Bu kanalı seyredenler Irak’ta kitle imha silahı bulundu zannediyor

Michael Moore’un Fahrenheit 9/11’inden sonra ÅŸimdi ABD’de yeni bir belgesel tartışılıyor: Daha önce Irak Savaşı ve Enron ÅŸirketinin iflası ile ilgili belgesellere de imza atan Robert Greenwald’un son filmi Outfoxed.Filmin tam adı Outfoxed - Rupert Murdoch’un GazeteciliÄŸe Açtığı SavaÅŸ. Amerika’nın en çok izlenen haber kanallarından Fox News’in Bush yanlısı haberciliÄŸini tartışıyor. Türkçe’de tilki (fox) anlamına gelen ve Ä°ngiltere, Avustralya ve ABD’deki diÄŸer pek çok televizyon kanalı ve gazete gibi medya devi Rupert Murdoch’a ait olan Fox News’in yaptığı haberciliÄŸi. Greenwald’un 300 bin dolarlık bütçeyle hazırladığı belgesel için ülkenin dört bir yanından gönüllüler, altı ay boyunca Fox kanalını izledi, notlar aldı ve bunları düzenli olarak Greenwald’a yolladı. Pek çok eski Fox çalışanıyla konuÅŸuldu, bazıları iÅŸlerini kaybetmekten korkup kimliklerini saklamayı tercih etti. Sonunda ortaya beÄŸenmediÄŸi konuklara ‘Kapa çeneni’ diye bağıran spikerlerin, haberden çok fikir yaymaya çalışan ‘habercilerin’ bulunduÄŸu, açıkça Bush’un Cumhuriyetçi Parti’sini destekleyen bir televizyon kanalının portresi çıktı. Öyle ki, bugün Fox haberlerini seyredenlerin büyük bölümü ABD’nin Irak’ta kitle imha silahları bulduÄŸunu sanıyor. Tutulan istatistiklere göre Fox’un tartışma programlarına davet edilen konukların yüzde 83’ü Cumhuriyetçi, yüzde 17’si Demokrat ve her nedense Demokrat konuklar genelde konuÅŸmaktan aciz, güven vermeyen kiÅŸilerden seçililiyor. Fox haber kanalını Türkiye’de de Digitürk üzerinden seyretmek mümkün. Los Angeles’ta yaÅŸayan Robert Greenwald ile geçen temmuzda gösterime giren ve o zamandan beri sadece internet üzerinden 100 bin DVD’si satılan belgeselini ve Amerikan politikalarını konuÅŸtuk.Belgeseli hazırlama sürecini acı verici olarak tanımlamışsınız. Saatlerce Fox Haber kanalını seyretmeyi mi kastettiniz?- Evet, çünkü Fox bir haber kanalı deÄŸil. Haber yerine kanaat seyrediyorsunuz orada. Katılmadığınız görüşleri. Ä°nsanlar birbirine bağırıp duruyor. Bir bilgi de vermiyorlar. Tüm bu nedenlerle acı verici bir deneyim olduÄŸunu söyleyebilirim. Rupert Murdoch’un desteklediÄŸi hangisi? Bush yönetimi mi, muhafazakár Cumhuriyetçi görüş mü, yoksa Irak Savaşı mı?- Fox News, Bush’un Cumhuriyetçi Parti’sinin çizgisini izler. Irak Savaşı ve muhafazakár saÄŸ kanat bunun parçaları. Yani hepsini bir arada destekliyorlar.Fox Haber’in yayın politikası her zaman böyle miydi? Yani Cumhuriyetçi Parti yanlısı...- Demokrat hükümet görevdeyken de anti-kampanyalar yaparlardı ve seçimler öncesi açık biçimde Bush’u desteklediler. DEMOKRASÄ°YE ZARAR VERÄ°YORNeden belgeseliniz sadece Fox News üzerine? ABD’de taraflı yayın yapan baÅŸka televizyon kanalları yok mu?