Bu kez fotoğraf çektirecekler
Güncelleme Tarihi:
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, geçtiğimiz aylarda Yahudi yerleşimleri konusundaki anlaşmazlıktan dolayı ABD Başkanı Barack Obama’yla ilişkilerinin dibe vurmasından sonra önümüzdeki hafta Beyaz Saray’a yapacağı ziyarette daha sıcak bir karşılama bekliyor.
İsrail’in geçtiğimiz Gazze’ye giden yardım filosuna düzenlediği kanlı baskın dolayısıyla ertelenen görüşmeler için, Salı günü Washington’a gidecek olan Netanyahu, Obama’nın barış talepleri listesinde geçici de olsa hayata geçirmeyi başardığı noktaları Başkan’a gösterme fırsatı bulacak.
Bir İsrailli yetkili, Netanyahu ve Obama’nın Mart ayındaki gösterişsiz zirvenin ardından bu sefer fotoğraf da çektireceğini söyledi. İki lider en son toplantılarındaki hava, Başkan’ın Filistinlilerin devlet kurmak istediği topraklarda yerleşim inşaatlarına devam eden İsrail’i onaylamadığını göstermişti.
Fotoğraf çekilmemesi de bu anlaşmazlığın sembolü olarak görülmüştü. Beyaz Saray Sözcüsü Robert Gibbs de, bu ziyarette Obama ve Netanyahu, Oval Ofis’te gazetecilere açıklama yaparken fotoğraf çekme imkanı bulunacağını söyledi.
Washington’ın açıklamalarına paralel olarak, Netanyahu İsrail-Filistin müzakerelerini, Obama’nın Ortadoğu temsilcisi George Mitchell tarafından yürütülen ancak yavaş ilerleyen “yakınlaşma görüşmeleri” yerine, doğrudan görüşme seviyesine çekme arzusunu dile getirecek.
Netanyahu, “Umuyorum ve inanıyorum ki, önümüzdeki hafta Washington’da Başkan Obama’yla yapacağım konuşmaların en önemli kısmı, İsrail ve Filistinliler arasındaki doğrudan barış görüşmelerine en kısa sürede nasıl başlanabileceğiyle ilgili olacak” dedi.
Netanyahu, ABD Büyükelçisi’nin konutunda düzenlenen Bağımsızlık Günü kutlamalarına katılan Netanyahu, Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas’la, “bugün, yarın ya da öbür dün, nerede olursa olsun görüşmeye hazır olduğunu” söyledi.
Gibbs, Netanyahu ve Obama’nın “doğrudan görüşmelere en kısa zamanda başlama umudu ve ihtiyacını” masaya yatıracaklarını, bölgesel güvenlik, ikili ilişkiler ve İsrail’in “Gazze politikasında son dönemde yaşanan değişiklikler”i masaya yatıracağını söyledi.
Ancak Netanyahu’ya daha olumlu bir tonla seslenmek, Obama’nın siyasi çıkarları için de önemli olabilir. Başkan Kasım ayında yapılacak Kongre seçimlerinde Demokrat Parti’nin kayıplarını en aza indirmeye çalışıyor. Obama bu süreçte, Kongre üyeleri ve seçmenler arasında İsrail’e verilen desteğin ne kadar büyük olduğunun farkında.
Başkan, daha önce defalarca İsrail’in güvenliğine ve İran’ın nükleer programının önlenmesine yönelik bağlılığını dile getirdi. İsrailli yetkililer İran konusunun da iki liderin gündeminde olacağını ifade etti.
Netanyahu ve Obama’nın deneyeceği bir başka seçenek de İsrail’in Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimleri için uygulamaya koyduğu 10 aylık durdurma kararının, Eylül ayından sonraya da uzatılması olabilir. Ancak böyle bir hamlenin, aşırı sağcı bir partinin de ortağı olduğu Netanyahu liderliğindeki iktidar koalisyonunu baskı altına alması söz konusu. Dahası Filistinliler de böyle bir girişimin kendilerini devletleşme müzakerelerine ikna edebileceği yönünde bir işaret vermiş değil.
Filistin Yönetimi’nin Başmüzakerecisi Saeb Erekat, “Sınırlarla ve güvenlikle ilgili meselelerde ilerleme kaydedilmedikçe anlamlı bir barış sürecinden bahsetmemiz ve doğrudan müzakerelere geçmemiz mümkün olmaz” dedi. Filistinli yetkililer bu beklentilerin, 1967 Savaşı öncesindeki durum çerçevesinde gelecekte kurulacak Filistin Devleti’nin sınırlarının belirlenmesi ve İsrail’le toprak değişimi konusunda anlaşılmasını da gerektirdiğini belirtti.
Filistinliler ayrıca kilit noktalardaki İsrail askerlerinin ve kontrol noktalarının yerine uluslararası güçlerin geçmesini talep ediyor.
Kendi adına Netanyahu, Doğu Kudüs’ün Batı Şeria’daki inşaat durdurma kararının kapsamının dışında kaldığını söyleyerek kendi sağcı seçmenine ve partisindeki diğer milletvekillerine oynuyor.
İsrail Başbakanı, Obama’yla daha önceki görüşmesinin evvelinde, İsrail’in başkent olarak gördüğü Kudüs’ün bir “yerleşim olmadığını” açık bir dille ifade etti. Ancak Doğu Kudüs’te aylardır yeni Yahudi konutları inşa edilmezken, Filistinlilere ait konutların yıkımı da durduruldu.
Önümüzdeki hafta yapılacak zirve Obama’nın Beyaz Saray’da geçirdiği 15 ayda Netanyahu ile yaptığı beşinci görüşme olacak. Washington’dan sonra Netanyahu, New York’a giderek Yahudi toplumunun liderleriyle görüşecek.