Boeing’de deprem

Dünyanın en büyük havacılık imalatçısı Boeing'in yönetiminde geçen hafta başlayan depremin son kurbanı şirketi 7 yıldır yöneten Phil Condit oldu.Savunma projelerinde Amerikan hükümeti ile aralarında yaşanan etik sorunu nedeniyle istifa ettiğini açıklayan Condit'in aslında uzun süredir yönetim kurulu ile arasında problemler olduğu iddia edildi. Condit'in yerine McDonnell Douglas'ın eski başkanı Harry Curtis Stonecipher getirildi. 67 yaşındaki Stonecipher, Boeing'in Douglas'la 1997'de birleşmesinden sonra 5 yıl Condit ile beraber çalışmış, 2002'de emekli olmuştu.Sivil uçak pazarında liderliğini Avrupalı rakibi Airbus'a kaptıran Boeing, son günlerde sıkıntılı günler yaşıyor. Geçen yıl rakibi Lockheed Martin'den füze bilgileri sızdırılması nedeniyle Amerikan Savunma Bakanlığı Pentagon'un hışmına uğrayan Boeing en önemli darbeyi tanker uçak projesinin askıya alınmasıyla yedi. 11 Eylül'den sonra yolcu uçağı siparişlerinin azalmasıyla sıkıntılı günler yaşayan Boeing'den, Amerikan hükümeti havadan yakıt ikmal görevlerinde kullanılmak üzere 100 adet 767 almak için görüşmelere başlamıştı. 20 milyar dolarlık proje Boeing için hayat öpücüğü anlamına geliyordu. Airbus bu projenin ihalesiz Boeing'e verilmesine karşı çıkarak A330 uçaklarının tanker modelini teklif etti.BİLGİ SIZDIRDIAirbus'ın teklifinin Boeing'den daha ucuz olduğu, Amerikan Hava Kuvvetleri'nde görevli Darleen Druyun tarafından Boeing'e sızdırıldı. Druyun daha sonra Boeing'in Condit'ten sonra başkan olmasına kesin gözle bakılan Mali İşler Bölüm Başkanı Micheal Sears tarafından işe alındı. Boeing yönetimi tarafından bu durumun tespit edilmesiyle Sears ve Druyun geçen hafta görevden alındı.Etik açısından ciddi sorunlar yaşanmasıyla Başkan Condit de istifa etmek durumunda kaldı. Yeni yönetimde Stonecipher ile birlikte yönetim kurulunda icra yetkisine sahip olmayan başkanlık görevi Lewis E.Platt'a verildi. Beş yıldır Boeing yönetim kurulunda çalışan Platt uzun yıllar Hawlett-Packard şirketinin başkanlığını yapmıştı. Tahminler Stonecipher ve Platt'ın geçici yönetimle yaklaşık bir yıl görevde kalmasından sonra yerlerini Boeing'in geleceğini şekillendirecek yeni yönetime bırakacağı yönünde.7E7 AIRBUS'IN ÖNÜNÜ KESECEKRadikal kararlar alması ile tanınan Stonecipher’ın şirketin ağırlığını sivil uçaklardan askeri sistemler ve uzaya kaydırması bekleniyor. Karlılığı arttırmayı hedefleyen Stonecipher'ın önünde ciddi sorunlar bulunuyor. Bunların başında sivil pazarda Boeing'e yeniden liderlik koltuğunu getirecek modeller geliyor. 15 Aralık'ta toplanacak Boeing yönetim kurulu 7E7 ile ilgili kesin kararı verecek. Uzmanlar Boeing'in bu model ile Airbus'ın önünü kesebileceğine inanıyor. Diğer taraftan 747'nin yeni modellerini tekrar gündeme getirerek Airbus A380'e ucuz rakip sunacak.Yeniden yapılanmaya gidecek şirketin ciddi sayıda işçi çıkartması, imalatının başka ülkelere kaydırması bekleniyor. Uzmanlar Boeing'in toparlanmasının bir kaç yıl alabileceğine dikkat çekiyorSTONECIPHER’I THY KOVDURMUŞTUHavacılık sektöründe laboratuvar teknisyeni olarak çalışmaya başlayan ve dev şirketlerin zirvesine yükselen Harry Curtis Stonecipher'ın iş hayatında Türk Hava Yolları ciddi bir dönüm noktası olmuştu. İşlerin hızlı yapılması için inisiyatif kullanan Stonecipher, 1977'de THY'nin bir projeden vazgeçmesiyle General Electric (GE) yönetimine karşı zor durumda kalarak görevden alınmıştı. Başarılı ve çok inatçı bir yönetici olan Stonecipher 1979'da GE'in uçak motoru bölümüne başkan olarak geri dönmüştü.DC10 OLAYI THY, artan yolcu sayısıyla filoya 1972'de üç adet DC10 uçağı almıştı. DC10'larda GE'in ilk imal ettiği sivil yolcu uçağı motoru olan CF6-6 kullanılıyordu. Uçakların teslimatından itibaren CF6 motorlarında ciddi sorunlar yaşanıyordu. Neredeyse her 300 saatte bir motorlar uçaktan indirilerek bakıma alınıyor, plansız bakımlar tarifeyi altüst ediyordu.