Buğday çiftçisi AB çiftçisinden daha çok destek alıyor
Güncelleme Tarihi:
A.A.
Oluşturulma Tarihi: Nisan 17, 2006 10:59
Toprak Mahsulleri Ofisi'ne (TMO) göre, Türkiye'de buğday çiftçisi, ton başına, AB çiftçisinden daha çok destek alıyor. Ancak AB'de verim yüksek olduğu için, AB buğday üreticisi, Türk buğday üreticisinde daha fazla kazanıyor.
TMO, hazırladığı 2005 Yılı Hububat Raporu'nda, buğday üreten AB ve Türk çiftçisinin gelirini karşılaştırdı. Karşılaştırmada, Türkiye için ortalama işletme büyüklüğü 61 dekar, dekar başına verim 250 kg, işletme başına üretim de 15 ton 250 kg olarak kabul edildi.
AB'de ise işletme büyüklüğü 174 dekar, dekar başına verim 600 kg, işletme başına üretim ise 104 ton 400 kg olarak alındı.
Rapora göre AB'de buğdayda müdahale kuruluşunun alım fiyatı, 101,31 avro. Yani AB çiftçisi, ürününü serbest piyasada satamazsa, müdahale kurumuna götürüp 101,31 avrodan satabiliyor. Bu çiftçi ürettiği buğday için FEOGA'dan ayrıca ton başına 63 avro destek alıyor. Sonuçta, AB'deki buğday üretcisinin eline ton başına 164,31 avro para geçiyor. Ancak dekar başına verim 600 kg olduğu için, ortalama 174 dekarda 104,4 ton buğday üreten AB çiftçinin eline geçen para, 17 bin 154 avroya ulaşıyor.
Türkiye'de ise çiftçi, 16,5 YTL'lik doğrudan gelir desteği (DGD), 3 YTL'lik sertifikalı tohumluk, 2,4 YTL'lik mazot desteği olmak üzere, dekar başına 21,9 YTL'lik destek alıyor. Ortalama 61 dekar işletme büyüklüğü sahip Türk buğday üreticisi, dekar başına 250 kg'lık verimle elde ettiği 15 bin 250 kg buğdayı, 35 YKr'den TMO'ya satarak, 5 bin 337,5 YTL ürün bedeli elde ediyor. Ayrıca kg başına 3 YKr destekleme primi, DGD, mazot, gübre ve tohum desteği ile birlikte, bu çiftçi, ürettiği 15 ton 250 kg'lık buğday için 7 bin 130,9 YTL gelir elde ediyor. Buğday üretimi nedeniyle eline 4 bin 322 avro geçen söz konusu çiftçinin ton başına aldığı para ise 283 avroya denk geliyor.
Yani masraflar hariç, ortalama bir AB buğday üreticisinin geliri
17 bin 154 avro, Türk üreticisinin geliri ise 4 bin 322 avro. Ancak,
destekler dahil, AB üreticisinin eline ton başına 164,31 avro, Türk üreticisinin eline 283 avro geçiyor.
Eğer Türkiye'de ortalama buğday verimi 400 kg olsaydı, aynı topraktan 24,4 ton ürün elde edilecek ve çiftçi geliri 6 bin 905 avroya, 600 kg verimde ise 36,6 ton üretim nedeniyle çiftçi geliri 10 bin 358 avroya yükselecekti.
Türkiye'de, ne kadar çok destek verilse ve mümkün olduğunca yüksek alım fiyatı açıklansa bile, işletme büyüklüğünün küçük, verimin de düşük olması nedeniyle çiftçiye tatmin edecek bir gelir sağlanmadığını ifade eden yetkililer, sorunun ancak, işletme büyüklükleri ve verim artırılarak çözülebileceğini vurguladılar.
