Büyük iş yaptık

Hükümet, Marmara Depremi'nin bilançosunu çıkardı. Başbakan Bülent Ecevit, Bakanlar Kurulu'nun basına açık bölümünde depremden sonra ‘Devletin her bakımdan büyüklüğünü ve gücünü kanıtladığını’ vurguladı. Maliye Bakanlığı verilerine göre 17 Ağustos 1999'dan 30 Haziran 2000'e kadar geçen 10.5 aylık dönemde kamu kurum ve kuruluşlarınca deprem dolayısıyla 1 katrilyon 118 trilyon lira harcama yapıldı. Ecevit, bir yılın bilançosunu şöyle özetledi:

43 bin prefabrik

30.600 kadarı Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nca, 12.500'ü özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarınca ve yabancı devletlerce olmak üzere toplam 43 bin prefabrike konut yaptırılmıştır.

Kış aylarında ayrıca 8.590 depremzede kamu sosyal tesislerinde ve konuk evlerinde barındırılmıştır.

Bölgedeki toplu konutlardan 7.213'ü sağlanan özel destekle tamamlanmıştır.

40 bin kadar kalıcı konutun yapımına başlanmıştır.

NELER YAPILDI

17 Ağustos depreminden sonra 113.924 çadır dağıtılmış, 121 çadırkent kurulmuştur. 12 Kasım depreminden sonra 51.315 çadır dağıtılmış, 41 çadırkent kurulmuştur.

Enkaz kaldırma ve altyapı çalışmalarına yalnızca kamu kuruluşlarından 5 binden fazla iş makinesi ve öteki araçlar katılmıştır.

824 binaya ait enkazın kaldırılması çalışmaları sürdürülmektedir. Bir çok binanın enkazı, hasar tespitlerine yapılan itiraz davaları sürmekte olduğundan kaldırılamamaktadır.

Yalnızca İller Bankası'nca tamamlanan ve yapılması planlanan altyapı yatırımlarının tutarı 340 trilyon liradır.

Deprem bölgesindeki belediyelerin payları afet dolayısıyla artırılmış, böylece Eylül 1999-Haziran 2000 arasında belediyelere toplam 104 trilyon lira ek pay gönderilmiştir.

Depremde tamamen yıkılan veya oturulamayacak duruma gelen konutlara ait elektrik borçları silinmiş, hafif derecede zarar görenlere ait borçlar için erteleme ve taksitlendirme yoluna gidilmiştir.

Bölge, 114 hakim, 61 Cumhuriyet Savcısı ve 30 memur olmak üzere 205 adli personel ile desteklenmiştir.

7 hastane, 6 sağlık ocağı, 3 poliklinik yaptırılmıştır. 14 hastane ve 36 sağlık ocağının yaptırılması, 14 hastane ve 20 sağlık ocağının onarımı ve güçlendirilmesi planlanmıştır.

Hasar gören okullardan kullanılamayanların yerine 61 prefabrike okul, 649 derslik yaptırılmış, çok sayıda çadır okul kurulmuştur.

Depremden sonra bölgeden ayrılan öğretmen sayısı 4.777 iken, bölgeye atanan öğretmen sayısı 11.924'e ulaşmıştır.

Depremde malul kalan SSK, Bağ-Kur ve T.C. Emekli Sandığı'na bağlı çalışanlara ve bunlardan ölenlerin hak sahiplerine bir yıl prim veya kesenek ödemiş olmak koşuluyla aylık bağlanması sağlanmıştır.

SSK ve Bağ-Kur prim borçları ertelenmiştir.

TRİLYONLUK YARDIMLAR

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu'ndan Ekim 1999'dan bu yana ayda ortalama 120 bin kişiye toplam 138.1 trilyon lira barınma yardımı, 91.249 kişiye 54.7 trilyon lira onarım yardımı, 12.104 kişiye 9 trilyon lira ölüm yardımı, 161 kişiye 63.1 milyar lira sakatlık yardımı, 14.327 kişiye 5.2 trilyon lira işyeri yardımı, 161.241 kişiye de ivedi gereksinmeleri için 8 trilyon lira olmak üzere toplam yaklaşık 400 bin kişiye 215 trilyon 329 milyar lira sosyal yardım yapılmıştır.

Ayrıca, konutları yıkık veya ağır hasarlı olanlara, köylerde 3.5 milyar lira, il ve ilçe merkezlerinde 6 milyar lira uygun koşullu kredi verilmektedir.

Konutları orta hasarlı olanlara, köylerde 1.5 milyar lira, il ve ilçelerde 2 milyar lira takviye ve onarım yardımı kredi olarak ödenmektedir.

1 KATRİLYON HARCANDI

Merkezi hesapta toplanan 157 trilyon 979 milyar 486 milyon liradan 155 trilyon 425 milyar 648 milyon lira ve 1 milyon 400 bin dolar depremzedelerin iaşe, giyinme, barınma, çadır ve öteki gereksinmeleri ile geçici ve sürekli iskan çalışmaları için harcanmıştır.

Oluşturulan Lojistik Destek Üssüne 2.466 araçlık yardım malzemesi gelmiştir. Üsse ulaşan gıda maddesi miktarı 10.5 milyon tonu bulmuştur.

Ekim 1999 sonuna kadar 98.976 kişiye her gün 3 öğün sıcak yemek dağıtılan Kızılay, daha sonra oluşturulan ortak girişimle birlikte 70.059 kişiye sıcak yemek vermiştir.

Kızılay tarafından deprem bölgesine 1.7 milyon kilogram gıda maddesi, 9.900 uyku tulumu, 156.720 battaniye, 129.430 koli hijyen malzemesi, 17.600 koli bebek seti, 4.295 portatif karyola, 3.000 yatak ve 5.500 tüplü lamba ve 55.300 katalitik soba ve 23.534 ünite kan ve kan ürünü gönderilmiştir.

Çiftçilere 10.4 trilyon lira tutarında tohumluk yardımı yapılmıştır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca deprem dolayısıyla 1 katrilyon 118 trilyon lira harcama yapıldığı hesaplanmıştır.

Basına açık Bakanlar Kurulu

Başbakan Bülent Ecevit, Bakanlar Kurulu'nda Devlet Bahçeli ve Mesut Yılmaz'ın arasına oturdu. Ecevit, Bakanlar Kurulu'nun ilk 35 dakikasında, basına, bir yıl içinde hükümetin yaptıklarını anlattı. Ecevit hükümetin amacını, bir yandan deprem bölgesindeki kentlerin çağdaş koşullarda yeniden kurulması, ekonomik ve sosyal yaşamın normale döndürülmesi; öte yandan olası afetlere karşı gerekli önlemlerin alınması ve doğabilecek zararların en aza indirilerek 17 Ağustos-12 Kasım depremlerinde yaşanılan acıların bir daha yaşanmaması olarak açıkladı. Ecevit, ‘‘Ülke olarak doğal afetlerle ilgili stratejimiz artık edilgen bir yaklaşımla yalnızca ‘yara sarmak' olmayacak; aynı zamanda önceden alınacak önlemlerle doğal afetlerde ‘zararı en aza indirmek' hedeflenecektir’’ dedi.