Bulgur Palas’ın hazin hikâyesi

Mehmet Habib Bey 1878’de Bolu’da açar gözlerini dünyaya. Harbiye’yi bitirdikten sonra topçu subayı olarak Manastır’a gönderilir. Burada İttihat ve Terakki ile tanışır. Selanik’teki gizli yemin töreninin ardından örgüte katılır. İttihat ve Terakki’nin yeni şubelerini kurmak için Anadolu’da görevlendirilir. Enver Paşa’ya yakın bir isim olarak Bolu ve Kastamonu yöresinde örgütlenir. Meşrutiyet’in ilanının ardından 21 Ekim 1908’de yapılan seçimle Bolu milletvekili olur.

MİLLİ HUBUBATÇI

Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla İttihat ve Terakki yönetimi ülkede milli mahsulat, milli kantariye ve milli ekmekçiler gibi anonim şirketleri kurar. Amaçları ordunun ihtiyacını azınlıklardan değil milli şirketlerden karşılamaktır. Habib Bey de bu milli sermaye girişiminin öncülerinden olur. Anadolu’dan alınan buğday, arpa, bulgur gibi ürünler tüccar gibi satın alınır ve devlete satılır. Böylelikle ilk milli sermaye grupları da oluşmuş olur. Habib Bey de ‘Bulgur Kralı Habib Bey’ olarak anılmaya başlanır. İstanbul’un yedinci tepesi Cerrahpaşa’daki Bulgur Palas’ın temelleri de tam bu zamanda atılır. İtalyan mimar Giulio Mongeri’nin çizdiği bina, Mehmet Habib Bey’in bu ticaretten kazandığı parayla inşa edilmeye başlanır. Ancak İmparatorluk Birinci Dünya Savaşı’ndan yenik olarak çıkar. Bu arada Bulgur Palas’ın yapımı son hızla devam eder. Sadece halk değil, İttihat ve Terakki’nin önde gelenleri de bu duruma tepki gösterir.

MALTA’YA SÜRGÜN

Damat Ferit Paşa 4 Mart 1919 günü Sadrazamlık makamına gelerek yeni kabineyi oluşturur. Bundan sonra sürgünler başlar. Bolulu Habib Bey de 20’likler listesinde Malta’ya sürülür. Malta’da kurulan mahkemede yargılanan Habib Bey, 20 Temmuz 1920’de hiçbir ceza almadan İstanbul’a geri gönderilir. Ancak bir süre sonra tekrar tutuklanır. Bu dönemde Habib Bey’in ailesi bankalara epeyce borçlanmıştı. Osmanlı Bankası’ndan alınan kredilerin faizi bile ödenemez duruma gelir.

Bulgur Palas’ın inşaatı da bir türlü bitirilemez. 1926 yılında henüz 48 yaşında olan Mehmet Habib Bey ani bir kalp krizi sonucu vefat eder. Eşi Fatma Bediye Hanım aynı yıl Bulgur Palas’ı borçlara karşılık Osmanlı Bankası’na verir. Bina uzun bir süre Osmanlı Bankası’nın lojman ve arşivi olarak kullanılır. Yıllar önce de kaderine terk edilir.

KÜLTÜR MERKEZİ OLACAK

Bulgur Palas İstanbul’un yedinci tepesi olarak bilinen Cerrahpaşa’da yer alıyor. Binanın terasından bakıldığında İstanbul’un diğer tepeleri olan Sarayburnu, Çemberlitaş, Süleymaniye, Fatih, Yavuz Selim ve Edirnekapı’nın yanı sıra eşsiz bir İstanbul manzarası da seyredilebiliyor. İBB binayı onardıktan sonra bilgi-belge merkezi, arşiv, kütüphane, sergi salonu ve kafe olarak hizmete sunacak.