TMO Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu, ürün fiyatlarının uluslararası fiyatlara göre belirlenmesi zorunluluğuna işaret ederken, üreticinin gelir kaybının, alım fiyatı ile değil, diğer desteklerle karşılanması gerektiğini vurguladı. Kemaloğlu, geçen yıl, alım fiyatlarının önceki yıla göre düşük olmasına karşın, doğrudan gelir desteği, sertifikalı
tohum, mazot ve gübre destekleri ile birlikte çiftçinin eline
buğdayın her kilosu için toplam 467 bin lira para geçtiğini söyledi.
-DESTEKLER ZAMANINDA ÖDENMİYOR
Ton başına çiftçi gelirinin AB'den yüksek görülmesine karşın, Türkiye'de üretim maliyetlerinin yüksekliği önemli bir sorunu oluşturuyor. Türkiye'de gübre, mazot fiyatları AB'den yüksek. İşletmeler küçük olduğu için teknoloji kullanımı yetersiz. Sertifikalı tohumluk kullanımı da az.
Ayrıca DGD, mazot ve gübre destekleri de zamanında ödenmiyor. 2005 yılına ilişkin DGD destekleri halen ödenmediği gibi dekar başına yapılacak ödeme miktarı da belli değil. Gübre ve mazot destekleri de bir süreklilik arzetmiyor, her yıl düzenli olarak ödenmiyor.
TMO hesaplamasına göre, buğdayda AB ve Türk çiftçisinin ton başına gelir karşılaştırması şöyle:
. TÜRKİYE (1) AB (2)
DESTEKLER ÇİFTÇİ GELİRİ DESTEKLER ÇİFTÇİ GELİRİ
----------- --------------- ----------- -------------
-DGD (16,5 YTL/da) 1.006,5 YTL -DGD(63 avro/ton) 6.577 avro
-Tohumluk (3YTL/da) 183,0 YTL
-Mazot (2,4 YTL/da) 146,4 YTL
-Alım fiyatı -Müdahale fiyatı 10.577 avro
(35 YKr-kg) 5.337,5 YTL (101.31 avro/ton)
-Prim (3 YKr/kg) 457,5 YTL
TOPLAM 7.130,9 YTL -TOPLAM Gelir 17.154 avro
- (4.322 AVRO)
Ton başına gelir 283 Avro -Ton başına gelir 164,31 avro
(1)- ortalama işletme büyüklüğü 61 dekar, verim 250 kg/dekar ve üretim 15 bin 250 kg alınmıştır.
(2)-işletme büyüklüğü 174 dekar, verim 600 kg/dekar ve üretim 104,4 kg kabul edilmiştir.
AB'de ise işletme büyüklüğü 174 dekar, dekar başına verim 600 kg, işletme başına üretim ise 104 ton 400 kg olarak alındı.
Rapora göre AB'de buğdayda müdahale kuruluşunun alım fiyatı, 101,31 avro. Yani AB çiftçisi, ürününü serbest piyasada satamazsa, müdahale kurumuna götürüp 101,31 avrodan satabiliyor. Bu çiftçi ürettiği buğday için FEOGA'dan ayrıca ton başına 63 avro destek alıyor. Sonuçta, AB'deki buğday üretcisinin eline ton başına 164,31 avro para geçiyor. Ancak dekar başına verim 600 kg olduğu için, ortalama 174 dekarda 104,4 ton buğday üreten AB çiftçinin eline geçen para, 17 bin 154 avroya ulaşıyor.
Türkiye'de ise çiftçi, 16,5 YTL'lik doğrudan gelir desteği (DGD), 3 YTL'lik sertifikalı tohumluk, 2,4 YTL'lik mazot desteği olmak üzere, dekar başına 21,9 YTL'lik destek alıyor. Ortalama 61 dekar işletme büyüklüğü sahip Türk buğday üreticisi, dekar başına 250 kg'lık verimle elde ettiği 15 bin 250 kg buğdayı, 35 YKr'den TMO'ya satarak, 5 bin 337,5 YTL ürün bedeli elde ediyor. Ayrıca kg başına 3 YKr destekleme primi, DGD, mazot, gübre ve tohum desteği ile birlikte, bu çiftçi, ürettiği 15 ton 250 kg'lık buğday için 7 bin 130,9 YTL gelir elde ediyor. Buğday üretimi nedeniyle eline 4 bin 322 avro geçen söz konusu çiftçinin ton başına aldığı para ise 283 avroya denk geliyor.
