Boşuna delirten hastalık denmiyor! Ağrıdan kurtulmak için 32 dişini çektiren var ama...

Gülümsemek, esnemek, diş fırçalamak, yüzüne dokunmak hatta konuşmak bu hastalıktan muzdarip insanların kabusu… En ufacık bir esinti bile onlara dayanılmaz ağrılar çektiriyor. “Elektrik çarpmasına benzer ya da bıçak saplanır gibi” diye tarif edilen bir ağrı.

Dayanılmaz acılar çektiren bu hastalığın tıbbi adı “Trigeminal nevralji” ve ilaç tedavisi ya da ameliyatla bu dayanılmaz ağrılardan kurtulmak mümkün…

21 yaşındaki Amy Cook, Trigeminal nevralji hastalığına sahip. Yaşadığı yoğun acılardan dolayı kişisel ilişkilerinin zedelendiğini söyleyen Cook her gün yaşadığı ıstıraba rağmen pozitif kalmaya ve nadir görülen bu hastalık hakkında farkındalık yaratmaya kararlı. 

HASTALIĞI ÖNCE ZONA İLE KARIŞTIRILDI

28 yaşındaki ilkokul öğretmeni Laura, bir sabah dudağının sağ tarafında hafif bir karıncalanma ile uyandı. Bu, birkaç hafta içinde şiddetli ağrıya dönüştü. Doktorlar önce hastalığı zona ile karıştırdı ama başka bir bölüm doktorunu ziyaret edip MR çektiren Laura'ya trigeminal nevralji teşhisi kondu. Günde 25 defaya varan şiddetli ağrılar yaşamaya başlayan genç kadına ilaç tedavisi başlatıldı. Birkaç ay sonra evlenecek olan Laura'ya mevcut ilaçları nedeniyle çocuk sahibi olmaması tavsiye edildi. İlaçları bırakıp çocuk sahibi olmasını sağlayacak ameliyat için bir bağış kampanyası başlatıldı.

ESNEMEK BİLE ACI VERİYOR, FELCE NEDEN OLABİLİYOR

30 yaşındaki Emily Clarke, bir gün ahududu yedikten sonra dayanılmaz bir acı çekmeye başladı. Birkaç nörolog ve beyin cerrahını ziyaret ettikten sonra, Emily'ye sonunda dünya çapında sadece 1,7 milyon insanı etkileyen trigeminal nevralji teşhisi kondu. Çektiği ağrılar yüzünden çok sevdiği işinden ayrılmak zorunda kaldı. Sadece esnemek, yutkunmak veya dişlerini fırçalamak bile genç kadının felç geçirmesine neden olabileceği için 4,5 saatlik bir ameliyat geçirdi ancak 6 ay sonra ağrıları geri döndü. Emily hastalığı ile yaşamanın nasıl bir şey olduğunu şu sözlerle dile getiriyor. 'Trigemainal nevralji ile yaşamak, alışkın olduğunuzdan tamamen farklı bir hayat yaşamayı öğrenmeyi gerektirir, hem fiziksel hem de psikolojik olarak.

ACIDAN YEMEK BİLE YİYEMEDİ

1,5 yıldır yüzünde ve ağzında hissettiği şiddetli ağrıyı diş ağrısı sanarak defalarca doktora giden 71 yaşındaki Fahriye Varan, acıdan yemek dahi yiyemez oldu. Çürük 5 dişini çektirdi ama ağrıları geçmek bilmedi. Sonunda bir nöroloji uzmanına gitti ve önce ilaç tedavisi uygulandı. Ancak ilaçlar dahi acıyı geçirmeye yetmedi. Sonunda Varan’ın hastalığına doğru teşhis koyuldu ve ameliyatla ağrılarından kurtuldu.

AĞRILARI YÜZÜNDEN 32 DİŞİNİ KAYBETTİ

Delirten hastalıktan muzdarip 41 yaşındaki Sunay Öztürk ise ne yazık ki 5 dişini kaybeden Fahriye Varan kadar şanslı değildi. Ağrı sebebiyle tam 32 dişini birden kaybetti. Dişlerindeki lekelerden kurtulmak için bir operasyon geçiren Öztürk, çenesinde başlayan ağrı nedeniyle tek tek tüm dişlerini çektirmek zorunda kaldı. Uzun süredir yemek yiyemeyen ve yüzüne bıçak şeklinde saplanan şiddetli ağrılarını nedeniyle nöroloji doktoruna başvurdu ve kendisine ‘delirten hastalık’ teşhisi kondu. Tedavisinin olumlu sonuç vermesi üzerine tüm ağrılarından kurtuldu.

