Arzu ÇAKIR MORİN/PARİS
Oluşturulma Tarihi: Ocak 24, 2012 00:00
Fransa Senatosu, 1915 olaylarını “soykırım” olarak kabul etmeyenleri hapis ve para cezasına çarptırmayı öngören yasa teklifi dün çoğu vekaletle kullanılan 86’ya karşı 127 oyla onayladı. 7.5 saat süren görüşmede bir tarih yargılandı. Anayasa Komisyonu Başkanı Jean-Pierre Sueur, “Parlamentolar tarih yazamaz” dedi. Günün özetini, seçim bölgesindeki Ermenilere selam gönderen Sosyalist Senatör Kaltenbach yaptı.
FRANSA Senatosu Genel Kurulu’ndaki tarihi oturum TSİ 16.00’da başladı. 13 senatörün konuşma yapmak için kayıt yaptırdığı oturuma katılım, oylama saati yaklaştıkça arttı. 348 senatörden 60 kadarının katıldığı oturumda öncelikle Anayasa Komisyonu’nun önergesi oylandı. Çoğu vekaletle oy kullanan 262 Senatör’den 166’sı Anayasa Komisyonu’nun “Teklif Anayasa’ya aykırı” önergesini reddetti. 86 Senatör komisyonun önergesine destek verdi. 10 oy ise geçersiz sayıldı.
Oylamaya kadar 7.5 saat süren oturumda ilk konuşmayı hükümet adına söz alan Parlamento ile İlişkilerden Sorumlu Bakan Patrick Ollier yaptı. Sözkonusu teklifin Fransız yasalarına ve AB yasalarına uygun olduğunu iddia eden Ollier özetle şunları söyledi:
Amaç ‘uyumlaştırmakmış’
“Bu yasa teklifi sadece şunu öngörüyor. Bir kanuna saygı gösterilmemesini cezalandırıyor. 10 sene öncesinde kabul edilen bir kanuna uyulmamasını cezalandırıyor. Biliyorsunuz daha önce Yahudi soykırımı tanınmıştı. Bugün artık tekrar tartışmayı başlatmak söz konusu değil, bu tartışma yapıldı. Burada sadece kanun tarafından tanınmış soykırımlara eşit muamele öngörüyoruz. Burada kendi mevzuatımızı uyumlu hale getirmek amaçlanıyor. Bir takım soykırımlar tanınmıştı. Fransa kanunları tarafından iki tane soykırım tanınmışsa, o zaman birinin inkârı cezalandırırken, diğerinin inkarının cezalandırılmamasını kabul edemeyiz. Ceza hukuku açısından bakıldığında bir uyumlaştırma söz konusudur. Bu yasa ile Türkiye hedef alınmamaktadır. Türkiye büyük bir ülkedir. Ve Türkiye ile ilişkilere büyük önem veriyoruz. Cumhurbaşkanı da bu yönde Başbakan Erdoğan’a bir mektup göndermiştir.”
Başkan yine karşı çıktı
Ollier’in konuşmasının ardından daha sonra Senato’nun Anayasa Komisyonu Başkanı ve Raportör Jean-Pierre Sueur söz aldı. “Fransız Anayasası’nın 34’üncü maddesine aykırı” olduğu gerekçesiyle yasa teklifinin reddedilmesini isteyen Sueur, siyasi bir eğilim adına değil, sadece hukukçu kimliğini ön plana çıkararak konuştuğunu vurguladı. Komisyonun büyük bir çoğunlukla, 23’e 9 oyla bu yasayı anayasaya aykırı bulduğunu belirten Sueur şu ifadeleri kullandı: “Burada Ermeni soykırımını tanımayı ya da reddetmeyi tartışmıyoruz. Bu parlamento bunu 2001 yılında tanıyarak tavrını ortaya koydu. Bugün burada bir yasa ne yapabilir, ne yapamaz bunu tartışıyoruz. Burada bir parlamentonun anayasal yetkisi nedir onu tartışıyoruz. Meclis Başkanı bu tür yasaları reddeden bir rapor yayınladı. Geçtiğimiz yıl bu Senato bu yasayı reddetti. Eski Anayasa Mahkemesi başkanı Robert Badinter, bu yasanın anayasaya aykırı olduğunu açıkça koydu. Komisyonumuz da bunu doğrulayan bir önergeyi kabul etti. Pierre Nora tarihçi olarak, parlamentoların tarih yapamayacağını söyledi. Bu yasa Anayasa’nın 34’üncü maddesine ve ifade özgürlüğüne aykırıdır. Bu sorunun çözüm yeri burası değildir.”
Seçim bölgesine selam
İktidardaki Halk Hareketi Birliği (UMP) adına konuşan Senatör Roger Karoutchi ile Anamuhalefet Sosyalist Grup adına konuşan Philippe Kaltenbach yasa teklifine destek verdi. Ermeni diasporasının yoğun olarak yaşadığı Clamart bölgesinden Senatör olan Kaltenbach, Senato’daki konuşmasında “Clamart’ı selamlıyorum” diyerek açıkça “seçmene selam” mesajı verdi.
Teklifin gündemde düşürülmesi önergesinin reddedilmesinin ardından asıl oylamaya geçildi. Tasarı, çoğu vekaletle kullanılan 86’ya karşı 127 oyla kabul edildi. 7.5 saat süren oturumun ardından Senato önündeki Ermeniler sevinç gösterileri yaparken, Türklerin çoğu oylamadan önce dağılmıştı.
Yasa ne diyor
Yasa, “Fransa’nın kanunla tanıdığı bütün soykırımların inkârının suç sayılmasını” öngörüyor. Fransa, meclis kararıyla sadece Yahudi Soykırımı’nı ve 1915 olaylarını soykırım olarak tanıyor. Teklif yasalaşırsa, Fransız mahkemeleri, suçlanan kişilere bir yıl hapis ile 45 bin euro’ya kadar ceza isteyebilecek.
Senato önünde gösteri
OYLAMA öncesi Türk ve Ermeni göstericiler, polis tarafından geniş güvenlik önlemlerinin alındığı Senato önünde toplandı. Türk ve Fransız bayraklarıyla Ermenilerin 200 metre uzağında toplanan Türkler, “Tarihi olaylara parlamentolar değil tarihçiler karar versin”, “ifade özgürlüğünü ihlal eden yasa teklifine hayır” yazan pankartlar taşıdı.