Sefa KAPLAN
Oluşturulma Tarihi: Şubat 04, 2008 00:00
Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde, HR.İM, 60/3 numara ile kayıtlı bulunan bir mektup, Lozan görüşmeleri sırasında Kürt ileri gelenlerinin İngiliz temsilci Lord Curzon’a bir mektup göndererek, Kürdistan’ın muhtariyeti (Bağımsız Kürdistan) projesini protesto ettikleri ortaya koyuyor.
Deminan, Haydaran, Kureyşan ve Lolan aşiretlerinin temsilcileri, "Biz Türkler, akvam-ı Türkiyye’den (Türk kavimlerinden) bir Türk kavmiyiz" dedikten sonra, ’yiğit ve cesur’ anlamına gelen ’Kürt’ isminin, kendilerine Türkler tarafından verildiğini iddia ediyorlar. Mektupta, Kürt lehçelerinden Kırmançi’nin İran etkisi ile meydana geldiği, Zazaca’nın ise Türk lehçesi ile karışık olduğu vurgulanıyor.
ALAY DA ETMİŞLER Mektupta şöyle deniliyor: "Kürtler Avrupa ve bilhassa İngiliz diplomatlarının hak ve istiklal-i hürriyet námı altında ileri sürdükleri parlak vaadlere ve müzehheb (yaldızlı) teminatın arkasında kendi menfaat ve istifadelerinden başka bir şey düşünmediklerine çoktan iman etmişlerdir." Mektubun finalinde ise, "Lord Cenaplarının biz Kürtler için bu derece kendilerini meşgul etmemelerini rica eder ve iktidarları umum dünyaca müsellem olan (su götürmez olan) pek muhterem Heyet-i Murahhasamız (Temsilciler Heyeti) ve onun muhterem reisi sevgili hemşehrimiz İsmet Paşa Hazretleri’ne muvaffakiyetler temenni eyleriz" denilerek, Lord Curzon’la açıkça alay da ediliyor. 24 Ocak 1923 tarihli mektubun altında Umum Kürt Amele ve Esnaf Cemiyyeti Reisi Salih Kahya námına Erzurumlu İsazáde Ahmet ile, İstanbul’da Umum Kürtler námına Lolan aşireti ve eski Kürt Gençler Cemiyeti Reisi Düzerzáde Dersimli Mehmet Sabri’nin imzası yer alıyor.