Bizim Schindler’ler

Türk Dışişleri Bakanlığı, 2'nci Dünya Savaşı sırasında Yahudileri Nazi soykırımından kurtaran 3 ‘Türk Schindler’i emekli diplomatlar Namık Kemal Yolga, Necdet Kent ve Selahattin Ülkümen'e ‘‘Üstün Hizmet Madalyası' verecek.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Yahudileri Nazi soykırımından kurtaran üç Türk diplomat, Türk Dışişleri tarafından ‘Üstün Hizmet Madalyası’ ile ödüllendirilecek. Ünlü yönetmen Steven Spielberg'in ‘‘Schindler'in Listesi’’ filmine konu olan acı olaylar, aradan 50 yılı aşkın bir süre geçtikten sonra, bugünkü törende yeniden tazelenecek.

Türk Dışişleri Bakanlığı, tarihinde ilk kez 2'nci Dünya Savaşı'nda Nazi soykırımından Yahudileri kurtaran Türk diplomatlarına ‘‘Üstün Hizmet Madalyası’’ verecek.

İstanbul'daki törende 3 Türk diplomat, İkinci Dünya Savaşı sırasında Yahudileri soykırımdan kurtardığı için ödül alacak. Bizzat Türk Dışişleri Bakanlığı müsteşarı Faruk Loğoğlu tarafından verilecek ‘‘Üstün Hizmet Madalyaları’’ nedeniyle düzenlenecek tören İstanbul'da Cemal Reşit Rey salonunda gerçekleşecek.

TÖREN SALONU FP’DEN

Dışişleri Bakanlığı'nın yaptığı yazılı açıklamada, bir diğer dikkat çeken nokta ise bu salonun Fazilet Partili İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nce sağlandığına yapılan vurgu oldu.

Bugün saat 17.00'de gerçekleşecek törende, emekli büyükelçiler Namık Kemal Yolga ve Necdet Kent ile emekli başkonsolos Selahattin Ülkümen törenle madalyalarını alacak. Törenin ardından, Nazi soykırımını belge ve resimlerle anlatan ‘‘Yaşam vizeleri’’ isimli özel bir sergi de ziyaretçilere açılacak. Törene, İsrail'in Ankara Büyükelçisi Uri Bar-Ner de katılacak.

Mültecilere Türk kimliği verdi

Necdet Kent 1911 yılında İstanbul'da doğdu. Galatasaray Lisesi'ni bitiren Kent, New York Üniversitesi Hukuk Fakültesi Devlet Hukuku Bölümü'nden mezun oldu. 1937'de Atina Büyükelçiliği’nde göreve başlayan Kent, 2'nci Dünya Savaşı boyunca Marsilya Başkonsolosluğu Muavin Konsolosluğu görevini yürüttü. Marsilya'da 1941-1944 yılları arasında pek çok Musevi mülteci için Türk vatandaşlığı kimlik belgesi çıkararak, yüzlerce Musevi'nin toplama kamplarına gönderilmesini önledi. Kent bir defasında, hayatını tehlikeye atma pahasına Musevileri Marsilya'dan toplama kamplarına götürecek trenlerden birine binerek, pek çok Musevi'yi trenden indirip ölümden kurtardı. 1950-1955 yılları arasında New York Başkonsolosluğu yapan Kent, Bangkok, Yeni Delhi, Stockholm ve Varşova'da da büyükelçi olarak görev yaptı.

Toplama kamplarına göndertmedi

Namık Kemal Yolga, 7 Aralık 1914'te Elazığ'da doğdu. Sıvas Lisesi'ni bitirdikten sonra Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun oldu. Dışişleri'ne önce idari memur olarak giren Yolga, 1937 yılında meslek memuru oldu.

