. Nedeni, karmaşık akıntıları harekete geçiren tuz yoÄŸunluÄŸunun azalması. Bu azalma ise ÅŸu ÅŸekilde açıklanıyor: Dev buz kütleleri buzul döneminin sonlarında Grönland’a buradan da güneye doÄŸru ilerlemiÅŸ ve burada erimiÅŸler. Benzer durum, kuzey Atlantik bölgesindeki yağışların artması veyahut da deniz yüzeylerinin ısınmasıyla da yakın bir gelecekte tekrar yaÅŸanabilir. ‘İklimi aynı doÄŸrultuda devam etmeyen bir sistem gibi düşünmeliyiz. Küçük nedenler büyük etkiler yaratıyor’ diyor araÅŸtırmacılar. Postdam Ä°klim AraÅŸtırmaları enstitüsünden Stefan Rahmstorf, sera etkisiyle ortaya çıkacak soÄŸuk iklim senaryoları hazırlıyor. Rahmstorf’un verilerine göre 2100 yılına kadar Avrupa’da ortalama hava sıcaklığı 5 derece birden düşecek. Tabii bu buzul devri demek deÄŸil, diyor klimatolog, ama hava ÅŸartlarından etkilenen altyapılara sahip ülkeler için tehlikeli olabilir. Ve klimatologa göre dünyamızın iklimi son derece kritik bir noktaya doÄŸru ilerlemekte.Â