A.A
Oluşturulma Tarihi: Eylül 18, 2008 10:13
Samsun'un Vezirköprü ilçesindeki 250 haneli İncesu köyünün tamamı tel süpürge yaparak geçimin sağlıyor.
Vezirköprü ilçesine bağlı 250 haneli İncesu köyünde yaşayanlar, meslek olarak süpürgeciliği seçerken, tarladan pazara uzanan “süpürge yolculuğunda” büyüklerinden kalan mesleklerini tüm zorlu koşullara rağmen sürdürmek için çaba gösteriyor.
Yaklaşık 30 yıldır tel süpürge yaparak geçimini sağladığını belirten köy sakinlerinden Ali Osman Doruk (43), gittikçe zorlaşan şartlara rağmen köydeki diğer vatandaşlar gibi geçimlerinin süpürgeye bağlı olduğunu söyledi.
Bir yıl içinde yaklaşık 12 ile 15 bin adet süpürge yaparak sattığını belirten Doruk, yaptığı süpürgeleri de kendisinin pazarladığı ifade etti.
“Bu köyde doğan herkesin 10 yaşından sonraki mesleği süpürgeciliktir” diyen Doruk, “Ancak son yıllarda süpürge gelişen teknoloji karşısında temizlik aracı olarak önemini yitirmeye başladı. Geleneksel bir sanat ürünü olarak değerini korumaya çalışıyor” diye konuştu.
Yaptığı süpürgelerin tanesini 4 YTL'den sattığını anlatan Doruk, şunları kaydetti:
“Günde ortalama 20 ile 25 süpürge yapabiliyorum. Yanımda kardeşlerim de olunca bu sayı oldukça artıyor. Genellikle Amasya, Ankara, Çorum, Tokat ve Eskişehir'den toptan alıcılarımız oluyor. Fazla yaptığımız süpürgeleri ise pazarda kendi imkanlarımızla satıyoruz. Süpürge üretimi konusunda tek sıkıntımız pazar sorunu. Hem teknolojiyle rekabet etmek zorunda kalıyoruz. Hem de köy içinde birlik ve bütünlüğümüz yok. Birlik olup bir kooperatif veya dernek çatısı altında birleşerek güç birliği yaparsak daha çok süpürge satarız.”
Yıllardır süpürge üretimi ile geçimini sağladığını anlatan bir diğer köy sakini Dursun Doruk (50) da 50 dönümlük arazisine süpürge tohumu ektiğini söyledi.
SÜPÜRGE YAPIMI
Ekilen araziden 10 ton dolayında süpürge teli çıktığını, bundan da işlendiğinde 15 bin adet süpürge yapıldığını belirten Doruk, süpürge yapımının zahmetli bir iş olduğunu kaydetti.
Dursun Doruk, süpürge yapımı konusunda şu bilgileri verdi:
“Tarladan toplanan süpürge telleri süpürge yapımına uygun uzunlukta kesilir. Tohumları ve yaprakları ayıklanır. Kalın, dolgun ve etli olanlar tepelik, ince ve cılız tellerde işlik olarak ayrılır. Kısa, kırık, koyu renkte düzgün olmayan teller ayıklanarak küçük el süpürgeleri ve top süpürge yapımında kullanılır. Süpürge telleri demetler haline getirilir. Daha sonra bağlanarak, süpürge taslağı oluşturulur. Bu taslağın sapına 4-5 tel yerleştirilerek, tepelik yapılır. 'Ayakcak' denilen ayak mengenesinden yararlanılarak sap, üç ya da daha çok yerinden galvanize telle bağlanır. Süpürge taslağına, 'el mengenesi' (falaka) yardımıyla süpürge biçimi verilir. Tokmakla vurularak bu biçim pekiştirilir. Üç ya da daha çok yerinden çuvaldızla dikilir.”
Diğer köy sakinleri de gelişen teknolojiye yenik düşmekten şikayet ettiler.
Ancak başka geçim yolları olmadığı için kendilerin büyüklerinden kalan mesleği sürdürdüklerini anlatan süpürgeci köylüler, şartlarının her geçen gün zorlaştığını dile getirdiler.