İNİSİYATİF KULLANDI1977 yılında THY, Douglas ve GE ile masaya oturarak DC10'lara büyük bakım yapılmasını ve aynı zamanda motorlarda 'upgrade service' olarak adlandırılan birtakım parçaların değiştirilmesi için pazarlıklara başladı. Görüşmeler yapmak üzere daha sonra Genel Müdür olan Teknikten Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Nurettin Erguvan başkanlığında bir ekip Amerika'ya gitti. Douglas ve GE işi alacaklarından emindi. Hatta GE Müşteri Destek Müdürü Stonecipher yönetim kuruluna haber vermeden THY'nin bakım sonrasında upgrade yapılıncaya kadar kullanacağı yedek motorlara 2 milyon dolarlık upgrade işleminin siparişini kendi inisiyatifini kullanarak vermişti.Bu arada Douglas ve GE dışında motorlarının yapılması için alternatifler arayan THY, Swissair'den çok ucuz bir teklif aldı. İsviçre'nin yakın ve teklifin daha uygun olması nedeniyle Swissair tercih edildi. Yedek motorlar Harry Stoncipher'in elinde kalarak başına dert oldu. Ve yönetim kurulu kararı ile görevden alındı. Ancak çok başarılı bir yönetici olan Stonecipher GE ile ilişkilerini bozmadı ve şirket 1979'da onu yeniden göreve çağırdı. Bugünkü Boeing Başkanı o talihsizlikten sonra GE'de Sivil-Askeri Uçak Motoru Bölüm Başkanı olarak uzun süre görev yaptı. DERS OLDUGE ile yaşanan sorundan sonra THY, DC10 uçaklarını daha verimli çalıştırma olanağı buldu. CF6 motorları THY için çok önemli tecrübe sağladı. O tarihten sonra filoya alınan her uçak tipinde motorlara büyük bakım yetkisi de kazanıldı. Bugün THY'nin bölgenin en büyük bakım tesisine sahip olmasında bu olayın ciddi bir etkisi vardı.Yeni helikopterlerEkonomik kriz nedeniyle kan kaybeden, çok sayıda özel uçak ve helikopterin yurt dışına satıldığı Türk Genel Havacılığı toparlanmaya başladı. Helikopter pazarı önümüzdeki aylarda teslim edilecek yeni ve ikinci el helikopterlerle hareketlenecek. Filosunu yenileyen Sancak Air, Bell 407 tipi helikopterinin teslimatını 2004 Mart'ından bu aya çekti. Amerika'dan gemiyle İzmir'e gelecek 6 yolcu kapasiteli Bell 407, monte edildikten sonra İstanbul'a uçacak. Portföyündeki Bell 206 helikopterlerini yeni nesil 407 modeli ile değiştirmeyi planlayan Sancak Air iki adet helikopter için görüşmelerini sürdürüyor.Hava taksi ve uçuş okulu hizmeti veren Bon Air şirketi de filosuna bir adet Bell 206 Long Ranger tipi helikopter almak üzere çalışmalar yapıyor. Bon Air ayrıca iki adet Citation tipi iş jeti için imalatçı Cessna şirketi ile görüşüyor. İş jetlerinin her biri özel ortaklık sistemi ile dört iş adamı tarafından satın alınacak.Bir başka 'Long Ranger' müşterisi ise havadan canlı yayın hizmeti vermeyi planlıyor. Helikoptere İngiliz 'FLIR' kamera sistemi takılarak havadan hassas çekim ve televizyonlar için canlı yayın yapılacak.EasyJet/EasyBus’ı kuruyorİngilizlerin ünlü düşük maliyetli havayolu şirketi EasyJet, uçak işletmeciliğinden sonra otobüs şirketi kurmak üzere çalışmalara başladı. 'EasyBus' adını taşıyacak şirket, havayolunda olduğu gibi 1 eurodan başlayan fiyatlarla otobüs bileti satacak. İmalatçılarla pazarlık yapan şirketin kurucusu Stelios Haji-Ioannou, amaçlarının uçakta olduğu gibi düşük maliyetli hizmet sunarak tüketiciyi yüreğinden yakalamak olduğunu söyledi.Uçuşlarına Kasım 1995'te iki Boeing 737 ile başlayan EasyJet'in filosunda 72 uçak bulunuyor. Airbus'a verdiği 120 adet A320 siparişi ile dikkat çeken şirket, geçen yıl 20 milyon yolcu taşıyarak 70 milyon dolar kár etti.AtlasJet Tayland’da büyüyecekAntalya merkezli ve Öger