Trigeminal Nevralji, ataklarla oluşan, ani, şiddetli, kısa süreli, saplanan ağrı' olarak tanımlanır.  TN her 10.000 kişiden yaklaşık 1.5'ini etkiler ve ağrı genellikle hastanın yüzünün bir tarafında, özellikle yanaklarında veya alt çenesinde hissedilir.

Bazı hastalar bu tür ağrıları ayda birkaç kez, bazıları ise günde birkaç kez kadar sık yaşayabilir.

Tedavisinde önce ilaç tedavisi uygulanır. İlaç etkisizse veya TN hastanın yaşam kalitesini etkilemeye devam ederse, sinirin aktivitesini azaltmak için ameliyat gerekebilir.

Kaynak: İngiltere Trigeminal Nevralji Derneği 

Trigeminal Nevralji, ataklarla oluşan, ani, şiddetli, kısa süreli, saplanan ağrı' olarak tanımlanır.  TN her 10.000 kişiden yaklaşık 1.5'ini etkiler ve ağrı genellikle hastanın yüzünün bir tarafında, özellikle yanaklarında veya alt çenesinde hissedilir.

Bazı hastalar bu tür ağrıları ayda birkaç kez, bazıları ise günde birkaç kez kadar sık yaşayabilir.

Tedavisinde önce ilaç tedavisi uygulanır. İlaç etkisizse veya TN hastanın yaşam kalitesini etkilemeye devam ederse, sinirin aktivitesini azaltmak için ameliyat gerekebilir.

Kaynak: İngiltere Trigeminal Nevralji Derneği 

TRİGEMİNAL NEVRALJİ NEDİR?

Algoloji Uzmanı Prof. Dr. Nurettin Lüleci, yüzün tek tarafını tutan Trigeminal nevraljinin nedeninin bugün hala tam olarak bilinmediğini, sorunun kaynağının beyin tabanında bulunan bu sinire damarların teması, baskı yapması nedeniyle sinirde işlev bozukluğu oluşturduğunu belirtti.

“Trigeminal nevralji, yaşlanmanın bir sonucu olarak ortaya çıkabilir veya multipl skleroz veya belirli sinirleri koruyan miyelin kılıfına zarar veren benzer bir bozuklukla ilişkili olabilir” diyen Lüleci, cerrahi yaralanmalar, felç veya yüz travmasının da sorumlu olabileceğinin altını çizdi.

Nöroloji Uzmanı Dr. Mustafa Emir Tavşanlı, ise Trigeminal sinire bası yapan damar veya tümör varlığında; siniri hasarlayan bir travma veya ameliyat durumunda; sinirin başlangıcının yer aldığı beyin dokusundaki bir hastalık halinde bu ağrıların ortaya çıkabileceğini, bununla beraber hastaların çoğunda kesin bir sebebin tespit edilemediğini ifade etti.

‘GÜLÜMSEMEK BİLE TETİKLEYEBİLİR’

Tıraş olmak, yüzüne dokunmak, yemek yemek, dişlerini fırçalamak, konuşmak, makyaj yapmak, bir esinti ile karşılaşmak, gülümsemek, güzünü yıkamak gibi durumların bu hastalığı tetikleyebileceğini söyleyen Lüleci, hastalığın belirtilerini şöyle sıraladı:

Nöropatik bir ağrı çeşidi sayılan ağrılar; 

• Keskin, şimşek çakar tarzda, 
• Bıçak saplanır gibi, 
• Elektrik çarpmasına benzer, 
• Yanıcı ve tekrarlayan dayanılmaz tek taraflı ağrı atakları ile karakterizedir. Ağrılar spontan olarak oluşabilen tekrarlayıcı ağrılardır. 

‘SERSERİ BİR MAYIN GİBİ’

Dr. Mustafa Emir Tavşanlı,  hissedilen ağrının çok kısa süreli ancak gün içinde defalarca tekrarlayan ağrılar şeklinde ortaya çıktığını, aniden gelen ağrılar nedeniyle kişinin yapmakta olduğu işi bırakmasına neden olacak kadar şiddetli olabileceğini belitti.

