Boğaz dışı bir yol bulalım

Ankara: BoÄŸazlar mevcut yükü kaldıramıyor. Ä°stanbul büyük risk altında. Büyük bir kazada Ä°stanbul’un önemli bölümünün kül olma riski var. Ä°stanbul veya Sultanahmet yansa, yerine kim, ne koyacak? Amacımız Ä°stanbul’u kurtarmak.RUSYA Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin’in ziyareti sırasında iki ülke yetkililerini en çok uÄŸraÅŸtıracak konuların başında ‘BoÄŸazlar’dan petrol geçiÅŸi’ gelecek. Rusya, Karadeniz’deki Novorosisk Limanı üzerinden tankerlerle gönderilen petrolün boÄŸazları by-pass edip geçmesi için bazı seçenekler üzerinde çalışıyor. Moskova bunun için Trans-Trakya olarak adlandırılan proje üzerinde duruyor. 2003 yılında 135 milyon ton petrolün geçtiÄŸi boÄŸazları by-pass etmek için Karadeniz’den Ege Denizi’ne bir petrol boru hattı döşenmesi hedefleniyor. SAMSUN-CEYHANRusya’nın istediÄŸi Trans-Trakya projesine sıcak bakmayan Ankara, Türkiye’de Kıyıköy’den Saros Körfezi’ne veya Bulgaristan’ın Burgaz kentinden Yunanistan’ın DedaÄŸaç kentine uzanan petrol boru hatları projelerinin, adalararası geçiÅŸler nedeniyle Ege’yi de riskli hale getireceÄŸini düşünüyor. Türkiye, Samsun-Kırıkkale-Ceyhan petrol boru hattını öneriyor. Türk tarafı petrol taşımacılığında Ä°stanbul’un da durumunu gündeme getirecek. Ankara, bu konuda ÅŸu mesajı verecek: ‘BoÄŸazlar mevcut yükü kaldıramıyor. Ä°stanbul büyük risk altında. Büyük bir kazada Ä°stanbul’un önemli bölümünün kül olma riski var. Ä°stanbul veya Sultanahmet yansa, yerine kim ne koyacak? Amacımız Ä°stanbul’u kurtarmak.’İSRAÄ°L’E MAVÄ° AKIMZiyaret sırasında doÄŸalgaz taşımacılığında önemli bir projenin de masaya yatırılabileceÄŸi belirtildi. Türkiye’ye enerji koridorunda ek bir ‘stratejik önem kazandıracak’ bu projenin hayata geçmesi durumunda, Türkiye ile Rusya arasında Karadeniz’in altından geçen ‘Mavi Akım’ Ä°srail’e kadar uzanacak. Buna göre Mavi Akım’la Samsun’a kadar taşınan Rus doÄŸalgazı, Türkiye içinde Samsun-Kırıkkale-Ceyhan hattıyla Akdeniz’e kadar ulaÅŸacak. DoÄŸalgazı Ceyhan’dan Ä°srail’e kadar taşımak için aynı Karadeniz’e olduÄŸu gibi Akdeniz’in de altına petrol boru hattı döşenecek. Ayrıca Rus Gazprom’un Türkiye’de ÅŸehirlerdeki doÄŸagaz dağıtımı ve depoloma istemi de ele alınacak.HELÄ°KOPTER Ä°HALESÄ°Ä°ki ülke arasında savunma sanayii iÅŸbirliÄŸinin de gündeme gelmesi bekleniyor. Rusya, Türkiye’nin daha önce iptal ettiÄŸi ve yıl sonunda yeniden açmayı düşündüğü saldırı helikopteri ihalesini ‘ErdoÄŸan’ olarak adlandırılan Kamov 50-2 helikopterinin kazanması için kulis yapacak.Tehlikenin fotoÄŸrafıPutin’in ziyareti sırasında gündemin önemli maddelerinden birini de, BoÄŸazlar’dan petrol tankerlerinin geçiÅŸi oluÅŸturacak. Türkiye, tanker trafiÄŸinin artmasının kazaları ve çevre kirliliÄŸini artırmasından kaygı duyuyor. Türkiye bu nedenle, Rusya’nın sert muhalefetine raÄŸmen, boÄŸazlardan akar yakıt tankerlerinin geçiÅŸlerini kısıtladı. Soruna kalıcı çözüm bulmak isteyen Putin’in, boÄŸazları by-pass edecek üç projeden ikisini Ankara’da masaya koyması bekleniyor. BoÄŸazlar’daki tehlike yabancı ajansların da dikkatini çekmiÅŸ, zaman zaman haber olmuÅŸtu. Bu fotoÄŸraf da AP muhabiri Murad Sezer tarafından 19 Ekim 2004’te çekilmiÅŸti.Dublör de geliyorPutin için de aynı Bush’da olduÄŸu gibi EsenboÄŸa ile Çankaya arasındaki iki ayrı güzergáh tamamen trafiÄŸe kapatılacak. Putin’i getirecek olan uçağın kapısına iki ayrı zırhlı makam aracı yanaÅŸacak. Bu araçlardan birisine Putin, diÄŸerine ise dublörü binecek. Konvoy Çankaya’ya doÄŸru hareket ederken havadan helikopterlerle yakın koruma yapılacak. EsenboÄŸa Havaalanı’na ve güzergáhlara keskin niÅŸancılar yerleÅŸtirilecek. Putin’le birlikte çok sayıda Rus güvenlik görevlisi de Türkiye’ye gelecek. Türk güvenlik birimleri Rus meslektaÅŸları ile yakın irtibat halinde görev yapacak.