Bombanın ucundaki hayatlar

Ölümle yaşam arasında engel oluşturan “korucu elbiseleriyle” uzaktan, televizyon ekranlarında, fotoğraf karelerinde görüyoruz onları. Risk seviyesi yüksek, dikkat, heyecan kontrolü, soğukkanlılık, fizik ve mekanik kurallara yatkınlık gibi özel yeteneklerle seçilen Jandarma’nın patlayıcı madde imha uzmanlarından Astsubay Çavuş Ayşenur Tayişir de onlardan biri...

3 KADIN UZMAN

Jandarma Genel Komutanlığı’nda 3 kadın patlayıcı imha uzmanı göreve başladı. Böylece Jandarma tarihinde ilk kez 3 kadın uzman aynı anda görev almış oldu. Bolu İl Jandarma Komutanlığı bünyesindeki birimde çalışan 28 yaşındaki Tayişir, “Kadın inansın, her şeyi başarır” diyor. Görev yerinde buluştuğumuz Ayşenur Astsubay, mesleğe nasıl başladığını, yaşadığı zorlukları şöyle anlatıyor:

4 AYLIK EĞİTİM

“Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Astsubay Okulu’ndan mezun oldum, ilk görevime Mengen ilçesinde Harekât Eğitim Kısım Amiri olarak başladım. Görev yaparken, daha önce ilgimi çeken patlayıcı maddelerle ilgili araştırmalar yapıyordum. Ardından gönüllü olarak komando kursuna katıldım. Burada patlayıcı maddelerle ilgili derslerimiz vardı. Patlayıcılar zaten benim ilgimi çekiyordu. Dersler sayesinde de bu işi yapabileceğime karar verdim. Gönüllü başvurum kabul edince 4 aylık teorik ve pratik patlayıcı madde eğitimi aldım. Bunun öncesinde de 6 ay komando eğitimim vardı.

HATA PAYI YOK

Patlayıcı maddeler çok karmaşık bir sistem, bir çok anahtarı var. Farklı düzenekler kurulabiliyor. Her türlü araziye, bölgeye, yeraltına-yerüstüne tuzaklanabiliyor. Çok çeşitli malzemeden yapılıyor. Bu karmaşıklık ve belirsizlik mesleğimizin en zor yönü. Nerede ne çıkacağını bilmiyorsunuz. Hep bir adım önde olmanız gerekiyor. Sürekli kendinizi geliştirmeli, yeni çıkan sistemleri, patlayıcıları bilmelisiniz. Araştırmalar yapıp takip etmeniz gerek. Bu meslekte hata yapma şansımız yok, en ufak bir hata hem sizin hem de başkasının hayatına mal olabiliyor.”

GÖNÜLLÜ SEÇİYORLAR

Jandarma’da patlayıcı madde imha uzmanı olmak isteyenler, mevcut personel içinden gönüllülük esasına göre seçiliyor. Gönüllüler, yazılı sınav ve mülakat sonrasında psikologlarca gerçekleştirilen bir sınavdan geçirilip özel eğitime alınıyor. Başarılı olanlar patlayıcı madde imha uzmanı olmaya hak kazanıyor. Adaylarda inceleme ve arama yetenekleri, dikkat, heyecan kontrolü, soğukkanlılık, elektronik ve kimya bilimleri ile fizik ve mekanik kurallarına yatkınlık gibi bazı özellikler aranıyor.

KADIN İSTERSE BAŞARIR

“Kadın olarak güçlü olmak, erkeklerin yaptığı işleri bizim de yaptığımızı, başardığımızı görmek çok güzel. Yapabileceğime inandım, başardım. Bu mesleği seçecek kadınlar önce hedeflerini belirlemeli, bu doğrultuda hareket etmeli ve başaracaklarına inanmalı. İnanmak başarmanın yarısı derler ve kadınlarımız inansın en zor denilen meslekte bile başarılı olurlar.”

BAYRAĞI ŞEHİT ESMA’DAN ALDIM

Jandarma’nın ilk kadın patlayıcı madde imha uzmanı Esma Çevik, 2019 yılında PKK’lı teröristlerce tuzaklanan el yapımı patlayıcıya müdahale sırasında meydana gelen patlamada şehit oldu. Şehit olduğu Gabar Dağı’ndaki alanda petrol rezervi bulundu. Çevik’in adının verildiği petrol sahasında Türkiye ilk kez petrol çıkarıyor. Ayşenur Tayişir, “Esma Astsubay’ın şehit olduğunu duyunca kadınların da bu işi yapabildiğini anladım ve bayrağı ondan devraldım” diyor.

AİLEM ÖNCE KORKTU SONRA TAKDİR ETTİ

Peki patlayıcı madde uzmanı olacağını söylediğinde ailesinin tepkisi ne olmuş: “Önce korktular, ‘Ya bir daha mı düşünsen, zor bir meslek, acele mi ediyorsun?’ dediler. Ama ben çok kararlıydım, ikna ettim. Şimdi hepsi gurur duyuyor. Korucu elbiseler içinde olunca kim olduğunuz çok fark edilmiyor. Ancak elbiseleri çıkarınca ve karşılarında bir kadın görünce şaşırıyorlar. ‘Bu elbiseyi nasıl taşıyorsun, korkmuyor musun?’ gibi tepkiler de oluyor. Genelde olumlu ve takdir eden tepkiler alıyorum.”

40 KİLOLUK ELBİSELER

“Bu meslekte beni en çok patlayıcı maddeye müdahale ederken giydiğimiz korucu elbiseler zorluyor. Havalandırma sistemi, soğutma sistemi, iletişim sistemiyle 40 kiloyu buluyor. Bu ağırlık da hareketinizi kısıtlıyor. İçinde havalandırma sistemimiz var, kıyafetin belli bir süre sonra sıcaklığı artıyor. Bu da maddeye, şüpheli pakete en kısa sürede müdahale etmemizi gerektiriyor. Yoksa her geçen zaman ağırlığı daha fazla hissetmenize neden oluyor. Vücut hareketi kısıtlanıyor.”