Bubonik (Hıyarcıklı) veba nedir ve ne demektir? İşte son açıklamalar ve hastalığın belirtileri
Güncelleme Tarihi:
Bubonik veba nedir? sorusu gündemde yer alıyor. Bubonik veba olarak gündeme gelen ve hıyarcıklı veba olarak da bilinen ve son olarak Çin'de görülen bu hastalık hakkında Dünya Sağlık Örgütü'nden açıklama geldi. Açıklamada, Çin'de görülen ve bulaştıktan sonra çok öldürücü olduğu bilinen bubonik veba hastalığının yüksek risk taşımadığı ifadelerine yer verildi. Gribe benzer belirtiler taşıdığı için pek fazla teşhis edilemeyen bubonik veba, kemirgen hayvanların etini tüketme ya da pire ısırması yoluyla insanlara geçiyor. Hastalığı kapan insanlar ise daha sonra tıpkı koronavirüste olduğu öksürük, hapşuruk gibi yollarla hastalığı damlacıklarla başka insanlara bulaştırıyor. İşte, hıyarcıklı veba ya da diğer bir isim ile bubonik veba belirtileri ve detaylı bilgiler...
Çin'de bubonik veba adı ile ortaya çıkan yeni hastalık, milyonlarca insanın yaşadığı ülkede yeni bir teyakkuz durumunu harekete geçirdi. Kemirgen hayvanlar ya da pirelerden insanlara geçtiği düşünülen bubonik veba hastalığı, en yayın bilinen ve adını da aldığı bubo, yani lenf benzlerinin şişmesini nitelemektedir. Peki, bubonik veba nedir ve nasıl bulaşır? İşte,hıyarcıklı veba olarak da nitelendirilen bubonik veba hakkında belirtiler ve bulaşma riski detayları
Antik Çağlar'dan itibaren tanınmış bir hastalıktır. Lakabı "Kara Ölüm"dür. Orta Çağ'da 1347-1353 arasında, Avrupa nüfusunun üçte birinin kaybedilmesinden sorumludur. (Ayrıca bu hastalık 1347-1348 yılları arasında Venedik nüfusu 130.000 iken 70.000'e düşmesine neden olmuştur.) Modern antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Gelişmiş ülkelerin tamamında ve gelişmekte olan ülkelerin pek çoğunda ortadan kaldırılmış olmasına rağmen Asya ve Afrika kıtalarının bazı bölgelerinde hâlen görülebilmektedir.
Kendini 4 şekilde gösterebilir:
Bubonik
Septisemik
Pnömonik
Gastro-intestinal
Bulaşıcı ve öldürücü bir hastalıktır. Vebanın farelerden bulaştığı kanısı yaygındır, ancak gerçekte bakteriyi yayan bir tür piredir ve fareler de bu hastalığın kurbanıdırlar. Tarihte veba salgınlarından önce şehirlerde büyük miktarda fare ölümlerinin meydana geldiği görülmüş, ölü farelerle temas eden insanların, pire ısırması nedeniyle bu hastalığa maruz kaldıkları tespit edilmiştir.
Hastalık, mikrop kapıldıktan 2-8 gün içerisinde kendini gösterir. Hastada aniden başlayan baş ve sırt ağrıları, ateş, titreme, kusma, nefes darlığı, halsizlik, deri lekeleri, burun kanaması, kan tükürme, kasık ağrıları ve devamlı dalgınlık görülür.
ÇİN'DE GÖRÜLEN BUBONİK VEBA NEDİR?
Çin'de veba hastalığı milyonlarca insanın yaşadığı ülkede yeni bir alarmın verilmesine neden oldu. Bubonik veba vakası ile yeni bir hastalık gündemine daha sahip olan Çin, yeni çıkan hastalık ile ilgili araştırmalarına başladı. Bubonik veba olarak bilinen ve pire ısırması ya da vebanın bulaştığı hayvanları tüketme yoluyla bulaşan bu hastalık, vücudu yavaş yavaş etkisi atına alarak bitirebilme tehlikesine sahiptir.
Bubonik veba, orta çağdan bu yana varlığını sürdüren ölümcül hastalıklardan birisidir. O dönemde 'Kara ölüm' olarak adlandırılan bubonik veba, hastalığın belirli bir safhasından sonra ciltte oluşan siyah lekeler nedeniyle bu ismi almıştır. Siyah lekelerin nedeni ise iç organlarda oluşan kanamanın deri altında birikmesinden oluşmaktadır.
Vebanın en sık görülen formudur. Orta çağ Avrupa’sında ‘Kara Ölüm’ olarak bilinirdi. Pirenin ısırdığı ve bakterilerin vücuda girdiği yere en yakın lenf bezlerinde ağrılı şişme ve iltihaplanma görülür. İleri dönemlerde iltihaplı lenf nodları açılarak akıntlı hal alır. Tedaviye hemen başlanmazsa bakteri vücudun her yerine yayılarak akciğer ve septisemik forma dönüşebilir.
Bubonik vebada bakteri vücuda girdikten sonra 3 ila 8 gün içinde etkisini gösterir.
Belirtileri, yüksek ateş, üşüme duygusu, başağrısı, ishal ve bubo adı verilen, lenf bezi şişmeleridir
Deri altında ve iç organlarda kanama başladığı zaman da, akan kanın birikmesi sonucu ciltte siyah lekeler oluşur.
Hastalıktan korunmanın en etkili yolu hastalığın bulaşmasına neden olan pirelerin yaşadığı yerlerden ve hayvanlardan uzak durmaktır. Çevre daima temiz olmalı, güneş gören yerler tercih edilmelidir( bakteri güneş ışınlarının etkisinde kaldığında hızla ölür) ve en önemlisi veba hastalığı taşıyan kişi ve hayvanlar ile temastan kesinlikle kaçınılmalıdır. Kırsal alanlarda kalacaklar ve açık hava etkinliklerine katılacaklar mutlaka DEET içeren böcek öldürücüler ve permetrinli giysi ve eşyalar kullanmalıdır. Aşı çalışmaları devam etmektedir.