Çeçenler ve PKK terörüPutin’in Çeçenistan’daki terör eylemlerine destek verdikleri ortaya çıkan ve üzerlerinde Türkiye pasaportu bulunan aşırı dinci teröristlerden duyduÄŸu rahatsızlığı gündeme getirmesi bekleniyor. Putin’in BaÅŸbakan Tayyip ErdoÄŸan ve DışiÅŸleri Bakanı Abdullah Gül’ü kabulü sırasında hükümetin bu iddialara nasıl karşılık vereceÄŸi merakla beklenirken, Türkiye tarafının da, Moskova’nın Ankara’ya karşı eskisi kadar olmasa da PKK kartını oynamasından duyulan rahatsızlığı diplomatik üslup çervesinde dile getireceÄŸi belirtiliyor.Ve atom bombasıPutin ve Sezer, ‘İki ülke arasında dostluÄŸun ve çok boyutlu ortaklığın derinleÅŸtirilmesine iliÅŸkin ortak deklarasyona’ de imza koyacaklar. Bu deklarasyonda silahsızlanmaya da vurgu yapılacak. Türkiye bununla, Rusya’nın yeni bir atom bombası bulduÄŸuna dair iddialardan duyduÄŸu rahatsızlığı dolaylı da olsa kayda geçirmiÅŸ olacak.Ä°liÅŸkilerde yeni dönemRUSYA Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin’in CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer’in resmi konuÄŸu olarak bugün baÅŸlayacak ve yaklaşık 24 saat sürecek olan Ankara ziyareti, iki ülke arasındaki iliÅŸkilerde yeni bir dönemin baÅŸlangıcı olacak. Ziyaret nedeniyle, Ankara ile Moskova birçok alanda karşılıklı olarak kartlarını açma fırsatını da bulacak. SSCB’nin geçmiÅŸi de dikkate alındığında Ankara 32 yıl aradan sonra ilk kez bir Rus Devlet BaÅŸkanı’na evsahipliÄŸi yapacak. Moskova’dan Ankara’ya en son ziyaret Nisan 1972’de yapılmıştı. Dönemin Sovyet Yüksek Prezidyumu BaÅŸkanı Nikolay Podgorni, CumhurbaÅŸkanı Cevdet Sunay’ın konuÄŸu olarak Ankara’ya gelmiÅŸti. Putin’in daha önce 2-3 Eylül tarihlerinde yapacağı ziyaret ise Kuzey Osetya’nın Beslan kentindeki kanlı rehin alma olayı nedeniyle ertelenmiÅŸti.5 belgeye imzaZÄ°YARETTE, ‘Çok boyutlu ortaklığın derinleÅŸtirilmesine iliÅŸkin ortak deklarasyon’un yanısıra beÅŸ ayrı belgeye de imza atılacak. Askeri alanda ‘karasularının ötesinde tehlikeli olayların önlenmesi’ ile ‘askeri teknik iÅŸbirliÄŸi kapsamında mübadele edilen bilgi, malzeme, fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması’ anlaÅŸmalarının imzalanması öngörülüyor. Ä°ki ülke arasında, ‘BOTAÅž ve GAZPROM arasında enerji alanında iÅŸbirliÄŸine dair çerçeve anlaÅŸması’nın imzalanması bekleniyor. Bu anlaÅŸma da, gaz tedariki, gaz depolama tesislerinin yapımı, gaz dağıtımı gibi konularda iÅŸbirliÄŸini öngörüyor. ‘DışiÅŸleri Bakanlığı Stratejik AraÅŸtırmalar Merkezi ile Rusya Federasyonu diplomasi akademisi’ arasında iÅŸbirliÄŸine iliÅŸkin memorandum da, iki ülke arasında imzalanması planlanan belgeler arasında yer alıyor. Son olarak, ‘Türk ve Rus Eximbank ile Vnesh ekonombank arasında güçlü iÅŸbirliÄŸi protokolü’nün imzalanması da bekleniyor. Bu protokol, Orta ve Batı Asya Cumhuriyetleri baÅŸta olmak üzere üçüncü ülkelerde uygulanacak ortak projelerde Türk ve Rus mallarının ihracatını teÅŸvik amacını taşıyor.Kırmızı derecePutin, ABD BaÅŸkanı George W. Bush’a uygulanan ‘Kırmızı derece’ yöntemiyle korunacak. Putin’in uçağı, Türk Hava Sahası’na girdikten itibaren Türk Hava Kuvvetleri’ne ait 4 F-16 tarafından 2 koldan korumaya alınacak.Â