Büyük bankalar borçlarını maskeledi

Aralarında Goldman Sachs, Morgan Stanley, JPMorgan Chase, Bank of America ve Citigroup gibi dev isimlerin de bulunduğu 18 banka, menkul kıymet işlemlerine fon sağlamak için, normalde daha yüksek olan borç seviyelerini bilançolarında yüzde 42 olarak gösterdi, bir sonraki çeyreğin ortasında yeniden normal değerlere çekti.

Lehman Brothers'ın iflasından bu yana bankalar, kredi notlarının düşürülmesinden ve yatırımcıların ilgisini kaybetmekten korktukları için açıkladıkları borç seviyeleriyle ilgili oldukça hassas bir hale geldi.

Borç seviyesini normalden aşağıda göstermek aslında yasal bir işlem. Finans şirketleri bu yolla karşı karşıya kaldıkları riske yönelik yatırımcılara çarpıtılmış bilgiler verebiliyor.  

Şu anda İngiliz yatırım bankası Collins Stewart’ın ABD’deki biriminin başında olan, eski Goldman analisti William Tanomna, “Her çeyreğin sonunda, üstlendiğiniz risk oranını düşük göstermek için o üç aylık süreçle ilgili daha iyi bir görünüm çizmek istiyorsunuz” dedi.

Bazı bankalar, çeyrek sonu verilerinde borçlanmalarını geçici olarak düşük gösterdiklerini kabul etti. Ancak ne Goldman ne de JPMorgan Chase, konu hakkında yorum yapmak istemedi.

Bank of America adına yapılan açıklamada, “Bilânçomuzu kurallara uygun bir şekilde yönetiyoruz ve politikalarımız bütün muhasebe kurallarına ve yasal gerekliliklere uygun” ifadelerine yer verildi.

Fed’den gelen bu veriler, bankaların repo piyasasındaki kısa vadeli finansmanlarına da dikkat çekti. Bankaların repo işlemlerinde riski küçük göstermek için muhasebe oyunlarına başvurulduğu ortaya çıktı. Normalde repo piyasası, bankaların toplam işlemlerinin çok küçük bir bölümünü oluştursa da, şirketlerin aldığı riskleri görme konusunda yatırımcılara fikir verebiliyor.  

SEC DEVREYE GİRECEK

ABD Sermaye Piyasası Kurulu (SEC), Fed'den gelen verilerin ardından, 12 büyük finans kuruluşundan repo piyasasındaki hareketlerine yönelik detaylı bilgi istedi. SEC’in bu hamlesi, bir şirketin aldığı riskleri saklayabilmesine fırsat veren muhasebe tekniklerini araştırmaya başlayacağının sinyali olarak kabul edildi.

SEC, 2008 yılında batmadan önce 50 milyar dolarlık borcunu maskelemek için repo işlemlerini kullanan Lehman’dan sonra batan diğer bankaları da inceleyecek.

Lehman Brothers’ın çöküşünü inceleyen SEC müfettişi Anton Vakulas daha önce, repo işlemlerinin şirketinin başarısında önemli bir rol oynadığını ortaya çıkarmıştı. Müfettiş, batan yatırım bankasının bilânçosundaki 50 milyar dolarlık varlığı “Repo 105” adı verilen bir muhasebe hilesiyle makyajladığını belirtmişti.  

Lehman’ın, Repo 105 işlemi kapsamında aktardığı varlıklar, elde edeceği kazancın yüzde 105’inden fazla bir nakdi temsil ettiği için işlemler finansmandan ziyade satış olarak değerlendirildi. Bunun sonucunda şirketin yatırımcılarına sunduğu raporlarda borç yükü daha az gösterildi.

Goldman Sachs ve Morgan Stanley ise Lehman’nın Repo 105 ile yaptığı gibi normalde finansman olan işlemleri satış olarak göstermediklerini belirtti.