İlk dış görevi olan Paris Başkonsolosluğu Muavin Konsolosluğu'na 1940 yılında tayin edilen Yolga, 2'nci Dünya Savaşı boyunca bu görevini sürdürdü. Yolga, Paris'teki görevi sırasında pek çok Musevi vatandaşımızın Alman makamlarından teslim alınmasını sağlayıp, toplama kamplarına gönderilmesini önledi. Nazi Almanyası'nın arileştirme yöntemiyle Yahudilerin ticari kuruluşlarına el koyma uygulamasına, Türk vatandaşı Museviler bağlamında engel oldu. Roma ve Şam'da başkatip, Paris'te müsteşar olarak görev yapan Yolga, 1963'de Roma, 1965'de Paris, 1966'da Karakas, 1968'de Tahran ve 1975'de de Moskova'da büyükelçi olarak hizmet verdi. Yolga 1981-1983 yılları arasında kontenjandan Danışma Meclisi'nde görev yaptı. Yolga, Paris'teki görevi sarasında Musevileri Nazi katliamından kurtarmak amacıyla gösterdiği çabalardan dolayı 1998 yılında 500. Yıl Vakfı'nca ödüllendirildi.

Ölüm riskini göze aldılar

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hüseyin Diriöz, Hürriyet'e yaptığı açıklamada, bu törenin hem İsrail hem Türkiye için büyük anlamı olduğunu ifade ederek, ‘‘2'nci Dünya Savaşı'nın zor koşulları altında Türk diplomatlarının her türlü riski göze alarak, Avrupa'da yaşayan Yahudileri kurtarmak amacıyla vize verip Türkiye'ye göndermeleri eşi az bulunur bir olaydır. Bu yüzden kendilerini madalya ile onurlandırıyoruz’’ diye konuştu.

İSRAİL ELÇİSİ DE KATILACAK

Yahudileri Nazi katliamından kurtaran üç eski Türk diplomatın ‘‘Üstün Hizmet Madalyası’’ ile ödüllendirilecek olması, İsrail'in de büyük takdirini kazandı. Türkiye'nin üç eski diplomatını ödüllendireceği törene, İsrail'in Ankara Büyükelçisi Uri Bar-Ner de katılacak. İsrail Büyükelçilik sözcüsü Gilad Kohen de, bu ödül töreninden büyük mumutluluk duyduklarını ifade ederek, ‘‘Türkiye'nin bu jesti çok anlamlı’’ dedi.

Yardım etti, eşini kaybetti

Selahattin Ülkümen 1911 yılında Antakya'da doğdu. İstanbul Erkek Lisesi, ardından da Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun olan Ülkümen, 1934 yılında Dışişleri Bakanlığı'na girdi. Ülkümen Bern, Roma, Prag, Oslo, Amman, Tahran ve Beyrut büyükelçiliklerinde çalıştı. Türkiye'nin Rodos ve Kahire Başkonsolosu olarak hizmet verdi. Ülkümen, 2'nci Dünya Savaşı sırasında Rodos Başkonsolosu iken 42 Musevi ailenin, Auschwitz-Birkenau toplama kamplarına gönderilmelerini önledi. Ülkümen'in Musevilere yardımları nedeniyle, Rodos Başkonsolosluğumuz Naziler tarafından bombalandı, Ülkümen'in hamile eşi ağır yaralandı. Bayan Ülkümen, oğlu Mehmet'in doğumundan sonra hayatını kaybetti. Soykırıma karşı direnmesi uluslararası camiada bir kahramanlık ve cesaret örneği olarak görülen Başkonsolos Ülkümen'e, İsrail Hükümeti tarafından 1990 yılında Yad Vashem (Righteous Gentile) unvanı verildi.

SCHİNDLER KİMDİR?

Oskar Schindler (1908-1974), Südetler'deki Svitavy (eski adı Zwittau) kasabasında doğdu. Schindler, kendisine ait bir metal fabrikasında çalıştırmak üzere, 1200'den fazla Yahudi'yi Naziler'den satın aldı ve fabrikanın mali işlerinden bir Yahudi'yi sorumlu yaptı. Schindler,

2. Dünya Savaşı sonrası, fabrikasında çalıştırdığı Yahudileri Nazi katliamından kurtaran isim olarak tanındı. Schindler'in bu tutumu daha sonra ünlü yönetmen Steven Spielberg tarafından beyaz perdeye yansıtıldı. Bu filmden sonra Schindler'le ilgili bir çok iddia da ortaya atıldı. Çek tarihçi Fikejz, Schindler'in Svitavy bölgesinde ‘‘Abwehr’’in istihbarat ağını kurmakla görevlendirildiğini öne sürdü. Tarihçiye göre, kadın, para, alkol ve yarış arabalarına düşkün olan Schindler, Nazi komut kademesiyle kurduğu yakın ilişkileriyli Yahudiler'i kurtardı.