Biyolitik insan doğuyor

İlk takma diş, günümüzden 2 bin yıl kadar önce yapıldı. Bugüse milyonlarca insan, doğala yakın protezlerle yaşıyor. Tıp teknolojisindeki son gelişmelerin yeni bir devrimin öncüsü olduğu, bilimkurgu roman ve filmlerindeki ‘‘cyborg’’ların 21. yüzyılda gerçek olacağı öne belirtiliyor.

FRANSIZ araştırmacı ve yazar Herve Kempf ‘‘Biyolitik Devrim : Yapay İnsanlar ve Canlı Makineler’’ adlı kitabında, okuyucuyu ‘‘biyolitik insan’’ üretilen laboratuvarlara götürüyor. Herve Kempf, ‘‘İskoçya'da klonlanan koyun Dolly, bir çocuk oyuncağı. Araştırmacılar neredeyse yapay insan üretmeye hazırlanıyor’’ diyor. Herve Kempf, 20'nci yüzyılda tıp dünyasının yaşadığı hızlı gelişmeyi neden ‘‘biyolitik devrim’’ diye adlandırdığını şöyle anlatıyor :

‘Yaklaşık 200 yıldır, neolitik devrime benzer bir gelişme yaşıyoruz. Bildiğiniz gibi neolitik devrim, insanlığı günümüzden 12 bin yıl önce, avcılık ve toplayacılığa dayalı bir toplum yapısından tarım ekonomisine geçiren büyük devrimin adı. Tıbbın insan vücudunda yaptığı değişiklikleri, makine ve yapay organların kullanımını, biyoloji ve elektroniğin tıpta kullanımını dikkate alırsak, insan toplumunun yeni bir devrim yaşadığını söylemek yanlış olmaz...’’

Neolitik dönemde, insan, doğayı evcilleştirmeye çalıştı. Kendisinin dışındaki doğa güçlerinin esiri olan, yaşamak için tamamen doğaya mahkum olan insanoğlu, zaman içinde doğanın sırlarını keşfetti. Herve Kempf, ‘‘Yüzyıllar süren mücadele sonucu insan, doğanın efendisi oldu. Şimdi ise doğayı ‘içeriden' ele geçirmeye hazırlanıyor’’ diye yazıyor. ‘‘Canlıyı içeriden kuşatma’’ projesini de şöyle açıklıyor:

Canlının iç mekanizmasına müdahale.

Canlıların kimi özelliklerini cansız maddelere verme (takma ve yapay organlar).

Elektronik ve bilgisayar teknolojisini kullanarak canlıyla cansızı ‘‘melezleme’’ çalışmaları.

İNANILMAZ GELİŞME

Kempf, tıptaki bu gelişmeye örnek olarak kalbi veriyor. İlk organ nakli denemesinin yüzyılın başında, 1902 yılında yapıldığını hatırlatan araştırmacı, 1964 yılında ilk kez domuzdan alınan kalp kapakçığının insana başarıyla takıldığını, bu ameliyatın artık ‘‘sıradan’’ hale geldiğini söylüyor. ‘‘Pacemaker’’ denilen kalp pilindeki gelişme ise daha da hızlı oldu. Pil, ilk kez 1958 yılında İsveçli Arne Larson’un kalbine takılmıştı. Bugün yılda 400 bin pil takılıyor.

CYBORG İNSAN

Araştırmacı Herve Kempf, giderek hızlanan bu gelişmenin dünyayı nereye götürdüğünü de bir bilimkurgu ustası gibi, şöyle tarif ediyor :

‘‘Otobüste tüp bebek olarak dünyaya gelmiş bir insanla veya başkasının böbreğini taşıyan birisiyle yanyana oturmayı, yahut kalçasında titan çivi olan bir ihtiyara yer vermeyi artık kanıksadık herhalde. Eh, kalp kapakçığını domuzdan almış, Parkinson hastalığının sebep olduğu titremeleri kesmek için beynine bir mikroçip takılmış insanlarla yaşamaya da alışacağız. Ama gelişme bununla da bitmiyor. Mesela Japonya'da Yoşimori Kuwabara'nın üzerinde çalıştığı yapay dölyatağına ne demeli? Plastik bir dölyatağında, suni döllemeyle hayat verilmiş ‘cyborg' insanlar da sırada. Galiba ‘canlı nedir?' sorusuna yeni bir cevap aramamız gerekecek...’’

21. yüzyıl insanının yedek parçaları

‘‘Biyo’’ parçalar

GÖZ

İlk kornea tabakası nakli 1961'de yapıldı.

KALP

1964 yılında başka bir canlıdan insana kapakçık nakli yapıldı.1967'de insandan insana kapakçık nakli gerçekleştirildi.

KARACİĞER

İnsandan insana ilk nakil, 1967'de gerçekleşti. Başka bir canlıdan insana nakil, 2000-2010 yılları arasında yapılacak.

BÖBREK

1950 yılında insandan insana ilk nakil yapıldı.

2000-2010 arasında başka bir canlıdan insana ilk nakil nakil gerçekleşecek.

SPİNKTER

Uzmanlar, 1976'da elektro-simülasyonla idrar yaptırmayı başardılar.

KEMİK

2005 yılında kültür kemiği üretilecek.

KIKIRDAK

Tüm vücutta kullanılabilecek kültür kıkırdağı, en geç 2005'te üretilecek.

DERİ

Kültür üstderisi 1988'de denendi. Silikon üzerine kültür alterisi 1995'te gerçekleştirildi.

DİZ KIKIRDAĞI

1996'da ilk diz kıkırdağı, bir hastanın dizine nakledildi.

‘‘Tekno’’ parÇalar

BEYİN

1986'da Parkinson hastalığına karşı talamus simülatörü denendi.

GÖZ

En geç 2020 yılında elektronik retina üretilecek.

KULAK

1988'de içkulağa elektrot yerleştirildi.

KALP

İlk kalp pili 1958'de takıldı.

Yapay kalp 2004 yılında insana takılacak.

KARACİĞER

1996'da biyolojik yapay karaciğer denendi.

EL

1986'da elektro-simülasyonla yönetilen takma el yapıldı.

KEMİK

1963'te ilk kalça protezi takıldı.

BACAK

Elektro-simülasyonla çalışan takma bacak 2003'te gerçek olacak.