Ağrı ataklarına tipik olarak yüz kaslarının tik benzeri kramplarının eşlik ettiğini, fakat çoğu zaman yemek yeme, yüz yıkama, diş fırçalama gibi günlük olağan faaliyetler sırasında tetiklendiğini ifade eden Lüleci, ağrının ne zaman geleceği belli olmayan ‘serseri bir mayın’ gibi olduğunu sözlerine ekledi.

‘AĞRI GELDİĞİNDE ONU DİNDİRECEK İLAÇ YOK’

Lüleci, ağrı geldiğinde ne yapılırsa yapılsın o ağrıyı dindirecek bir ilacın olmadığını söyledi.

Trigeminal nevraljinin genelde tek taraflı ve en sık alt çeneyi tuttuğunu, çoğu hastanın önceleri bunun bir diş ağrısı olduğunu düşünerek hekimleri yanılttığını ifade eden Lüleci, kendilerine gelen hastaların %80-90’nının ağrı olan taraftaki hemen tüm dişlerinin çekilmiş olduğunu söyledi. İki ağrıyı birbirinden ayırt etmenin yolunu ise şu sözlerle açıkladı. “Diş ağrısı sürekli devam eden bir ağrıdır. Nevralji ağrısı ise nöbetler şeklinde gelir yani arada ağrısız dönemler bulunur”

Tavşanlı, Trigeminal nevraljiyi diş ağrılarından ayırt ederken ağrı özelliğinin anlık, elektrik çarpar gibi olması ve yüzdeki Trigeminal sinir alanlarına yayılım göstermesinin hekimlere yardımcı olduğunu, hastanın yaşadığı ağrının, Trigeminal nevraljiye benzeyen diğer baş ağrısı tipleri ile de ayırt edilmesi önemli olduğundan; hastaların mutlaka nöroloji hekimi tarafından da görülmesinin faydalı olacağını özellikle vurgulamak istedi.

NEŞTER VE NARKOZSUZ 1,5 DAKİKADA SİNİR DEVRE DIŞI BIRAKILIYOR

Trigeminal Nevralgi tanısı konduğunda öncelikle bu ağrının gelmesini engelleyici ya da geldiğindeki şiddeti azaltıcı antiepileptik denilen ilaçlar tercih ediliyor. Eğer kullanılan bu ilaçlara rağmen nöbetler sıklaşmaya ve şiddeti artmaya başlamış ise minimal girişimsel tedavilerle iyi sonuçlar alınıyor. 

Halk arasında sinir yakma işlemi olarak bilinen bu yöntemin nasıl uygulandığını sorduğumuz Lüleci, bu yöntem hakkında bilgi verdi.:

“Ağrının bulunduğu taraftaki sinir, görüntüleme cihazları eşliğinde, radyofrekans cihazının elektrodları tarafından verilen uyarının hasta tarafından ağrı bölgesinde hissedilmesi ile kesin olarak tespit edilir ve bu sinir 1,5 dakikalık bir uygulama ile (60-80 derece 90 saniye) devre dışı bırakılır.”

Bu işlem sonrasında hastaların ağrılarında ciddi azalmalar olduğunu hatta hastaların ilaçlarını bırakma noktasına geldiğini belirten Lüleci, işlemde neşter ve narkoz kullanılmadığını özellikle vurguladı ancak tam lezyonun yapılacağı dakikada hastaya ileri bir sakinleşme ilaçları verilerek işlemi duymamasının amaçlandığını sözlerine ekledi.

AĞRILAR GEÇMİYORSA CERRAHİ YÖNTEM UYGULANIR

Lüleci, Trigeminal Nevralgi tanısı koyulan hastalara nadiren cerrahi müdahale gerektiğini ancak ne yapılırsa yapılsın ağrılar geçmiyorsa o zaman cerrahi yöntem uygulandığını belirtti. Başın arkasında tabanda bulunan bu sinire ulaşmak için hastanın kafatasının açılarak sinir ile damar arasında irtibatı kesecek bir bariyer konularak ameliyatın gerçekleştiğini söyleyen Lüleci, çoğu hastanın ciddi fayda gördüğünü sözlerine ekledi.