Grubu'nun havayolu AtlasJet International, Tayland'da ortak olduğu havayolu şirketi ile büyüyecek. ThaiJet adını taşıyan ve Bangkok merkezli havayolu bölge ülkeleriyle birlikte Avrupa ve İsrail'den Tayland'a turist taşıyacak. İki Boeing 757-200 uçağını yeni şirkete pilotları ile birlikte veren AtlasJet, seferlerine 15 Aralık'ta başlayacak.Yeni pazarlar arayan AtlasJet bundan 8 ay önce Tayland'tan ilginç bir teklif aldı. Ülkenin en büyük kuyumcularından Preckat Konlgate bölge ülkelerinden gelecek turistleri taşımak için AtlasJet'ten ekipleriyle birlikte uçak istedi. Görüşmeler yeni bir şirket kurulmasıyla sonuçlandı. AtlasJet'in yüzde 30 ortak olduğu ThaiJet geçen ay uçuş iznini aldı.İlk uçak bugün şirketin Türk yöneticileri, pilotları ve teknisyenlerini Bangkok'a götürüyor. 40 kişilik ThaiJet ekibinde yemekler açısından zorluk çekilmemesi için bir de aşçı da bulunuyor. ThaiJet'in kabin memurları ise Taylandlı ekiplerden oluşuyor. Kabin memurlarının yüzde 60'ı United Havayolları kökenli. 15 Aralık’ta ilk uçuşunu Kopenhag-Bangkok arasında yapacak olan ThaiJet Kore, Hong Kong ve Çin'in yanı sıra Avrupa ve İsrail'den de yolcu taşıyacak. Herkesin Avrupa'yı hedeflerken Uzakdoğu pazarına girdiklerini söyleyen Genel Müdür Kaptan Pilot Peter Dirim, amaçlarının yeni pazarlar bulmak olduğunu söyledi. ThaiJet'in ciddi kapasite yakalayacağına inan Dirim Kaptan, gelecek yıl geniş gövdeli Boeing 767 uçaklarını filoya almayı planlıyor.FİLO GENİŞLİYORİki uçağını Tayland'a yollayan AtlasJet, talebin artması durumunda elindeki iki 757'yi de bölgeye yollayacak. Türkiye'de ise yaz operasyonlarının nisan ve mayıs aylarında filoya alınacak üç Airbus A320 uçağı ile yapılması hedefleniyor. CFM56 motorlarına sahip A320'leri tercih eden AtlasJet, Türkiye ağırlıklı operasyonlarını bu uçaklarla sürdürecek. Dalaman Aksa’nınDalaman Havalimanı Dış Hatlar Terminal Binası İhalesi’ni, Aksa İnşaat, Turkuaz Şirketler Grubu ve Kırgız firması Manas Havacılık'ın oluşturduğu konsorsiyum kazandı. İnşaatı 24 ayda tamamlayacak olan konsorsiyum 6 yıl 5 ay 20 gün işlettikten sonra terminali DHMİ'ye geri verecek. Terminal projesinde 7 yolcu köprüsü, 60 check-in kontuarı, 30 pasaport bankosu ile 750 araçlık açık otopark yer alıyor. ANTALYA ONAYLANDIDiğer taraftan Antalya Havalimanı 2'nci Dış Hatlar Terminal Binası İhalesi’nin Çelebi Hava Servisi ile Kazakistan'lı Atma Atyrau Havalimanı Ortak Girişimi'ne verilmesi Ulaştırma Bakanlığı tarafından onaylandı. Yıllık 5 milyon yolcu kapasitesine sahip terminal inşaatının en kısa sürede tamamlanarak hizmete girmesi planlanıyor.Malev’le bakım anlaşmasıTürk Hava Yolları, Macaristan'ın milli havayolu şirketi Malev ile teknik bakım anlaşması imzaladı. Yaklaşık 1 milyon dolarlık anlaşma ile Malev Havayolları filosundaki Boeing 737 uçaklarının boyama ve kabin bakımı THY Teknik tarafından gerçekleştirilecek. Ocak ayında başlayacak 13 uçağın boya ve bakım çalışmaları 2004 sonuna kadar tamamlanacak.Swiss’ten indirim İsviçreli havayolu şirketi Swiss, İstanbul çıkışlı Zürih aktarmalı, ekonomi sınıfı, gidiş-dönüş, vergiler hariç Londra, Roma, Milano, Paris, Nice, Brüksel, Amsterdam, Stockholm, Kopenhag, Düsseldorf ve Lüksembourg'a 239 dolardan başlayan fiyatlarla uçuyor. Fiyatlar yılbaşı ve yarıyıl tatili hariç 28 Şubat 2004'e kadar geçerli.SunExpress’e çevre belgesiAntalya merkezli havayolu SunExpress, çevreye duyarlılığı nedeniyle ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Belgesi aldı. Genel Müdür Paul Schwaiger National Quality Assurance tarafından verilen belgeyi daha az atık üretimi yoluyla çevresel performansın sürekli iyileştirilmesi süreçlerini hayata geçirerek almaya hak kazandıklarını söyledi.