Biz böbrek kardeşiyiz

İki hastanın eşleri, karşılıklı olarak birbirlerinin eşlerine böbreklerini verecekler. Böylece iki insan sağlığına kavuşacak.

Türkiye'de organ ticaretini önlemek için akraba olmayan kişiler dışında böbrek naklinin yasak olması, ancak kendi ailesi içinde uygun donör bulamayanların durumu, doktorları yeni bir yöntem arayışına itti. ‘‘Çapraz nakil’’ adı verilen uygulamada, değerleri uymadığı için kendi hastasına böbreğini veremeyenler, dilerse bir başka böbrek hastasına bağış yapabiliyor. Bağış yapılan hastanın bir yakını da ilk hastaya bağışta bulunuyor. Bir nevi ‘‘böbrek takası’’ gerçekleşirken Yenişehir SSK Hastanesi altı ay sonra ikinci ameliyat önümüzdeki günlerde Üstün ve Yerlikaya aileleri arasında gerçekleştirilecek.

HASTALAR BULUŞUYOR

Genel Cerrahi Uzmanı Operatör Doktor Serdar Kaçar, ‘‘Samsun, Kayseri, Kocaeli, Sivas gibi Türkiye'nin dört bir yanından arayan hastalar var. Böbrek hastalarını buluşturup bütün Türkiye'yi böbrek kardeşi yapacağız’’ dedi. Çapraz nakil uygulamasıyla daha fazla insanı yaşama döndürmek istediklerini kaydeden Op. Dr. Kaçar, ‘‘Organ ticaretinin önüne geçilmesinde de önemli bir adım olarak görüyoruz’’ diye konuştu.

İki yıldır kronik böbrek yetmezliği nedeniyle diyaliz makinesine bağlı olarak yaşamak zorunda kalan 48 yaşındaki Şefika Üstün ile Ayten Yerlikaya'yı ‘‘çapraz nakil’’ uygulaması buluşturdu. İlk çareyi eşlerinde arayan Üstün ve Yerlikaya, eşleriyle kan grupları uymayınca kadavradan organ nakli için beklemeye başladı. Ancak SSK Tepecik Eğitim Hastanesi Organ Nakli Servisi doktorları, kayıtları bulunan Üstün ve Yerlikaya ailelerini eşleştirdi. Çapraz nakil ameliyatıyla kan gurupları uyan Şefika Üstün, Ayten Yerlikaya'nın eşinden böbrek alacak. Ayten Yerlikaya da Şefika Üstün'ün eşinden.

Kınık'ta oturan Üstün ailesi, SSK Tepecik Eğitim Hastanesi Organ Nakli Merkezi Koordinatörlerinden Dr. Süleyman Tilif'in telefonuyla, çapraz nakil sistemini duyduklarında seve seve kabul ettiklerini bildirdi. Şefika Üstün, şunları söyledi:

‘‘Duyunca adeta bayram ettik. Bize uygulama bir ay önce haber verildi. Benimle aynı durumda olan Ayten Yerlikaya'nın eşi Hanifi Yerlikaya böbreğini verecek. Aynı şekilde benim eşim de böbreğini Ayten Yerlikaya'ya verecek. Böyle bir şey aklımıza gelmezdi. Ameliyata girip bir an önce kurtulmak istiyoruz. Biz artık böbrek kardeşiyiz. Bu uygulamayı diyalize girdiğim merkezdeki arkadaşlarıma anlatıyorum. Hepsi bir umut buraya ulaşmak ve kendilerine uygun bir vericiyle eşleşmek istiyor.’’

Böbrekler eşlerden

İzmir Tepecik SSK Hastanesi'nde başlatılan ‘‘çapraz organ nakli’’ uygulaması, Türkiye'de böbrek nakli sorununa çözüm bulmayı amaçlıyor. Hüseyin Üstün (sağda ayakta), bir böbreğini Ayten Yerlikaya'ya (solda oturan) verecek. Ayten Yerlikaya'nın eşi Hanifi Yerlikaya da (solda ayakta) bir böbreğini Şefika Üstün'e (sağda oturan) verecek.

Yılda 2000 nakil yapmak gerekiyor

Op. Dr. Serdar Kaçar, çapraz nakil uygulaması ile yıllık organ nakli sayısını yüzde 25 arttırmayı hedeflediklerini belirterek ‘‘Çapraz sistemi şu anda sadece böbrek nakillerinde uyguluyoruz. Türkiye'de yılda yaklaşık 2 bin böbrek nakli yapılması gerekirken, bu sayı 2003 yılında 500'de kaldı. Bunun 50'sini biz gerçekleştirdik. Havuzda toplanan hasta sayısı arttıkça birbirleri ile uyumlu çıkma şansı artacak. Yapacağımız ameliyat çapraz uygulamada ikinci olacak’’ dedi.