Yani masraflar hariç, ortalama bir AB buğday üreticisinin geliri
17 bin 154 avro, Türk üreticisinin geliri ise 4 bin 322 avro. Ancak,
destekler dahil, AB üreticisinin eline ton başına 164,31 avro, Türk üreticisinin eline 283 avro geçiyor.
Eğer Türkiye'de ortalama buğday verimi 400 kg olsaydı, aynı topraktan 24,4 ton ürün elde edilecek ve çiftçi geliri 6 bin 905 avroya, 600 kg verimde ise 36,6 ton üretim nedeniyle çiftçi geliri 10 bin 358 avroya yükselecekti.
Türkiye'de, ne kadar çok destek verilse ve mümkün olduğunca yüksek alım fiyatı açıklansa bile, işletme büyüklüğünün küçük, verimin de düşük olması nedeniyle çiftçiye tatmin edecek bir gelir sağlanmadığını ifade eden yetkililer, sorunun ancak, işletme büyüklükleri ve verim artırılarak çözülebileceğini vurguladılar.
TMO Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu, ürün fiyatlarının uluslararası fiyatlara göre belirlenmesi zorunluluğuna işaret ederken, üreticinin gelir kaybının, alım fiyatı ile değil, diğer desteklerle karşılanması gerektiğini vurguladı. Kemaloğlu, geçen yıl, alım fiyatlarının önceki yıla göre düşük olmasına karşın, doğrudan gelir desteği, sertifikalı
tohum, mazot ve gübre destekleri ile birlikte çiftçinin eline
buğdayın her kilosu için toplam 467 bin lira para geçtiğini söyledi.
-DESTEKLER ZAMANINDA ÖDENMİYOR
Ton başına çiftçi gelirinin AB'den yüksek görülmesine karşın, Türkiye'de üretim maliyetlerinin yüksekliği önemli bir sorunu oluşturuyor. Türkiye'de gübre, mazot fiyatları AB'den yüksek. İşletmeler küçük olduğu için teknoloji kullanımı yetersiz. Sertifikalı tohumluk kullanımı da az.
Ayrıca DGD, mazot ve gübre destekleri de zamanında ödenmiyor. 2005 yılına ilişkin DGD destekleri halen ödenmediği gibi dekar başına yapılacak ödeme miktarı da belli değil. Gübre ve mazot destekleri de bir süreklilik arzetmiyor, her yıl düzenli olarak ödenmiyor.
TMO hesaplamasına göre, buğdayda AB ve Türk çiftçisinin ton başına gelir karşılaştırması şöyle:
. TÜRKİYE (1) AB (2)
DESTEKLER ÇİFTÇİ GELİRİ DESTEKLER ÇİFTÇİ GELİRİ
----------- --------------- ----------- -------------
-DGD (16,5 YTL/da) 1.006,5 YTL -DGD(63 avro/ton) 6.577 avro
-Tohumluk (3YTL/da) 183,0 YTL
-Mazot (2,4 YTL/da) 146,4 YTL
-Alım fiyatı -Müdahale fiyatı 10.577 avro
(35 YKr-kg) 5.337,5 YTL (101.31 avro/ton)
-Prim (3 YKr/kg) 457,5 YTL
TOPLAM 7.130,9 YTL -TOPLAM Gelir 17.154 avro
- (4.322 AVRO)
Ton başına gelir 283 Avro -Ton başına gelir 164,31 avro
(1)- ortalama işletme büyüklüğü 61 dekar, verim 250 kg/dekar ve üretim 15 bin 250 kg alınmıştır.
(2)-işletme büyüklüğü 174 dekar, verim 600 kg/dekar ve üretim 104,4 kg kabul edilmiştir.