- Fox, taraflı yayın yapan tek kanal deÄŸil. Ama tek politik bakış açısından (Bush’un Cumhuriyetçi Parti’si) tamamıyla yalan haber yapan bir kanal. DiÄŸer kanalların iyi haber yaptığı, kötü yaptığı günler olabilir. Ancak Fox, Cumhuriyetçilerin propaganda aracı olarak hizmet veriyor. Demokrasiye zarar veriyor.Özgür basın ve demokrasi arasında nasıl bir baÄŸ var?- Ortada ne kadar çok görüş varsa özgür medyadan bahsetmek o kadar mümkün olabilir. Tek seslilik demokrasi için çok tehlikeli. Neden özellikle bu savaÅŸ üzerine ve George W. Bush yönetimi sırasında bu kadar çok itiraz yükseldi, kitaplar yazıldı, belgeseller çekildi?- Bence toplum Amerika’daki radikal deÄŸiÅŸimlerden endiÅŸe duyuyor. Muhalifler de fikirlerini ve duygularını ifade edebilmek için bu yolu seçiyor.Irak savaşından sonra gazetecilik mesleÄŸi adına bir ÅŸeyler deÄŸiÅŸecek mi?- Maalesef pek çok gazeteci Irak savaşı üzerine haber yapmaktan çok amigoluk yaptı. Bu çok trajik bir durum. Umarım yakında yaptıkları büyük hatanın farkına varırlar ve orada gerçekten neler olup bittiÄŸiyle ilgilenmeye baÅŸlarlar.Niye öyle diyorsunuz, Irak’ta yeni bir gazetecilik terimi bile kazandık. ‘Embedded’ (iliÅŸtirilmiÅŸ, yerleÅŸtirilmiÅŸ) gazeteciler. Ne düşünüyorsunuz, haber yapmak için Amerikan kuvvetlerinin yanında dolaÅŸan gazeteciler hakkında...- Ben bir gazeteci deÄŸilim ama bence bu yöntem, tarafsızlık, haberi doÄŸru ele almak ve sonra doÄŸru aktarmak bakımından pek çok sorunu beraberinde getiriyor.YENÄ° TÃœR BELGESELCÄ°LÄ°KFilmi tanıtmak ve pazarlamak için ilginç bir yöntem kullanıyorsunuz. Sinema salonlarından gösterime girmeden bile önce internette satışı yapılmaya baÅŸlandı ve ev partilerinde gösterildi. Etkili mi bu yöntem bir filmi tanıtmak için?- Hem de inanamayacağınız kadar etkili... Ä°nternet ve ev partileri sayesinde bireylere tek tek ulaşıyorsunuz. Gazetelere ilan vererek onlara ulaÅŸmaya çalışmaktan çok daha etkili. Sizin belgeseliniz ile hemen hemen aynı sıralarda Katar’ın El Cezire kanalıyla ilgili bir belgesel daha çıktı. Jehane Noujaim’in yönettiÄŸi Kontrol Odası. Sizce bu bir tesadüf mü?- Elbette bir tesadüf deÄŸil. Ä°nsanlar Irak’ta gerçekte neler olup bittiÄŸini bilmek ve ortaya koymak istiyorlar. Iraklılar da, Amerikalılar da, dünyanın geri kalanında yaÅŸayan insanlar da. Amerikan yönetimini eleÅŸtiren pek çok ses yükseliyor.Michael Moore’un yönettiÄŸi Fahrenheit 9/11 ve Benim Cici Silahım, sizin yönettiÄŸiniz Outfoxed ve bir de Kontrol Odası var. Bunların hepsi olup bitenlerin tam ortasında, sıcağı sıcağına çekilmiÅŸ filmler. Bu belgesel filmcilikte yeni bir yön mü?- Evet, bunun iki sebebi var. Birincisi daha önce de belirttiÄŸim gibi alternatif seslere ihtiyaç duyulması, ikincisi ise geliÅŸen teknolojinin buna olanak tanıması. Daha hızlı bir ÅŸekilde iÅŸinizi ortaya çıkarabiliyor ve toplumda sürüp giden tartışmanın bir parçası olabiliyorsunuz. Demokrasi için harika bir ÅŸey bu.Â